---

سابقه و هدف: تاکنون مطالعات متعددی به اثرات محافظت‌کنندگی قلبی و عروقی عصاره برگ زیتون اشاره کرده‌اند. اما هیچ‌کدام به اثرات آنتی آریتمیک آن در مدل‌های in vivo حیوانی اشاره نکرده‌اند. در این مطالعه هدف بررسی اثرات عصاره خوراکی برگ زیتون و تأثیر مدت زمان تجویز آن بر آریتمی‌های ناشی از ایسکمی موضعی در قلب رت بی‌هوش بوده است. مواد و روش‌ها: در این مطالعه ۴۸ سر رت به ۶ گروه ۸ تایی تقسیم شدند. به جزء گروه اول (گروه کنترل) تمام دیگر گروه‌ها به ترتیب به مدت ۱، ۳، ۷، ۱۴ و ۲۸ روز یک دوز عصاره برگ زیتون (mg/kg ۲۰۰) به صورت گاواژ دریافت کردند. سپس تحت بی‌هوشی عمومی و حمایت تنفسی مصنوعی، شریان قدامی چپ قلبشان به مدت ۳۰ دقیقه مسدود شد. قبل از ایجاد ایسکمی و حین ایسکمی فشار خون به طور مستقیم و نوار الکتروکاردیوگرام (ECG) مانیتور شد. یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که شدت بروز آریتمی‌ها شامل تعداد ضربانات زودرس بطنی (VEBs)، درصد بروز تاکی‌کاردی بطنی (VT) و فیبریلاسیون بطنی (VF) در گروه‌هایی که حداقل به مدت ۱۴ روز عصاره دریافت کرده بودند به طور معنی‌داری کاهش یافت و در زمان‌های کوتاه‌تر تفاوت معنی‌داری نسبت به گروه کنترل نداشت. همچنین تعداد و مدت زمان VT و VF نیز تنها در دو گروه آخر به ویژه گروه ۲۸ روزه تفاوت معنی‌داری نشان داده است. استنتاج: در مجموع نتایج این مطالعه نشان می‌دهند که مصرف دوزی از عصاره برگ زیتون که تأثیر معنی‌داری بر فشار خون طبیعی حیوانات نداشته است در صورتی می‌تواند باعث محافظت قلبی گردد که بیش از ۷ روز مداوم مصرف گردد. از این‌رو نیاز به مطالعات بیشتری برای بررسی اثرات دوزهای مختلف و مدت زمان آن‌ها و همچنین مکانیسم‌های اثری آن است.

---

سابقه و هدف: ناتوانی‌های شناختی تأثیرات جدی بر زندگی افراد دارند. توان‌بخشی شناختی با هدف بهبود عملکرد افراد مبتلا، در بازگشت آن‌ها به بالاترین سطح عملکرد جسمی، اجتماعی و شغلی مؤثر است. این مطالعه با هدف بررسی وضعیت توان ‌بخشی شناختی در ایران و ارائه گزارشی از اقدامات اجرایی و پژوهشی، انجام پذیرفت.
مواد و روش‌ها: این مطالعه ترکیبی با استفاده از ابزار RSAT (Rehabilitation Service Assessment Tool)، شامل هشت بخش و پنج حوزه اصلی، انجام شد. داده‌ها از منابع ملی (راهنماها و بخشنامه‌ها) و مرور دامنه‌ای مقالات در PubMed و Scopus جمع‌آوری شدند. اطلاعات درباره مطالعات اپیدمیولوژیک، ابزارهای ارزیابی مداخلات و ابزارهای بومی شده استخراج و در چک ‌لیست RSAT جای‌گذاری شد.
یافته‌ها: در زمینه قوانین، علی‌رغم وجود حمایت‌هایی برای افراد ناتوان، کمبود تصریح در مورد اختلالات شناختی مشاهده شد. در حوزه آموزش عالی، تلاش‌هایی برای توسعه علمی توان ‌بخشی شناختی صورت گرفته است. از میان ۱۰۵۵ مقاله، ۲۶۰ مقاله واجد شرایط بودند که نیمی از آن‌ها اهداف اپیدمیولوژیک داشتند. ۱۶۹ ابزار مورد استفاده قرار گرفته که (MMSE) Mini Mental Status Examination، (MoCA) Montreal Cognitive Assessment و Stroop Test پرتکرارترین بودند. ۸۵/۱ درصد مطالعات در ده سال اخیر انجام شد و ۶۲ مؤسسه داخلی در آن‌ها مشارکت داشته‌اند.
استنتاج: با توجه به افزایش سالمندی جمعیت و شیوع آسیب‌های مغزی، توسعه توان‌ بخشی شناختی در ایران ضروری است. کمبودهایی در زمینه سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی، منابع، نیروی انسانی و زیر ساخت‌ها وجود دارد. پتانسیل‌های موجود، شامل زیر ساخت‌های علمی، پژوهش‌های اخیر و ظرفیت بخش خصوصی، در این مسیر کمک‌‌کننده است. توسعه این حوزه نیازمند مشارکت فعال تمامی نهادهای کشور از قانون گذار و تصمیم گیر و اجرایی تا آموزشی و پژوهشی است.