رضا چیتگر چاری، حمیدرضا گلی،
دوره ۳۳، شماره ۲۲۹ - ( بهمن ۱۴۰۲ )
چکیده
سابقه و هدف: به‌دلیل افزایش چشمگیر مقاومت آنتی‌بیوتیکی باکتری‌ها، این مطالعه با هدف تعیین فراوانی باکتری‌های ایجادکننده عفونت‌های تنفسی، خون و زخم در بیماران بستری در مرکز درمانی روحانی شهر بابل و تعیین الگوی مقاومت آنتی‌بیوتیکی آن‌ها، انجام پذیرفت.
مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی، بر روی ۲۶۷ ایزوله جمع‌آوری شده از ۱۵۸ نمونه خون، ۶۰ نمونه تنفسی و ۴۹ نمونه زخم تهیه شده از بیماران مراجعه‌کننده به بیمارستان روحانی در سال ۱۴۰۱ انجام شد. باکتری‌های تشخیص داده شده توسط آزمایشگاه بیمارستان به دانشگاه علوم پزشکی مازندران منتقل شد و در آزمایشگاه میکروب شناسی دانشکده پزشکی مورد تأیید قرار گرفتند. سپس، الگوی حساسیت آنتی‌بیوتیکی ایزوله‌ها به روش دیسک آگار دیفیوژن مورد بررسی قرار گرفت و براساس دستورالعمل‌های انستیتو استانداردهای بالینی و آزمایشگاهی تفسیر شدند. تجزیه و تحلیل نتایج حاصل با استفاده از نرم‌افزار آماری ۱۹- SPSSانجام شد.
یافته‌ها: بیش‌ترین شیوع باکتری جدا شده در این مطالعه (۲۰/۵۹درصد) مربوط به اشریشیا کولای و کم‌ترین شیوع (۱/۱۲ درصد) مربوط به پروتئوس میرابیلیس بود. در بین ۱۵۸ سویه جدا شده از نمونه‌های خون، اشریشیا کولای (۲۶/۵۸ درصد) شایع‌ترین باکتری بود. در بین ۶۰ ایزوله جمع‌آوری شده از نمونه‌های تنفسی، آسینتوباکتر بومانی (۲۳/۳۳ درصد) بیش‌ترین شیوع را داشت و در بین ۴۹ سویه جدا شده از نمونه‌های زخم، استافیلوکوکوس اورئوس (۳۰/۶۱ درصد) شایع‌ترین باکتری‌های شناسایی شده در این مطالعه بودند. الگوی مقاومت آنتی‌بیوتیکی ایزوله‌های گرم مثبت شناسایی شده در این مطالعه نشان داد که بیش‌ترین مقاومت (۷۸/۴۳ درصد) سویه‌های استافیلوکوکوس اورئوس در مقابل تتراسایکلین بود، در حالی که ۳/۹۲ درصد ایزوله‌ها به لینزولید مقاوم بودند. مقاومت استافیلوکوکوس‌های کوآگولاز منفی و انتروکوکوس فکالیس نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های تست شده بین۱۲/۵ درصد و ۸۳/۳۳ درصد متغیر بود. میزان مقاومت آنتی‌بیوتیکی ایزوله‌های گرم منفی شناسایی شده در این مطالعه نیز بین ۱۲/۵ درصد و ۷۵/۴۷درصد متغیر بود. میزان مقاومت آنتی‌بیوتیکی سویه‌های استافیلوکوکوس اورئوس جدا شده از نمونه‌های خون، تنفس و زخم نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های تست شده، به‌ترتیب ۳/۵۷ تا۸۵/۷۱ درصد، ۲۵ تا ۶۲,۵ درصد و ۲۵ تا ۶۲/۵ درصد مشاهده شد، در حالی که تتراسایکلین و لینزولید کم اثرترین و مؤثرترین داروها بر علیه این باکتری بودند. در بین باکتری‌های گرم منفی جدا شده از نمونه‌های خون، تنفس و زخم، بترتیب ۳۴/۵۱ تا ۶۱/۹۴ درصد،۴۱/۶۶ تا ۶۴/۵۸ درصد و ۴۱/۶۶ تا۶۴/۵۸ درصد ایزوله‌ها به آنتی‌بیوتیک‌های تست شده مقاوم بودند، در حالی که پیپراسیلین و ایمی پنم کم اثرترین و مؤثرترین دارو بودند.
استنتاج: ایجاد سوشهای مقاوم در بیمارستان‌ها مربوط به تماس مداوم با انواع آنتی‌بیوتیک‌ها است و اجرای استراتژی‌های مراقبتی دقیق می‌تواند منجر به پیشگیری از ایجاد مقاومت دارویی و گسترش آن شود. مهم‌ترین عوامل جهت رسیدن به این اهداف، کنترل دقیق مراقبت‌های بیمارستانی، پیشگیری از ایجاد عفونت‌های بیمارستانی و رعایت اصول مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها می‌باشد. بنابراین، بر نقش اساسی روش‌های کنترل عفونت در بیمارستان‌ها، خودداری از تجویز غیرضروری آنتی‌بیوتیک‌ها به‌ویژه پروفیلاکسی جراحی، جداسازی صحیح بیماران، استفاده مناسب از امکانات آزمایشگاهی برای تشخیص سریع میکروارگانیسم‌ها در هر بیمارستان تأکید می‌گردد. تشخیص و گزارش الگوی مقاومت آنتی‌بیوتیکی ارگانیسم‌های شایع در منطقه می‌تواند در درمان‌های تجربی مورد توجه قرار گیرد تا از بروز مقاومت آنتی‌بیوتیکی و هزینه‌های بالای درمان برای بیماران و مراکز درمانی جلوگیری شود.
mazums.ac.ir