Journal of Mazandaran University of Medical Sciences
مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران
J Mazandaran Univ Med Sci
Medical Sciences
http://jmums.mazums.ac.ir
1
admin
1735-9260
1735-9279
fa
jalali
1390
10
1
gregorian
2012
1
1
21
86
online
1
fulltext
fa
بررسی آلودگی قارچی برنج مورد مصرف غذایی کشاورزان
Mycoflora Contamination of Consumed Rice in Mazandaran
پژوهشي-کامل
Research(Original)
چکیده
سابقه و هدف: حساسیت جهانی درخصوص سلامت مواد غذایی رو به افزایش است. برنج بدون پوسته بهعنوان دانه غذایی اصلی در ایران ممکن است در شرایط نگهداری به انواع قارچها آلوده شود. آلودگی قارچی برنج مورد مصرف غذایی انسان بهطور مستقیم، در صورت وجود زمینه مناسب برای رشد و گسترش قارچ از مسیر گوارشی و یا غیرمستقیم در اثر امکان تولید مایکوتوکسینها در دانهها، حیات و سلامت انسان را به مخاطره میاندازد. این مطالعه با هدف بررسی شیوع آلودگی قارچی در دانههای برنج محصول کشاورزان استان مازندران که موردمصرف غذایی آنها قرار میگیرند صورت گرفته است.
مواد و روشها: در خلال ماههای شهریور تا آبان 1388، بر اساس آمار تصادفی در 15 شهر استان مازندران، یکصد نمونه برنج از 100 کشاورز جمعآوری شد. این نمونه ها موردمصرف غذایی همان کشاورزان بوده است و در منزل نگهداری میشد و علامت مشخصی مبنی بر آلودگی قارچی نداشتند. پس از برطرف کردن آلودگی سطحی با هیپوکلریت 1 درصد و دو نیم کردن، در پلیت حاوی محیط پتیتودکستروزآگار + کلرامفنیکل کشت و درحرارت c°27 و c°17 انکوبه شدند (در هر پلیت 12 دانه در مجموع 2400 دانه). عناصر قارچی رشد یافته با روشهای تشخیص قارچشناسی مورد شناسایی قرار گرفتند.
یافتهها: 93 درصد از نمونهها حداقل در یکی از پلیتها و یکی از دانهها آلودگی قارچی نشان دادند. جنسهای آسپرژیلوس (96/43 درصد)، کلادوسپوریوم (96/13 درصد)، آلترناریا (21/10 درصد)، رودوترولا (50/7 درصد) و پنیسیلیوم (79/4 درصد) بیشترین عناصر قارچی جدا شده بودند. با وجود اهمیت موضوع آلودگی برنج به عناصر قارچی، مطالعه آلودگی قارچی برنج در کشور بسیار اندک میباشد. جدا سازی و شیوع بالای قارچهای جدا شده در این مطالعه، با نتایج حاصل از تحقیق دیگران در ایران و سایر کشورها همخوانی دارد. افزایش میانگین رطوبت در نواحی غربی استان از عوامل تفاوت در فراوانی انواع قارچهای آلودهکننده در دانهها بوده است.
استنتاج: بسیاری ازعناصر قارچی جدا شده از دانههای برنج مصرفی، میتوانند بهطور مستقیم در بیماریزایی انسان نقش ایفا نمایند و از سویی برخی از آنها در صورت عدم دقت در هنگام نگهداری در منازل و بروز شرایط، قادر به تولید مایکوتوکسین میباشند که اثرات نامطلوبی در سلامتی انسان به بار خواهد آورد؛ لذا شناسایی آلودگی قارچی به عنوان قدم اول تعیین سلامت برنج مورد مصرف توصیه میگردد و بایستی بهعنوان یک عامل سلامت دانهها مورد ارزیابی قرار گیرد.
Abstract
<br>Background and purpose: Rice is the staple food in Iran particularly in the northern provinces of Gilan and Mazandaran. It is, however, prone to mycoflora and mycotoxin production. This study was conducted to determine the contaminant mycoflora of rice grains in Mazandaran province, in order to use this information to consider possible mycotoxin occurrence in this area.
Materials and methods: One hundred different rice bran samples intended for human consumption were collected from 100 various rice farmers of 15 randomly selected districts zones of Mazandaran province, during the months of August to November 2009. The surface of the grains (24) were sterilized by 1% sodium hypochlorite and they broke by sterile scalpel and plated (12 per plate) on potato dextrose agar (PDA) medium containing chloramphenicol.
Results: The contamination of all polished rice sampled in 2009 was 93%. Fungi genus detected, in order of frequency from the internal tissues of rice samples, were Aspergillus (43.96%), Cladosporium (13.96%0), Alternaria (10.21%), Rhodotorula (7.50%) and Penicillium (4.79%). The most common Aspergillus species identified was A. flavus species (57.9%).
Conclusion: The presence of toxicogenic fungi such as Aspergillus sp, Alternaria sp, Penicillium sp. in rice can produce mycotoxins that may have an impact on the quality of rice and cause disorders in humans or animals. Screening the consumed rice grains for fungal contamination and mycotoxins before utilization as human food and animal feed is recommended.
واژه های کلیدی: برنج، استان مازندران، آلودگی مواد غذایی، غذای سالم، نگهداری مواد غذایی
Key words: Rice, Mazandaran province, fungal contamination, storage
280
286
http://jmums.mazums.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-30-2&slc_lang=fa&sid=1
Seyed Reza
Âghili
سید رضا
عقیلی
aghili70@yahoo.com
10031947532846007736
10031947532846007736
Yes
Tahereh
Shokohi
طاهره
شکوهی
10031947532846007737
10031947532846007737
No
دانشگاه علوم پزشکی مازندران
Ali Reza
Khosravi
علیرضا
خسروی
10031947532846007738
10031947532846007738
No
Bahar
Salmanian
بهار
سلمانیان
10031947532846007739
10031947532846007739
No