سابقه و هدف: استئوپنی و استئوپورز از عوارض شناخته شده و شایع کم‌خونی ارثی بتا تالاسمی است. به منظور بررسی فراوانی و عوامل خطر این عارضه و همچنین بررسی مجدد بیمارانی که درمان هایی دریافت کرده بودند این مطالعه در بیماران مراجعه‌کننده به بخش تالاسمی بیمارستان بوعلی سینا ساری انجام شد. مواد و روش‌ها: مطالعه به روش مرور پرونده‌ها انجام گردید. خصوصیات دموگرافیک بیماران، داروهای مصرفی، متوسط هماتوکریت 5 سال قبل و نتیجه تراکم معدنی استخوان استخراج و ثبت شد. برای مقایسه از Z Score تراکم معدنی استخوان با روش DEXA در نواحی مهره‌های کمری و گردن استخوان ران استفاده شد. یافته‌ها: از 125 بیماری که سنجش تراکم معدنی استخوان در آن ها انجام شده بود 73 نفر(58 درصد) تالاسمی ماژور و بقیه اینترمدیا بودند. بر اساس امتیاز Z Score ، 17 درصد طبیعی، 61 درصد استئوپنیک و 17 درصد استئوپروتیک بودند. همبستگی سن با کمبود تراکم معدنی استخوان معنی‌دار بود (000/0p<) و به ازای هر سال 7 درصد از تراکم استخوان کاسته می‌شد. تراکم استخوانی مهره‌های کمری در مردان پایین‌تر بود (001/0p<). همبستگی منفی معنی‌دار بین تراکم معدنی استخوان و متوسط هماتوکریت 5 سال قبل دیده شد (005/0p<). همبستگی معنی‌دار بین شدت استئوپنی با سن شروع ترانسفوزیون دیده نشد. بیماران اینترمدیا تراکم معدنی استخوان پایین‌تری داشتند. علی‌رغم مصرف کلسیم و ویتامین D و کلسیتریول و بیسفوسفونات در بیمارانی که در بررسی اول تراکم معدنی استخوان کمتر از 5/2- داشتند، وضعیت تراکم بهتر نشده بود و در قسمت فمور بیماران ماژور این وضعیت بدتر شده بودند (001/0p<). استنتاج: با توجه به فراوانی بالای استئوپنی و استئوپورز در بیماران مطالعه حاضر، سنجش تراکم معدنی استخوان و باید در بررسی‌های معمول بیماران قرار داشته باشد. درمان‌های انجام شده به دلیل کافی نبودن یا عدم تبعیت بیمار مؤثر نبوده و شاید درمان جدی‌تر مانند بیسفوسفونات تزریقی یا خوراکی با مقدار بالاتر لازم باشد

واژه‌های کلیدی: بتا تالاسمی ماژور، اینتر مدیا، استئوپنی، استئوپورز، تراکم معدنی استخوان

متن کامل [PDF 308 kb]   (4037 دریافت)