سابقه و هدف: اونیکومایکوزیس، عفونت قارچی ناخن است که توسط گونه های متفاوتی از قارچ ها شامل درماتوفیت ها، مخمرها و کپک های غیر درماتوفیتی ایجاد می شود. این بیماری در حدود 30 درصد عفونت های قارچی پوست را تشکیل می دهد. هدف این مطالعه بررسی فراوانی اونیکومایکوزیس و عوامل مرتبط با آن در بیماران مراجعه کننده به درمانگاه پوست بیمارستان بوعلی سینا و کلینیک طوبی شهر ساری وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مازندران بود.
مواد و روش ها: در یک مطالعه توصیفی - مقطعی، 101 نمونه ناخن جمع آوری شده طی 14 ماه با آزمایش مستقیم میکروسکوپی و کشت مورد ارزیابی قرارگرفتند. در آزمایش مستقیم، نمونه ها با سه روش: 1- هیدروکسید پتاسیم 20درصد (KOH)، 2- رنگ آمیزی کالکوفلورسفید (CFW) 3- (KOH treated nail clipping+PAS):KONCPA مورد ارزیـابی قرار گرفتند. در روش کشت، نمونه ها روی سابورو دکستروز آگار حاوی کلرآمفینیکل(SC) و سابورو دکستروز آگار حاوی کلرآمفینیکل و سیکلوهگزامید (SCC) کشت داده شدند.
یافته ها: در این مطالعه 79 بیمار زن (78 درصد) و بقیه مرد بودند (22 درصد). عوامل مخمری شایعترین عوامل مسبب اونیکومایکوزیس بودند که در اکثر موارد از ناخن دست جدا شدند. شایعترین گونه های مخمری کاندیدا آلبیکنس و کروزه ای بودند. عوامل قارچی رشته ای غیر درماتوفیتی در (24 درصد) موارد و بخصوص از ناخن پا جدا شدند که در بین این عوامل آسپرژیلوس ترئوس بیشترین میزان شیوع را دارا بود. درماتوفیت ها در 7 درصد موارد و به ویژه از ناخن پا جدا شدند که در بین آنها ترایکوفایتون منتاگروفایتیس گونه غالب بود. قارچ های رشته ای ناشناخته در 19 درصد موارد و عفونت mixed در 20 درصد موارد دیده شدند. بیشترین میزان فراوانی اونیکومایکوزیس در بیماران در محدوده سنی 30-49 سال دیده شد. شــایعترین فرم کلینیکی (تهـاجمی)، فرم DLSO (88 درصد) بود و پس از آن به ترتیب WSO (5 درصد)، PSO (5 درصد)، TDO (1 درصد) و DLSO+PSO (1 درصد) قرار گرفتند.
استنتاج: این تحقیق نشان داد که اونیکومایکوزیس شـــایعترین عارضه در بیمارانی است که از اختلالات ناخنی رنج می برند. در این منطقه عوامل مخمری و شبه مخمری نسبت به سایر عوامل قارچی نقش بیشتری را در ایجاد این عفونت ایفا نمودند. ابتلا در زنان به دلیل تماس بیشتر با رطوبت و مواد شوینده، بیشتر است.