سابقه و هدف: دگزامتازون یکی از پرمصرف‌ترین گلوکوکورتیکواستروئیدها در مراکز درمانی به شمار می‌رود. با توجه به عدم کارایی روش‌های تصفیه متداول در جداسازی دگزامتازون از فاضلاب، امکان‌سنجی کاربرد جاذب‌های طبیعی جهت حذف مناسب این آلاینده از فاضلاب و سایر منابع آلوده ضرورت دارد. هدف از این مطالعه، بررسی کارایی زئولیت کلینوپتیلولایت در حذف دگزامتازون از محلول‌های آبی در شرایط مختلف و معرفی یک ایزوترم مناسب برای مدل‌سازی فرآیند جذب می‌باشد.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، اثر پارامترهایی هم‌چون pH محلول (4، 7 و 9)، مقدار دوز جاذب (2/0، 6/0و 1 گرم) و زمان تماس (15، 30، 45، 60، 90 و 120 دقیقه) بر ظرفیت جذب کلینوپتیلولایت (بازده جداسازی دگزامتازون) مورد بررسی قرار گرفت. غلظت محلول اولیه نیز 5 میلی گرم در لیتر در نظر گرفته شد. ایزوترم فرآیند جذب نیز به کمک مدل‌های لانگمویر و فرندلیچ مورد بررسی قرار گرفت. غلظت دگزامتازون در محلول ها نیز توسط دستگاه اسپکتروفتومتر نور مرئی- فرابنفش اندازه‌گیری شد. هم چنین از زئولیت کلینوپتیلولایت، قبل و بعد از فرآیند جذب، تصاویر SEM تهیه شد.

یافته‌ها: نتایج به دست آمده نشان داد که بیش ترین ظرفیت جذب 13/1 میلی‌گرم بر گرم (بالاترین بازده) و در 4pH=، با استفاده از 2/0 گرم جاذب در زمان 90 دقیقه به دست آمد. با افزایش مقدار جاذب بازده جداسازی افزایش،
اما ظرفیت جذب کاهش یافت. سطح ویژه و حجم منافذ زئولیت به ترتیب 91/43 سانتی‌متر مربع بر گرم و 1717/0 سانتی‌مترمکعب بر گرم تعیین گردید. مدل لانگمویر نیز به خوبی با داده‌های تجربی مطابقت نمود (99/0= R²).

استنتاج: نتایج این مطالعه نشان داد که استفاده از زئولیت کلینوپتیلولایت برای جذب دگزامتازون از محلول‌های
آبی مناسب می‌باشد.