دوره 34، شماره 232 - ( اردیبهشت 1403 )
جلد 34 شماره 232 صفحات 37-25 |
برگشت به فهرست نسخه ها
چکیده: (238 مشاهده)
سابقه و هدف: استرسورهای غیرقابل پیش‌بینی، تغییراتی را درپارامترهای رفتاری مانند رفتارهای حرکتی و اکتشافی، تغذیه و رفتارهای جنسی و اضطرابی ایجاد می‌کنند. استرس منجر به آزادسازی کورتیکوستروئیدها شده و در نتیجه، موجب اختلال در عملکرد بخش‌های مختلف سیستم عصبی می‌گردد. کاهش در سطوح سیناپسی سروتونین و یا نوراپینفرین در بخش‌های مختلف مغز مانند قشر پره‌فرونتال و کاهش تولید BDNF در هیپوکامپ نیز ممکن است به عوارض ناشی از استرس کمک کند. PTSD (Posttraumatic stress disorder) در برخی از افراد پس از مواجهه با یک واقعه استرس‌زای شدید بروز می‌کند. درPTSD فعالیت و عملکرد بسیاری از سیستم‌های فیزیولوژیک دچار اختلال می شوند. فلوکستین با نام تجاری پروزاک، برای درمان اختلالات عصبی مانند افسردگی و اضطراب مورد استفاده قرار می‌گیرد و بازجذب سروتونین را از طریق مهار عملکرد ترانسپورتر سروتونین (SERT) در نورون‌ها مهار می‌کند. برخی مطالعات نشان داده‌اند جنس مؤنث به داروهای ضد افسردگی گروه SSRIs بهتر از جنس مذکر پاسخ می‌دهد که می‌تواند ناشی از تعامل بین مسیرهای استروژنی و سروتونرژیک باشد. BDNF یـک عضـو از خانواده نوروتروفین‌ها است و در تعدادی از بافت‌ها و سلول‌ها مانند مغز و خون بیان می‌شود، نقش آن در تعـدادی از اخـتلالات روانی، مانند دپرسیون، اضطراب، اخـتلال در خـوردن و PTSD مشخص شده است. SPS (single prolonged stress) به عنوان یک مدل حیوانی PTSD، باعث کاهش بیان mRNA مربوط به BDNF در هیپوکمپ رت‌ها شده و رفتارهای شبه اضطراب را ایجاد می‌کند. نقش اختلاف جنس در تاثیر ضدافسردگی‌ها و مداخلات کلینیکی در بیماری‌های روانپریشی نیز مطرح می‌باشد. هورمون‌های جنسی در زنان بر فارماکوکنتیک و اثر بخشی داروهای ضد افسردگی تاثیر می‌گذارند. زنان نسبت به مردان در سال‌های تولید مثلی پاسخ بهتری به داروی فلوکستین می‌دهند. با توجه به نتایج متفاوت در مورد اثر بخشی داروهای موثر در درمان بیماری‌های روانپریشی در دو جنس، این مطالعه با هدف بررسی پاسخگویی رت‌های نر و ماده مواجه شده با استرس به داوری فلوکستین، انجام پذیرفت.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، رت‌های نر و ماده نژاد ویستار با میانگین وزنی 200-250 گرم مورد استفاده قرار گرفت (به تعداد 56 حیوان، 8 گروه ۷ تایی). انتخاب تعداد حیوانات بر اساس مطالعات قبلی در این زمینه بوده است. پس از دوره مداخله دارویی، و انجام تست خاموشی ترس و اضطراب، حیوانات تحت بیهوشی عمیق کشته و نمونه خون جهت تهیه سرم برای اندازه‌گیری میزان BDNFو کورتیکوسترون (به وسـیله کیـت الاایـزا شرکت zeliboآلمـان و طبـق پروتکل کیت) جمع‌آوری گردید. کلیه آزمایشات طبق پروتُکُل کار با حیوانات آزمایشگاهی دانشگاه علوم پزشکی مازندران انجام شد. ایجاد PTSD از طریق SPSدر سه مرحله انجام شد و مداخله دارویی، دوز دارو برای کلیه گروه‌ها 10mg/kg/day به‌مدت 4 هفته حل شده در آب آشامیدنی می‌باشد. ارزیابی رفتارهای شبه اضطراب با جعبه تاریک- روشن (L/D BOX)Light-dark box، ارزیابی توانایی فراموشی خاطرات آزاردهنده باآزمون خاموشی ترس و اندازه‌گیری BDNF و کورتیکوسترون در سرم به روش الایزا، انجام شد.
یافته‌ها: در این مطالعه مشاهده شدکه رت‌های نر و ماده‌ایی که درمعرض single prolonged stress قرارگرفته بودند، کاهش خاموشی ترس وافزایش رفتارهای شبه اضطراب در تست جعبه تاریک- روشن و افزایش کورتیکوسترون سرم را نشان دادند. داروی فلوکستین منجر به افزایش درصد خاموشی ترس و کاهش تاخیر ورود به ناحیه روشن، مدت زمان حضور در ناحیه روشن و تعداد rearing و هم‌چنین کاهش کورتیکوسترون سرم به‌صورت معنی‌داری در هر دو جنس شد(0/05P<). تغییر میزان BDNF در دو جنس قبل و پس از استرس معنادار نبود.
استنتاج: مطالعه ما نشان داد که قرار گرفتن در معرض استرس منجر به آسیب‌های رفتاری و بیوشیمیایی در رت‌های نر و ماده می‌گردد. استفاده از داروی فلوکستین mg/kg 10 به مدت 4 هفته باعث بهبود آسیب‌های ناشی از استرس شد اما اختلاف معنا داری در پاسخگویی دو جنس به درمان فوق مشاهده نشد.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، رت‌های نر و ماده نژاد ویستار با میانگین وزنی 200-250 گرم مورد استفاده قرار گرفت (به تعداد 56 حیوان، 8 گروه ۷ تایی). انتخاب تعداد حیوانات بر اساس مطالعات قبلی در این زمینه بوده است. پس از دوره مداخله دارویی، و انجام تست خاموشی ترس و اضطراب، حیوانات تحت بیهوشی عمیق کشته و نمونه خون جهت تهیه سرم برای اندازه‌گیری میزان BDNFو کورتیکوسترون (به وسـیله کیـت الاایـزا شرکت zeliboآلمـان و طبـق پروتکل کیت) جمع‌آوری گردید. کلیه آزمایشات طبق پروتُکُل کار با حیوانات آزمایشگاهی دانشگاه علوم پزشکی مازندران انجام شد. ایجاد PTSD از طریق SPSدر سه مرحله انجام شد و مداخله دارویی، دوز دارو برای کلیه گروه‌ها 10mg/kg/day به‌مدت 4 هفته حل شده در آب آشامیدنی می‌باشد. ارزیابی رفتارهای شبه اضطراب با جعبه تاریک- روشن (L/D BOX)Light-dark box، ارزیابی توانایی فراموشی خاطرات آزاردهنده باآزمون خاموشی ترس و اندازه‌گیری BDNF و کورتیکوسترون در سرم به روش الایزا، انجام شد.
یافته‌ها: در این مطالعه مشاهده شدکه رت‌های نر و ماده‌ایی که درمعرض single prolonged stress قرارگرفته بودند، کاهش خاموشی ترس وافزایش رفتارهای شبه اضطراب در تست جعبه تاریک- روشن و افزایش کورتیکوسترون سرم را نشان دادند. داروی فلوکستین منجر به افزایش درصد خاموشی ترس و کاهش تاخیر ورود به ناحیه روشن، مدت زمان حضور در ناحیه روشن و تعداد rearing و هم‌چنین کاهش کورتیکوسترون سرم به‌صورت معنی‌داری در هر دو جنس شد(0/05P<). تغییر میزان BDNF در دو جنس قبل و پس از استرس معنادار نبود.
استنتاج: مطالعه ما نشان داد که قرار گرفتن در معرض استرس منجر به آسیب‌های رفتاری و بیوشیمیایی در رت‌های نر و ماده می‌گردد. استفاده از داروی فلوکستین mg/kg 10 به مدت 4 هفته باعث بهبود آسیب‌های ناشی از استرس شد اما اختلاف معنا داری در پاسخگویی دو جنس به درمان فوق مشاهده نشد.
واژه‌های کلیدی: سندرم استرس پس از سانحه، فلوکستین، خاموشی ترس، اضطراب، کورتیکوسترون، فاکتور نوروتروفیک مشتق از مغز
نوع مطالعه: پژوهشي-کامل |
موضوع مقاله:
فيزيولوژي
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |