---

سابقه و هدف: تصادفات جاده‌ای از عوامل مهم مرگ و میر ناشی از حوادث در جهان و به ویژه در کشورهای جهان سوم است. کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. استان مازندران یکی از استان‌های پرتردد با نرخ بالای تصادفات و تلفات ناشی از آن است. شرایط محیطی و اجتماعی از عوامل مؤثر در این پیامد است. این مطالعه به منظور تبیین الگوی جغرافیایی و اجتماعی مرگ و میر ناشی از تصادفات و تعیین نقاط پرمخاطره در استان مازندران انجام شد. مواد و روش‌ها: این مطالعه از نوع بوم شناختی و دوره مطالعه سال‌های۱۳۸۶ تا ۱۳۸۹ بود. اطلاعات مربوط به ۲۸۲۸ تلفات ناشی از تصادفات از نظر ساختار سنی، جنسی و محل وقوع حادثه از اداره حمل و نقل و پایانه‌های استان مازندران استخراج و با روش‌های آماری تحلیل شد. یافته‌ها: از میان افراد فوت شده در تصادفات برون‌شهری در طول دوره مطالعه، ۷/۷۸ درصد را مردان و ۳/۲۱ درصد را زنان تشکیل دادند. میانگین سنی مردان ۰۶/۳۹ سال و میانگین سنی زنان ۱/۳۹ سال به‌دست آمد. نرخ مرگ و میر در جاده‌های شهری بیشتر از جاده‌های روستایی است و نرخ در بین مردان بیشتر از زنان است (۰۰۱/۰p<). همبستگی بین تراکم جمعیت و میزان مرگ و میر استاندارد شده از نظر آماری معنی‌دار یافته شد (۰۳۲/۰p<). ترسیم الگوی جغرافیایی خطر مرگ ناشی از تصادفات یک خوشه پرمخاطره از مناطق مرکزی تا غرب استان را نشان داد. استنتاج: این مطالعه نشان داد که تلفات ناشی از تصادفات در جاده‌های شهری و در بین مردان بیشتر است. همچنین مقدار همبستگی منفی میزان مرگ و میر استاندارد شده با تراکم جمعیت می‌تواند بیانگر عدم دسترسی به خدمات اورژانس، تأخیر در درمان فرد آسیب دیده، فاصله تا نزدیک‌ترین بیمارستان و شرایط جاده باشد. لذا با توجه به شناسایی مناطق پر مخاطره، اتخاذ برنامه‌های صحیح علمی و سرمایه‌گذاری مناسب در این مناطق برای کاهش تلفات توصیه می‌شود. با توجه به شناسایی مناطق پرمخاطره، اتخاذ برنامه‌های صحیح علمی و سرمایه‌گذاری مناسب در این مناطق برای کاهش تلفات توصیه می‌شود.

---

سابقه و هدف: یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی که جهان امروز با آن مواجه است، تصادفات ترافیکی و تبعات ناشی از آن می‌باشد. سالانه بین ۲۵ تا ۲۷ هزار نفر در اثر تصادفات رانندگی در کشور جان خود را از دست می‌دهند. این مطالعه به منظور بررسی عوامل مؤثر بر بقای تلفات ناشی از تصادفات جاده‌ای انجام شد. مواد و روش‌ها: اطلاعات افراد متوفی در تصادفات برون شهری استان مازندران طی سال‌های ۱۳۸۶ تا ۱۳۸۹ به صورت گذشته‌نگر مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. اثر متغیرهای جنسیت، سن، نوع خودرو، راننده بودن، ضربه به سر هنگام تصادف، رسیدن به بیمارستان پس از تصادف و محل تصادف بررسی شد. برای تحلیل داده‌ها از روش کاپلان- مایر و مدل مخاطرات متناسب کاکس استفاده شد. یافته‌ها: اثر متغیرهای ضربه به سر هنگام تصادف و رسیدن به بیمارستان بر خطر فوت معنی‌دار بود. استنتاج: با توجه به معنی‌دار شدن عوامل مربوط به نوع ضربه واردشده و خدمات درمانی پس از وقوع حادثه، انجام اقدامات اضطراری و تخصیص منابع بهداشتی و درمانی در نقاط پر خطر، برای کاهش تلفات ناشی از تصادفات، توصیه می‌شود.