سابقه و هدف: ناباروری یکی از مشکلات مهم بهداشتی – درمانی جوامع مختلف محسوب می شود. شیوع بالای این بیماری (12-8 درصد) اهمیت آن را دو چندان می کند. نسبت قابل توجهی از ناباروری وابسته به شرایط محیطی و عوامل خطرساز اکتسابی بوده و قابل پیشگیری می باشد. تفاوت شرایط محیطی، لزوم مطالعه فراوانی علل مختلف ناباروری در هر منطقه را مورد تاکید قرار می دهد. این مطالعه به منظور بررسی علل مختلف ناباروری در بیماران مراجعه کننده به درمانگاه ناباروری بیمارستان امام ساری انجام شده است.
مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی 657 زوج نابارور که طی سالهای 1380 الی 1383 به درمانگاه نازایی بیمارستان امام خمینی ساری مراجعه کرده اند، مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات مربوط به بیماران از پرونده های آنان استخراج و ثبت شده است. این اطلاعات شامل مشخصات دموگرافیک، تاریخچه بلوغ جنسی و بیماری های تاثیر گذار بر قدرت باروری و نتایج معاینات دقیق هر زوج به منظور تعیین علت ناباروری بوده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی مانند درصد فراوانی و میانگین استفاده شد.
یافته ها: در جامعه آماری مورد مطالعه، فراوانی ناباروری اولیه و ثانویه به ترتیب 76.5 و 23.5 درصد بوده است. میانگین دوره ناباروری در هنگام اولین مراجعه به درمانگاه نازایی 5.7 سال و میانگین سنی مردان و زنان به ترتیب 33 و 29 سال بوده است. از لحاظ سبب شناسی 37.6 و 31.1 درصد بیماران به ترتیب به علت فاکتور زنانه و فاکتور مردانه دچار ناباروری بودند. در 17.2 درصد از موارد نیز هر دو جنس در بروز ناباروری دخیل بوده اند. در 14.2 درصد از بیماران، علت شناخته شده ای برای ناباروری پیدا نشد. مهم ترین علت ناباروری در مردان، مایع منی (Semen) غیرطبیعی و در زنان اختلالات تخمدانی بوده است.
استنتاج: الگوی سبب شناسی ناباروری با بسیاری از مناطق دیگر که توسط سازمان جهانی بهداشت (WHO) گزارش شده است، نزدیک می باشد. با وجود این، میزان اختلالات تخمدانی، از بسیاری از مطالعات دیگر بالاتر می باشد که نیاز به بررسی بیش تری دارد. همچنین دوره ناباروری طولانی، نشان دهنده ضعف اطلاعات باروری مردم و ضعف سیستم ارجاع می باشد.