سابقه و هدف: سردرد به عنوان یکی از سندرم‌‏های درد مرتبط با مولتیپل اسکلروزیس (MS) در نظر گرفته می‌‏شود. میگرن یکی از فراوان‌ترین سردردهای اولیه در میان بیماران مبتلا به MS است. هدف از این مطالعه، بررسی ارتباط بین MS و سردرد میگرنی می‌باشد.

مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی تحلیلی است که روی 60 بیمار مبتلا به MS انجام شد. در اسکن MRI مغزی به‌دست آمده از بیماران، محل ضایعه، تعداد محل‌های ضایعه و تعداد ضایعات ثبت و مقایسه گردید.

یافته‌ها: این مطالعه شامل 51 بیمار زن و 9 بیمار مرد بود. 82 درصد بیماران به MS عودکننده- فروکش‌کننده و 18 درصد بیماران به MS پیشرونده ثانویه مبتلا بودند. بیماران MS مبتلا به سردرد دارای تعداد محل‌‏های درگیر بیش‌تری نسبت به بیماران MS بدون سردرد بودند (0001/0=p). در مقایسه با بیماران MS بدون میگرن، بیماران MS مبتلا به میگرن دارای درگیری بیش‌تری (اندازه ضایعه بزرگ‌تر) در مغز میانی، مخچه، تالاموس، لوب‌‌های فرونتال و تمپورال بودند (05/0>p-)، درحالی‌که بیماران میگرنی با اورا دارای درگیری بیش‌تر معنی‌دار در لوب فرونتال و درگیری کم‌تر معنی‌دار در لوب اکسیپتال بودند (به ترتیب 035/0=p و 011/0=p). نتایج مشابهی برای تعداد پلاک‌ها در بیماران با و بدون سردرد به دست آمد. تفاوت‏ در تعداد ضایعات در گروه‌‏های با و بدون اورا در لوب اکسیپتال مشاهده شد(031/0=p).

استنتاج: وجود پلاک‌های MS در نواحی اینفراتنتوریال عمدتاً مغز میانی و مخچه و نواحی سوپراتنتوریال غالباً لو‏ب‌‎های فرونتال و پریتال و هم‌چنین تالاموس با یک افزایش وقوع سردرد با خصوصیات سردرد میگرنی همراه هستند.