سابقه و هدف: علی رغم کشف داروهای جدید و متعدد ضد روان پریشی در چند سال گذشته، هنوز درصد قابل توجهی از بیماران اسکیزوفرنیا به هیچکدام از داروهای موجود پاسخ نداده و مقاوم محسوب می شوند. در این موارد اکثرا از کلوزاپین و گاهی نیز از الکتروشوک (ECT) یا برخی ترکیب های دارویی استفاده می شود که البته اثربخشی هیچ یک مطلوب نبوده است. در چند سال گذشته، ایده استفاده از ترکیب کلوزاپین و ECT را برای بیماران اسکیزوفرنیا مقاوم به درمان مطرح کرده اند و در مطالعات اولیه صورت گرفته، نتایج امیدوار کننده بوده است. هدف از این مطالعه، بررسی میزان اثربخشی تلفیق ECT و کلوزاپین در بیماران اسکیزوفرنیا مقاوم و مقایسه آن با کاربرد هر یک به تنهایی می باشد.
مواد و روشها: در این مطالعه 18 بیمار اسکیزوفرنیا مقاوم به درمان در سه گروه 6 نفره قرار گرفتند. گروه اول با کلوزاپین، گروه دوم با ECT و گروه سوم با ترکیب این دو، درمان شدند. پاسخ درمان با معیار PANSS ارزیابی شد و یافته ها توسط روش آماری تحلیل واریانس (ANOVA) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: نتایج حاصل، سودمندی درمان ترکیبی و برتری آن بر هر کدام از درمان ها به تنهایی را نشان داد. میزان کاهش امتیاز PANSS در سه گروه کلوزاپین، ECTو درمان ترکیبی به ترتیب 40،46 و 71 درصد بوده که این اختلاف از نظر آماری معنی دار است (P<0.05) درمان ترکیبی علاوه بر اثربخشی بیشتر بر روی علایم مثبت؛ منفی و عملکرد کلی بیمار، پاسخ درمانی سریع تر بیماران را نیز به دنبال داشت.
استنتاج: از آنجا که این مطالعه ترکیب کلوزاپین و ECT را در بیماران اسکیزوفرنیا مقاوم به درمان موثر و بی خطر نشان داده است، می توان از آن به عنوان یک درمان جایگزین مناسب برای این گروه از بیماران استفاده کرد.