TY - JOUR T1 - Mycoflora Contamination of Consumed Rice in Mazandaran TT - بررسی آلودگی قارچی برنج مورد مصرف غذایی کشاورزان JF - J-Mazand-Univ-Med-Sci JO - J-Mazand-Univ-Med-Sci VL - 21 IS - 86 UR - http://jmums.mazums.ac.ir/article-1-879-fa.html Y1 - 2012 SP - 280 EP - 286 KW - Key words: Rice KW - Mazandaran province KW - fungal contamination KW - storage N2 - چکیده سابقه و هدف: حساسیت جهانی درخصوص سلامت مواد غذایی رو به افزایش است. برنج بدون پوسته به‌عنوان دانه غذایی اصلی در ایران ممکن است در شرایط نگهداری به انواع قارچ‌ها آلوده شود. آلودگی قارچی برنج مورد مصرف غذایی انسان به‌طور مستقیم، در صورت وجود زمینه مناسب برای رشد و گسترش قارچ از مسیر گوارشی و یا غیرمستقیم در اثر امکان تولید مایکوتوکسین‌ها در دانه‌ها، حیات و سلامت انسان را به مخاطره می‌اندازد. این مطالعه با هدف بررسی شیوع آلودگی قارچی در دانه‌های برنج محصول کشاورزان استان مازندران که موردمصرف غذایی آن‌ها قرار می‌گیرند صورت گرفته است. مواد و روش‌ها: در خلال ماه‌های شهریور تا آبان 1388، بر اساس آمار تصادفی در 15 شهر استان مازندران، یکصد نمونه برنج از 100 کشاورز جمع‌آوری شد. این نمونه ها موردمصرف غذایی همان کشاورزان بوده است و در منزل نگهداری می‌شد و علامت مشخصی مبنی بر آلودگی قارچی نداشتند. پس از برطرف کردن آلودگی سطحی با هیپوکلریت 1 درصد و دو نیم کردن، در پلیت حاوی محیط پتیتودکستروزآگار + کلرامفنیکل کشت و درحرارت c°27 و c°17 انکوبه شدند (در هر پلیت 12 دانه در مجموع 2400 دانه). عناصر قارچی رشد یافته با روش‌های تشخیص قارچ‌شناسی مورد شناسایی قرار گرفتند. یافته‌ها: 93 درصد از نمونه‌ها حداقل در یکی از پلیت‌ها و یکی از دانه‌ها آلودگی قارچی نشان دادند. جنس‌های آسپرژیلوس (96/43 درصد)، کلادوسپوریوم (96/13 درصد)، آلترناریا (21/10 درصد)، رودوترولا (50/7 درصد) و پنی‌سیلیوم (79/4 درصد) بیشترین عناصر قارچی جدا شده بودند. با وجود اهمیت موضوع آلودگی برنج به عناصر قارچی، مطالعه آلودگی قارچی برنج در کشور بسیار اندک می‌باشد. جدا سازی و شیوع بالای قارچ‌های جدا شده در این مطالعه، با نتایج حاصل از تحقیق دیگران در ایران و سایر کشورها همخوانی دارد. افزایش میانگین رطوبت در نواحی غربی استان از عوامل تفاوت در فراوانی انواع قارچ‌های آلوده‌کننده در دانه‌ها بوده است. استنتاج: بسیاری ازعناصر قارچی جدا شده از دانه‌های برنج مصرفی، می‌توانند به‌طور مستقیم در بیماری‌زایی انسان نقش ایفا نمایند و از سویی برخی از آن‌ها در صورت عدم دقت در هنگام نگهداری در منازل و بروز شرایط، قادر به تولید مایکوتوکسین می‌باشند که اثرات نامطلوبی در سلامتی انسان به بار خواهد آورد؛ لذا شناسایی آلودگی قارچی به عنوان قدم اول تعیین سلامت برنج مورد مصرف توصیه می‌گردد و بایستی به‌عنوان یک عامل سلامت دانه‌ها مورد ارزیابی قرار گیرد. M3 ER -