TY - JOUR JF - J-Mazand-Univ-Med-Sci JO - J Mazandaran Univ Med Sci VL - 31 IS - 202 PY - 2021 Y1 - 2021/11/01 TI - Effect of Education Based on Health Belief Model on Self-care Behavior and Metabolic Indices in Patients with Type 2 Diabetes: A Clinical Research Trial TT - تاثیر آموزش مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی بر رفتار خودمراقبتی و شاخص های متابولیک بیماران دیابتیک تیپ دو: یک مطالعه کارآزمایی بالینی N2 - سابقه و هدف: آموزش به بیمار بخش مهمی از فرایند درمان بیماری است. مدل‌های آموزشی مانند مدل اعتقاد بهداشتی (HBM) بر انگیزه افراد تاکید دارند. مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر این روش آموزشی بر عملکرد خودمراقبتی و شاخص‌های متابولیک در بیماران دیابتیک تیپ دو، طراحی و اجرا شد. مواد و روش‌ها: در این کارآزمایی بالینی، 80 بیمار دیابتی تیپ دو، به‌صورت تصادفی به دو گروه 40 نفری مداخله و کنترل (مراقبت روتین) تخصیص یافتند. درگروه مداخله در چهار جلسه 90 دقیقه‌ای به شیوه سخنرانی و پرسش و پاسخ با رویکرد مدل اعتقاد بهداشتی، مطالب شناخت دیابت و باورها، سبک زندگی و خودمراقبتی آموزش داده شد. در همه نمونه‌ها، قبل و چهارماه پس از مداخله، اندازه‌گیری قندخون ناشتا (FBS)، میانگین قندخون سه ماهه (HbA1C)، لیپوپروتئین‌ها (LDL Cholesterol)، فشارخون و نیز تکمیل پرسشنامه‌های سازه‌های مدل اعتقاد بهداشتی و رفتارهای خودمراقبتی انجام شد. داده‌های مطالعه با نرم‌افزار SPSS23 و آزمون تحلیل کوواریانس در سطح معناداری 5 درصد آنالیز شدند. یافته‌ها: میزان افزایش نمره سازه‌های آگاهی (0/01=P)، عملکرد (0/01=P) و خودکارآمدی (0/04=P) و میزان کاهش نمره‌سازه موانع درک شده (0/02=P) در گروه مداخله نسبت به گروه کنترل بیش‌تربود. دو گروه از نظر شدت تغییرات FBS، LDL و فشارخون مشابه بودند، اما تفاوت معنی‌داری از نظر شدت تغییر HbA1C (0/04=P) داشتند. استنتاج: آموزش مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشت بر ارتقای رفتارهای خودمراقبتی و کنترل عوارض متابولیک در بیماران دیابیتیک موثر به نظر می‌رسد. طراحی و اجرای مطالعات مشابه با بازه زمانی طولانی‌تر و حجم نمونه بیش‌تر و نیز برای سایر بیماری‌های مزمن مانند پر فشاری خون و بیماری‌های مزمن قلبی پیشنهاد می‌شود. شماره ثبت کارآزمایی بالینی : N520171230038142IRCT SP - 71 EP - 79 AU - Mahmoudian, Ahmad AU - Golshiri, Parastoo AU - Rejali, Maryam AD - Associate Professor, Department of Community Medicine and Family Physician, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran KW - Type 2 diabetes KW - self-care KW - health belief model KW - health education KW - clinical trial UR - http://jmums.mazums.ac.ir/article-1-14674-fa.html ER -