سابقه و هدف: سم آترازین باعث تداخلات بیولوژیکی از جمله آترزی در فولیکول­های تخمدانی می­شود. اسانس و عصاره آبی گیاه بومادران نیز از لحاظ جلوگیری از اثرات آترزی حائز اهمیت هستند، از اینرو در این مطالعه اثرات آن­ها بر بافت تخمدان بررسی گردید.

مواد و روش‌ها: 54 قطعه موش صحرایی ماده بالغ انتخاب شدند. حیوانات به 9 گروه شامل گروه­های آزمایشی اول و دوم که  روزانه به ترتیب mg/kg.bw 300 و mg/kg.bw 150 محلول آترازین، گروه آزمایشی سوم و چهارم که به ترتیب mg/kg.bw 300 و mg/kg.bw 150 محلول آترازین را به همراه mg/kg.bw 150 عصاره آبی گیاه بومادران و گروه آزمایشی چهارم و پنجم که به ترتیب mg/kg.bw 300، mg/kg.bw 150 محلول آترازین را به همراه mg/kg.bw 100 اسانس گیاه بومادران دریافت کردند، تقسیم شدند. گروه آزمایشی هفتم و هشتم نیز روزانه به ترتیب با mg/kg.bw 300 و mg/kg.bw 150 آترازین گاواژ داده شده و به آن­ها mg/kg.bw 150 ویتامین E به صورت تک دوز تزریق شد. مقاطع میکروسکوپی از تخمدان­ها تهیه و بررسی شدند. داده­ها مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.

یافته‌ها: نتایج هیستومورفولوژیکی نشان دادند که شدت تغییرات تحلیلی در گروه­های درمان نشده با عصاره و اسانس گیاه بومادران بیشتر از گروه­های درمان شده بود. نتایج گویای تفاوت بسیار معنی­دار (001/0>p) در اکثر جمعیت­های فولیکولی مابین گروه­های بدون درمان و درمان شده بود. بیشترین نجات فولیکولی از روند آترزی، مربوط به گروه­های درمان شده با عصاره بومادران بود.

استنتاج: اسانس و عصاره گیاه بومادران، همچنین ویتامین E به طور نسبی از اثرات تحلیلی آترازین روی فولیکول­های تخمدانی می­کاهند.