محمد اسلامی جویباری، مینا امینی، زینب اصفهانی، عاطفه اسداله پور، صبا حسینی، محمدحسین حسین زاده،
دوره ۳۰، شماره ۱۸۴ - ( اردیبهشت ۱۳۹۹ )
چکیده
سابقه و هدف: داروها یک بخش مهم و ضروری برای خدمات سلامت در همه جوامع محسوب می‌شوند و داروسازان، نقش مهمی در خدمات سلامت ایفا می‌کنند. با توجه به فقدان مطالعه‌ای جامع در خصوص دانش، نگرش و عملکرد داروسازان استان مازندران در برخورد با نسخ دارویی، برآن شدیم تا مطالعه‌ای در این مورد، با هدف برآورد وضعیت موجود جهت پیدا کردن کاستی‌ها و نحوه عملکرد داروسازان صورت گیرد.
مواد و روش‌ها: این پژوهش، یک مطالعه مقطعی است. ۱۷۹ داروخانه در این مطالعه وارد شدند و جامعه آماری از بین داروسازان شاغل در داروخانه‌های سطح استان مازندران به صورت تصادفی انتخاب شده است. جهت انجام این مطالعه بیمار فرضی با نسخه از پیش آماده شده به داروخانه مراجعه کرده و براساس فلوچارت و پرسشنامه‌ای مدون، نحوه عملکرد داروساز در برابر مواردی نظیر مشاوره دارویی، تداخلات دارویی و عوارض جانبی موجود در نسخه مورد بررسی قرار گرفت.
یافته‌ها: از ۱۷۹ داروخانه مورد بررسی در۱۵۴ داروخانه (۸۶ درصد) داروساز حضور داشته است و در ۶۷ داروخانه (۳۷ درصد) مشاوره دارویی داده شد. ۱۵۷ داروخانه (۸۸ درصد) اقلام دارویی را صحیح تحویل دادند و در ۱۶۶ داروخانه (۹۳ درصد) دستور کاملاً صحیح و مطابق با نسخه بر روی داروها درج شده است.
استنتاج: داروسازان در داروخانه‌ها بیش‌تر به یکی ازمسئولیت‌های خود یعنی تحویل صحیح دارو و دستور مصرف آن تمرکز دارند و به مشاوره دارویی، مدیریت عوارض دارویی و تداخلات دارویی کم‌تر می‌پردازند. به نظر می‌رسد برگزاری کلاس‌های آموزشی و بازآموزی جهت گروه هدف داروسازان می‌تواند منجر به افزایش آگاهی و دانش داروسازان شود.
فاطمه ایزدپناه، مینا امینی، عاطفه اسداله پور، زینب اصفهانی، مجید یوسفی،
دوره ۳۰، شماره ۱۸۵ - ( خرداد ۱۳۹۹ )
چکیده
سابقه و هدف: عوارض جانبی داروها یکی از عوامل مهم تهدیدکننده حیات و کیفیت زندگی بوده و می‌تواند سبب تحمیل هزینه‌های زیادی به سیستم بهداشتی و درمانی یک کشور شود. این مطالعه در معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی مازندران با هدف بررسی عوارض ناخواسته دارویی در استان انجام شد.
مواد و روش‌ها: این تحقیق بر روی گزارش‌های ارسالی از واحدهای تحت پوشش به این حوزه، در سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۷ صورت گرفت. آنالیز بر مبنای فراوانی داروی عارضه داده، فراوانی نحوه مصرف دارو، تعداد گزارش در هر سال، مشخصات بیمار (رده‌ی سنی و جنسیت)، همچنین فراوانی سیستم و عضو آسیب دیده و گزارشگر صورت گرفت.
یافته‌ها: در مجموع تعداد ۴۴۲۵ مورد گزارش به معاونت غذا و داروی مازندران ارسال گردید. ۶۱ درصد از گزارشات توسط پرستاران اعلام گردیده است و ۴/۵۸ درصد عوارض جانبی ثبت شده در خانم‌ها رخ داده است. بیش‌ترین فراوانی عوارض جانبی را، فرم تزریقی (۷/۷۵ درصد) به خود اختصاص داده است و همچنین طبق نتایج به‌دست آمده، بیش‌ترین عوارض ثبت شده مربوط به اختلالات پوست و مو (۶/۵۰ درصد) می‌باشد. شایع ترین دسته دارویی مسبب عارضه نیز، Anti-Infective Agents (۲/۵۲ درصد) بوده‌اند و داروی سفتریاکسون در صدر قرار داشت.
استنتاج: با توجه به تعداد پایین ثبت و ارسال گزارش عوارض ناخواسته دارویی در استان مازندران و فاصله آن با استانداردهای جهانی، به نظر می‌رسد با برگزاری کلاس‌های آموزشی جهت گروه هدف پزشکی و سایر کادر درمان با محوریت آموزش فارماکوویژیلانس، نحوه گزارش‌دهی آن سبب افزایش آگاهی و دانش این افراد در مورد عوارض جانبی داروها شود و به استانداردهای جهانی نزدیک‌تر شویم.
mazums.ac.ir