سابقه و هدف: نقشه‌بندی بر اساس میزان‌های استاندارد شده بدون در نظر گرفتن همبستگی مکانی منجر به برآوردهای نامناسبی می‌گردد؛ در این مطالعه با استفاده از هموارگر بیزی (Bayes) در مدل پواسن (Poisson) با تابع پیشین گاما نقشه بروز بیماری سل تهیه گردید. مواد و روش‌ها: نرخ‌های بروز بیماری دارای مدل پواسن می‌باشند که پس از استانداردسازی با استفاده از دو روش هموارسازی بیزی تجربی با تابع پیشین گاما و بدون در نظر گرفتن همبستگی فضایی و با استفاده از داده‌های سال‌های 90-1384 محاسبه شد. سپس با استفاده از نرم‌افزار GIS (Geographic information systems) نقشه بروز بیماری سل تهیه گردید. برای تجزیه و تحلیل بیزی از نرم‌افزار Excel و WinBUGS نسخه 14 و برای سایر تحلیل‌ها از نرم‌افزار آماری SPSS نسخه 20 استفاده شد. یافته‌ها: بر اساس داده‌های موجود، میزان نرخ بروز بیماری در استان برابر با 14/8 برآورد گردید. با بررسی متغیرهای وارد شده در مدل رگرسیون پواسون، این نتیجه به دست آمد که متغیرهای جنس و بیماری از متغیرهای تأثیرگذار در نرخ بروز بیماری بودند. استفاده از هموارسازی باعث شناسایی خوشه‌های بهشهر و نکا در شرق استان و خوشه‌های سوادکوه و ساری و بخش بندپی بابل در مرکز و خوشه محمودآباد و سرخرود در غرب استان شد. استنتاج: نرخ بروز بیماری و مقایسه آن با آمار کشوری نشان دهنده وضعیت بهتر استان نسبت به کشور می‌باشد. بر اساس مدل مبتنی بر استنباط بیز تجربی، به دلیل بیش پراکنش برازش داده شده و با توجه به معیار نیکویی برازش بهتر، مدل فوق در شناسایی خوشه‌ها از توانایی بهتری برخوردار بود.

واژه‌های کلیدی: سل، میزان ابتلای استاندارد شده، مدل رگرسیون پواسن، مدل بیز تجربی، نیکویی برازش، هموارسازی

متن کامل [PDF 473 kb]   (2798 دریافت)