سابقه و هدف: بیماری مالاریا از بیماری های عفونی مهلکی است که سالیانه موجب مرگ قریب به 2 میلیون از ساکنین کره زمین می گردد. این بیماری انگلی که میزان بروز آن در سال بین 500-300 میلیون نفر می باشد هنوزهم علی رغم ارائه خدمات پیشگیری و درمانی مناسب از مشکلات و معضلات مهم بهداشتی - درمانی کشور ایران است. وضعیت اقلیمی استان مازندران موجب شده است که این بیماری به صورت آندمیک و تک گیر در مناطق مختلف آن مشاهده شود. این نکته محققین را بر آن داشت که با بررسی میزان شیوع مالاریا از سالهای 1382-1378 وضعیت همه گیری شناسی آن را در استان مازندران تعیین کنند.
مواد و روشها: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی old data (مرور پرونده ها) بوده که بر روی 184805 پرونده موجود در مراکز بهداشتی - درمانی 14 شهرستان استان مازندران به مدت 5 سال از سال 1382-1378 انجام شده است.اطلاعات حاصل از تحقیق از طریق پرسشنامه ای حاوی 11 سوال شامل وضعیت دموگرافیک بیماران و نیز خصوصیات بیماری جمع آوری شده است و از طریق نرم افزار آماری SPSS و با آزمون های T و کای دو تجزیه و تحلیل گردیده است.
یافته ها: با توجه به هدف کلی تحقیق از بین 184805 پرونده، 518 بیمار مبتلا به انواع گونه های مالاریا شناسایی شده اند که 80.3 درصد مبتلایان، مهاجر (افغانی) و 13.7 درصد انتقال، به صورت محلی و 5 درصد از موارد ابتلا از طریق مسافرت بوده است. اوج آلودگی در گروه سنی 30-20 سال، در جنس مذکر و شایعترین انگل از دسته پلاسمودیوم ویواکس (96.9 درصد) بوده است. ضمنا میزان بروز سالانه انگلی از سال 1378 تا 1382، 150 درصد افزایش داشته است.
استنتاج: با توجه به میزان شیوع عارضه در استان مازندران و با عنایت به میزان بالای مهاجرت از کشورهای آلوده همجوار به کشور ایران و نیز وضعیت اقلیمی استان مازندران و با توجه به افزایش بروز بیماری از سال 78 تا82 که از 0.02 به 0.05 در هزار افزایش یافته است، برنامه مبارزه با مالاریا در استان باید کماکان ادامه یابد و علاوه بر بیماریابی و درمان بیماران، بهبود وضعیت بهداشت محیط و مبارزه به پشه آنوفل مدنظر قرار گیرد.