سابقه و هدف: کاهش میزان مرگ و میر مادری به سه چهارم در فاصله سال های ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۵ محتوی هدف پنجم اعلامیه توسعه هزاره در سال ۲۰۰۰ بوده است و همه کشورها متعهد به تحقق این هدف شده بودند. این مطالعه به منظور بررسی میزان دستیابی ایران به این هدف انجام شد.

مواد و روش‌ها: داده‌های مطالعه از منابع اطلاعاتی داخلی و بین‌المللی شامل گزارش جهانی روند مرگ و میر مادری سازمان ملل، پایگاه داده های بانک جهانی، سازمان بهداشت جهانی و یونیسف منابع اصلی بین‌المللی و نظام مراقبت مرگ مادری وزارت بهداشت، پیمایش‌های ملی جمعیت و سلامت در سال های ۱۳۷۹ (DHS) و ۱۳۸۹(IrMIDHS)، سالنامه‌های آماری ثبت احوال و مرکز آمار ایران استخراج شدند و با استفاده از روش‌های آمار توصیفی در نرم افزار Excel مورد تجزیه و تحلیل شدند قرار گرفتند.

یافته‌ها: یافته‌های این مطالعه نشان داد جمهوری اسلامی ایران در فاصله سال‌های ۱۹۹۰۲۰۱۵-۱۹۹۰-۲۰۱۵ با کاهش متوسط سالانه ۴/۶ درصد و در مجموع ۸۰ درصدی در مرگ و میر مادری طی ۲۵ سال، یکی از ۹ کشوری است که به طور کامل به هدف پنجم توسعه هزاره دست یافته است.

استنتاج: تلاش هماهنگ جمهوری اسلامی ایران برای کاهش مرگ و میر مادری طی ۲۵ سال اخیر می تواند راهنما و الهام بخش برای سایر کشورها در جهت کاهش اساسی مرگ‌های قابل اجتناب مادری باشد.

سابقه و هدف: همسرآزاری به عنوان یکی از انواع خشونت‌های خانگی است که اگر در دوره بارداری شایع باشد می‌تواند پیامدهای نامطلوبی برای مادر و نوزاد ایجاد نماید. این مطالعه به منظور تعیین شیوع همسرآزاری علیه مادران در دوران بارداری و پس از زایمان و عوامل وابسته به آن انجام گرفت.

مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی بر اساس میزان بروز مرگ مادر در شش استان ایران در سال ۱۳۹۴ انجام گرفت. در هر استان ۲۴ مرکز بهداشتی دولتی به طور طبقه‌ای و تصادفی انتخاب شدند. در هر مرکز منتخب ۱۵ تا ۲۰ مادری که حداقل با یک بار مراقبت دوره بارداری تحت پوشش بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. داده‌ها به طور هم‌زمان از پرونده بهداشتی و مصاحبه با مادران جمع‌آوری و در نرم‌افزار SPSS۱۸ در سطح معناداری ۰۵/۰α> مورد تحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها: در بین ۲۷۰۴ مادر شرکت‌کننده در مطالعه، میزان شیوع خشونت جسمی در طول دوران بارداری و پس از زایمان ۸/۱۰ درصد و میزان خشونت روحی ۲۸ درصد بود. از بین ۳۱ متغیر مورد بررسی با همسرآزاری، ارتباط ۱۰ متغیر هم با همسرآزاری جسمی و هم با همسرآزاری روحی معنی‌دار بود(۰۵/۰<p). با آنالیز واریانس چندمتغیره چند مرحله‌ای ارتباط معنی‌داری ۷ متغیر با خشونت جسمی و ۶ متغیر با خشونت روحی به تایید رسید(۰۵/۰<p).

استنتاج: این مطالعه نشان داد که میزان شیوع همسرآزاری در مادران ایرانی برخلاف مستندات ثبتی موجود در پرونده خانوار، بسیار قابل ملاحظه است و ضرورت دارد ارائه‌دهندگان خدمات سلامت نسبت به پیشگیری و یا تعدیل آن اقدامات متناسب انجام دهند.