سابقه و هدف: دریای خزر بزرگ‌ترین دریاچه دنیا است که به‌دلیل تراکم جمعیتی، فعالیت‌های کشاورزی و صنعتی در حاشیه خود، همواره در معرض آلاینده‌های مختلف قرار دارد. با توجه به آثار نامطلوبی که آلاینده‌ها بر حیات آبزیان و سلامت انسان‌ها و بهداشت عمومی می‌گذارند، بررسی وضعیت آلودگی در محیط‌های آبی همواره برای مدیریت محیط زیست سواحل ضروری است.
مواد و روش‌ها: در این پژوهش علمی، 11 ایستگاه در سواحل دریای خزر در محدوده استان گیلان به منظور ارزیابی آلودگی رسوبات و هم‌چنین نمونه‌های گاماروس به ترکیبات هیدروکربنی چند حلقه‌ای، مورد مطالعه قرار گرفتند. برای آنالیز ترکیبات، ابتدا عملیات استخراج نمونه‌ها با استفاده از دستگاه سوکسله انجام شد. سپس با استفاده از دستگاه GC-MS، تعداد 16 ترکیبPAHs در هر بخش از نمونه‌های رسوب و نمونه‌های زیستی مورد آنالیز شیمیایی قرار گرفتند.
یافته‌ها: در این تحقیق، میانگین غلظت PAHs حدود ng/g 8/19 در رسوب و حدود ng/g 4/35 در بافت موجود زنده به دست آمد. در بین 16 ترکیب مورد بررسی، نفتالین با 10-35 درصد در تمام ایستگاه‌ها از بالاترین سهم برخوردار بود. بررسی‌های نسبت ترکیبات PAHs به منظور تعیین منشا آلودگی نشان داد که آلودگی این ترکیبات در بیش‌تر منطقه، منشا پتروژنیک و پایروژنیک دارد.
استنتاج: ارزیابی سمیت رسوبات بر اساس راهنمای بین‌المللی نشان داد که بر اساس میانگین کلPAH ، رسوبات منطقه در دامنه اثر کم و بر اساس برخی اجزا از میزان آلودگی متوسط برخوردار می باشند. این مقدار از آلودگی برای آینده نزدیک، تهدیدی جدی برای رسوبات منطقه به حساب نمی‌آیند.