---

سابقه و هدف: نانوذرات نقره با استرس اکسیداتیو به واسطه تولید رادیکال آزاد ارتباط دارد. آنتی اکسیدان‌ها می‌تواند باعث بروز اثرات مخرب رادیکال‌های آزاد در طولانی مدت گردد. هدف از این مطالعه بررسی اثرات حفاظتی و آنتی‌اکسیدانی گیاه اسپند (Peganum harmalaL) بر روی موش‌های نر تیمار شده با نانو ذرات نقره می‌باشد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه موش‌های آزمایشگای نر نژاد آلبینو (۲۵-۳۰ گرم) به چهار گروه تقسیم شدند: کنترل، گروه تزریق شده با نانو ذرات نقره ppm ۵۰۰، گروه دریافت کننده عصاره اتانولی اسپند خوراکی به میزان mg/Kg/day ۲۰ به مدت ۳۰ روز و گروه آخر دریافت کننده نانو ذرات و خورنده عصاره اسپند با دوزهای فوق می‌باشد. تمامی تزریقات در ۳ روز متوالی در ابتدای آزمایش به صورت داخل صفاقی انجام شد. پس از دوره تیمار خون از قلب موش‌ها گرفته و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز (CAT) سرم و گلوتاتیون پراکسیداز (GPx) گلبول‌های قرمز و غلظت مالون‌ دی آلدئید (MDA) سرم اندازه‌گیری شد. یافته‌ها: در گروه تیمار شده با نانوذرات نقره افزایش معنی‌داری در غلظت مالون دی آلدئید و کاهش معنی‌دار در میزان فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و گلوتاتیون پراکسیداز صورت گرفت (۰۰۱/۰p<). همچنین عصاره اتانولی اسپند اثرات فوق را معکوس نمود به طوری که غلظت مالون دی آلدئید را کاهش و افزایش معنی‌داری در میزان فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و گلوتاتیون پراکسیداز ایجاد گردید (۰۰۱/۰p<). استنتاج: در واقع می‌توان عصاره اتانولی اسپند، با خاصیت آنتی‌اکسیدانی را به عنوان کاهش دهنده رادیکال‌های آزاد حاصل از نانو ذرات نقره پیشنهاد نمود.