سابقه و هدف: زخم ناشی از استرس یا بیماری مخاطی وابسته به استرس (Stress Related Mucosal Disease)، عامل مهم ایجاد عوارض و مرگ در بخش مراقبت‏های ویژه می‏باشد. عدم پیشگیری دارویی از زخم‏های وابسته به استرس‏های فیزیولوژیک، منجر به افزایش نقص عضو و مرگ و میر شده و استفاده غیر ضروری از داروهای مورد استفاده، بیماران را در معرض عوارض مهم و نیز تحمیل هزینه‏های اضافی قرار می‏دهد. هدف از این مطالعه بررسی نحوه مصرف داروهای مورد استفاده در پیشگیری زخم‏های ناشی از استرس در بخش مراقبت‏های ویژه اطفال در بیمارستان آموزشی-درمانی بوعلی سینا ساری بود.

مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی طی سال 1393 در بخش مراقبت‏های ویژه کودکان بیمارستان بوعلی سینا ساری بر روی بیمارانی که داروی پیشگیری زخم ناشی از استرس دریافت کرده بودند، انجام شد. اطلاعات بیماران و شاخص‏های فیزیولوژیک در ارتباط با موارد مصرف داروهای پیشگیری از زخم‏های ناشی از استرس، مقدار تجویزی، فواصل و مدت مصرف بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها، نرم افزار SPSS₁₆ و 05/0p< به عنوان اختلاف معنی‏دار در نظر گرفته شد.

یافته‌ها: از میان 78 بیمار بستری شده، 40 بیمار حداقل یک داروی پیشگیری زخم ناشی از استرس را دریافت کردند و رانیتیدین معمول‏ترین داروی مصرفی بود (85 درصد بیماران). شایع‏ترین علل تجویز این داروها به ترتیب سپسیس (20 درصد)، NPO (nothing per oral) همراه با تشنج (20 درصد)، NPO به تنهایی (15 درصد)، انتوباسیون (5/12 درصد) و کوآگولوپاتی (5/7 درصد) بودند. بر اساس گایدلاین، تنها برای 5/42 درصد از بیماران، داروی پیشگیری زخم ناشی از استرس، به درستی تجویز شد.

استنتاج: در این مطالعه، 5/57 درصد بیماران بدون وجود اندیکاسیون، داروهای پیشگیری زخم ناشی از استرس دریافت کردند. بنابراین توجه عملی بیش‏تر نسبت به اجرای گایدلاین‏ها جهت کاهش مصرف داروهای پیشگیری زخم ناشی از استرس نیاز می‏باشد.