سابقه و هدف: در سال های اخیر، وضعیت تغذیه خوب به عنوان یک شاخص توسعه و زنان به عنوان پرورش دهندگان نسل بعد در جامعه از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند، از این رو در کشورهای در حال رشد، آموزش تغذیه در توسعه اقتصادی و ملی مورد توجه برنامه ریزان بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی قرار گرفته است.
مواد و روش ها: با همکاری دختران با سواد داوطلب و معلمین عشایری به مدت یک سال، برنامه آموزشی مدونی با محتوای مبانی بهداشت و تغذیه در خانواده های مورد مطالعه به اجرا در آمد. جامعه مورد مطالعه 141خانوار از طایفه های ایل قشقایی است که به طور تصادفی به نسبت جمعیت از این طایفه ها انتخاب شده اند. اطلاعات با استفاده از روش مشاهده مستقیم، ثبت و مطالعه گردید.
یافته ها: میانگین انرژی لازم برای انجام کارهایی که فقط زنان به عهده دارند1270 کالری، و سهم زنان در کارهایی که زن و مرد با مشارکت هم انجام می دهند790 کالری، و میانگین انرژی لازم برای کارهایی که منحصرا مردان انجام می دهند 830 کالری بود. مصرف کالری سرانه خانوار با «پرسشنامه 24 ساعت یاد آمد خوراک»، 3054 کالری برآورد گردید.سرانه مصرف مردان 3300 کالری، زنان 1500 کالری و سایر اعضا ،1860 کالری تعیین شد و مقدار قابل توجهی از سبد غذایی آن ها، سهم مرغ ها و سگ های ایل می شد. درصد سوء تغذیه کودکان زیر 6 سال عشایر مورد مطالعه، قبل و بعد از مداخله آموزشی، اختلاف معنی داری را نشان می دهد (p<0.05). گرچه هنوز از درصد کودکان دچار سوء تغذیه استان فارس بیش تر است.
استنتاج: مردان به دلیل محدود شدن کار چوپانی، کارگری، مدیریت طایفه و تیره، کشیک شبانه، شکار و داد و ستد از طرفی و بالا بودن سهم مردان و مهمان ها از سهم غذای روزانه خانوار، افزایش وزن و زنان به دلیل کاهش درآمد و افزایش تلاش برای تامین حداقل نیاز فرزندان، انرژی بیش تری مصرف می کنند و کاهش وزن دارند.آموزش دادن زنان و دختران باسواد و داوطلب عشایری در موضوعات بهداشتی و فرهنگی برای جبران عقب ماندگی جامعه ایلی از توسعه فرهنگی و بهداشتی امری ضروری است که باید بیش تر از گذشته مورد توجه مسوولان محترم کشور قرار بگیرد.