سابقه و هدف: ماتریکس متالو پروتئینازها (MMPs) خانواده ای از آنزیم های پروتئولیتیک هستند که در هضم پروتئین های ماتریکس خارج سلولی نگهدارنده سلول ها و افزایش رفتار متاستازی تومورهای بدخیم انسانی نقش مهمی دارند. گزارش شده است کهMMP ها به دو صورت پروآنزیم یا آنزیم فعال در نمونه های بیولوژیکی وجود دارند و نیز مشخص شده است که از بین این خانواده (Matrix Metalloproteinase-9) MMP-9 در هر دو مرحله شروع و متاستاز سرطان پستان نقش دارد. ما در مطالعات قبلی خود روی این ژن، ارتباط یک پلی مورفیسم C/T در پروموتوراین ژن و مرحله متاستاز سرطان پستان را گزارش کرده بودیم. با توجه به وجود یافته های اندک فعلی در مورد ارتباط میزان فرم فعال این آنزیم و سرطان و نیز ارتباط فرم فعال با نوع ژنوتیپ اللی افراد، در این مطالعه ما به بررسی همزمان میزان MMP-9 فعال و ارتباط آن با ژنوتیپ آللی بیماران مبتلا به سرطان پستان پرداختیم.
مواد و روش ها: در این مطالعه مورد - شاهدی، میزان MMP-9 فعال پلاسمایی در 100 بیماران مبتلا به سرطان پستان و 120 نمونه کنترل سالم همزمان با نوع ژنوتیپ اللی این افراد بررسی شد. میزان غلظت پلاسمایی از طریق زیموگرافی ژلاتین (gelatin zymography) با ژل پلی اکریلامید و ژنوتیپ آللی در محل پلی مورفیسم با هضم آنزیم محدودکننده (PCR-RFLP) بررسی شد.
یافته ها: آنالیز داده های آماری نشان داد که غلظت پلاسمایی MMP-9 فعال در افراد مبتلا به سرطان پستان در مقایسه با گروه کنترل سالم اختلاف بسیار معنی داری دارد به طوریکه غلظت فرم فعال این آنزیم در گروه کنترل سالم بسیار کمتر از گروه بیماران سرطان پستان بود (به ترتیب 7/0 نانوگرم و 7/1 نانو گرم) (P<0.0001). همچنین میزان MMP-9 فعال در افراد دارای ژنوتیپ TT و CT در مقایسه با افراد کنترل CC افزایش معنی داری نشان داد (1.5 برابر).
استنتاج: طبق یافته های حاضر غلظت MMP-9 فعال در گروه بیماران سرطان پستان در مقایسه با گروه کنترل افزایش قابل ملاحظه ای دارد و افزایش میزان پلاسمایی این آنزیم، با وجود آلل T در پروموتور این ژن و پیشرفت سرطان پستان در این افراد ارتباط دارد. بنابراین می توان از اندازه گیری فرم فعال پلاسمایی این آنزیم یا وجود الل T در افراد، به عنوان یک عامل تشخیصی برای گروه بندی بیماران سرطان پستان و تشخیص زنان بیمار مستعد متاستاز به دیگر نواحی استفاده کرد.