سابقه و هدف : با توجه به شیوع بالای گواتر در منطقه سمیرم، پیش از آغاز طرح برنامه کشوری مبارزه با کمبود ید، در این مطالعه تلاش گردیده تا اثرات اجرای طرح مذکوربر شیوع گواتر در دانش آموزان 12- 8 ساله منطقه یاد شده پس از گذشت 15 سال مورد بررسی قرار گیرد.
مواد و روشها : پس از حذف دانشآموزانی که از نظر بالینی دچار کم کاری یا پرکاری تیروئید بودند، 1817 دانش آموز 12- 8 ساله با استفاده از نمونهگیری خوشهای انتخاب و معاینات لازم جهت تشخیص گواتر در آنها توسط پزشکان فوق تخصص غدد انجام گرفت. همچین ید ادرار در 182 دانشآموز اندازهگیری شد. جهت تجزیه وتحلیل یافتهها از آزمون کای دو استفاده گردید.
یافتهها : از 1817 دانشآموز بررسی شده، در 7/36 درصد گواتر تشخیص داده شد که در 4/30 درصد موارد از نوع درجه1 و در3/6 درصد ازنوع درجه2 بود. میانه ید ادرار درنمونههای اخذ شده 5/18 ومیانگین آن mg/dl 22/9±37/19 بود.
استنتاج : کفایت ید ادرار دانش آموزان منطقه سمیرم بیانگر موفقیت آمیز بودن برنامه کشوری مبارزه با کمبود ید میباشد. با این حال شیوع بالاتر از حد انتظار گواتر در این منطقه، احتمال دخالت سایر عوامل گواتروژن با بیماری های اتوایمیون را مطرح مینماید که میبایست مورد بررسی قرار گیرد.