سابقه و هدف: گیاه شقایق وحشی( Papaver rhoeas ) از تیره خشخاش (Papaveraceae ) با نام شقایق سرخ (Corn poppy) معروف است. مطالعات اخیر نشان داده که عصاره شقایق وحشی اثرات سیتوتوکسیسیتی ، ژنوتوکسیسیتی و آنتی‌اکسیدانی دارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر سیتوتوکسیسیتی عصاره متانولی گیاه شقایق وحشی بر روی رده سرطانی کلیه میمون و فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره این گیاه انجام گرفت.

مواد و روش‌ها: عصاره متانولی به روش خیساندن (Maceration) تهیه شد و سپس اثرات محلول‌های حاوی نمونه با غلظت‌های مختلف (0، 10، 50، 100، 500، 1000 میکروگرم در میلی‌لیتر) از هر عصاره تهیه بر روی رده سرطانی کلیه میمون توسط متد سنجش قدرت احیاء رنگ تترازولیوم (MTT) بررسی شد. فعالیت آنتی‌اکسیدانی با دو روش مختلف مورد ارزیابی قرار گفت: روش به دام اندازی رادیکال‌های آزاد DPPH، قدرت تام آنتی اکسیدانی پلاسما (FRAP) علاوه بر آن محتوای تام فنلی و فلاونوئیدی نیز اندازه‌گیری شد.

یافته‌ها: یافته‌ها حاکی از آن است که میزان IC50 داروی سیس پلاتین به عنوان یک داروی رایج در بازار به طور معنی‌داری کم‌تر از گیاه شقایق وحشی است (میکروگرم/ میلی‌لیتر 26/0 ± 96/15IC50=). عصاره گیاه Papaver rhoeas سبب کاهش معنی دار رشد سلول سرطانی کلیه میمون گردید(میکروگرم/میلی‌لیتر 07/80 IC50 =). در بررسی اثر آنتی‌اکسیدانی عصاره اثر به دام اندازی رادیکال DPPH، عصاره گیاه معادل 74/5 میکروگرم در میلی‌لیتر را از خود نشان داد. قدرت تام آنتی‌اکسیدانی پلاسما عصاره میزان 002/0 ± 663/2 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر به‌دست آمد. هم‌چنین عصاره دارای محتوای تام فنلی بیشتری نسبت به محتوای تام فلاونوئیدی بود.

استنتاج: نتایج نشان داد که عصاره متانولی شقایق وحشی یک ترکیب سیتوتوکسیک موثر بر روی رده سلول سرطانی کلیه میمون و دارای اثرات آنتی‌اکسیدانی قابل توجه می‌باشد، جهت یافتن ترکیبات شیمیایی موثر و مکانیسم‌های مولکولی موجود در عصاره گیاه تحقیقات بیش‌تر ضروری می‌باشد تا گامی در جهت یافتن و طراحی داروهای جدید وموثر در درمان بیماری‌ها باشد.