سابقه و هدف: یکی از عوارض صنعتی شدن جوامع، مصرف مواد شیمیایی مختلف می باشد که عمدتا بسیار خطرناک و کشنده هستند. فلزات سنگین نیز جزو این دسته از عوامل محسوب می شوند.
مواد و روش ها: با توجه به خاصیت تجمع پذیری این فلزات، میزان سرب و کادمیوم در دو نوع سبزی اسفناج و تربچه شهرستان ساری مورد بررسی قرار گرفت. تکنیک به کار گرفته شده جهت آماده سازی نمونه ها، روش خاکستر خشک بود که توسط دستگاه اسپکتروسکوپ جذب اتمی اشعه دو فلز سرب و کادمیوم مورد اندازه گیری کمّی قرار گرفت. از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه به منظور مقایسه میانگین فلزات سنگین (سرب و کادمیوم) در چهار منطقه جغرافیایی (شمال، شرق، غرب و جنوب) در سبزیجات اسفناج و تربچه استفاده گردید.
نتایج: اختلاف معنی داری بین میانگین سرب (در هر دو سبزی اسفناج و تربچه) در چهار منطقه جغرافیایی مشاهده شد (P<۰,۰۵)، اما در خصوص کادمیوم این اختلاف معنی دار نبوده است. در بین دو فلز مورد بررسی، فلز سرب بالاترین میزان را داشت که بالاتر از حد استاندارد ۲ ppm است. بالاترین میزان کادمیوم در سبزیجات، در منطقه جنوب مشاهده شد که با توجه به استاندارد کادمیوم در سبزیجات (۰.۲۵ ppm) در مورد اسفناج کمی بالاتر از حد استاندارد و در مورد سبزی تربچه نزدیک به حد استاندارد است.
استنتاج: دو عامل آب و هوا به عنوان اصلی ترین عوامل در انتقال مستقیم سرب به گیاهان مطرح می باشند.

سابقه و هدف: امروزه در اکثر جوامع کاهش چشمگیری در روند مصرف شیر در کودکان دیده می شود، که این روند تامین کلسیم مورد نیاز کودکان را با مشکل مواجه خواهد ساخت؛ خصوصا این که بیماری استئوپروزیس (Osteoporosis) به طور قطع با دریافت کافی کلسیم در سنین کودکی و نوجوانی ارتباط دارد. هدف از مطالعه حاضر بررسی آگاهی و الگوی مصرف شیر در کودکان ۱۲-۷ ساله شهرستان ساری و مادران آنها در ارتباط با مصرف شیر و فرآورده های آن می باشد.
مواد و روش ها: نمونه های پژوهش در مجموع ۶۳۸ نفر از کودکان ۱۲-۷ ساله پسر و دختر مقطع ابتدایی (شهری و روستایی) بودند که از ۱۶ مدرسه به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. اطلاعات لازم با استفاده از پرسشنامه های جداگانه و متفاوت که حاوی سوالات مربوط به آگاهی و پرسشنامه بسامد خوراک مصرف شیر و فرآورده های آن که از طریق مصاحبه مستقیم به دست آمده است. داده های مطالعه با آزمون های آماری ANOVA, t-Test، تعقیبی دانکن (Duncan follow up)، کای دو و ضریب هم بستگی آنالیز شدند.
یافته ها: در این بررسی ۴۴ درصد کودکان و ۳۷,۷ درصد مادران با مصرف شیر، ۵۰.۱ درصد کودکان و ۱۹.۴ درصد مادران در بعضی اوقات، و ۵.۵ درصد کودکان و ۱۹.۴ درصد مادران بدون مصرف شیر بودند. مهمترین دلیل بدون مصرف شیر بین کودکان و مادران آنها در دسترس نبودن آن به ترتیب (۲۷.۹ درصد و ۱۷.۷ درصد) ذکر شده بود. آگاهی ۶۷ درصد کودکان و ۴۸.۷ درصد مادران از مزایای شیر مطلوب، ۲۱.۱ درصد کودکان و ۴.۵ درصد مادران نیمه مطلوب، ۱.۴ درصد کودکان و ۱.۱ درصد مادران نا مطلوب بود. مقدار شیر مصرفی ۶۲ درصد کودکان شهری و ۴۹ درصد کودکان روستایی روزانه فقط یک واحد بود. در مجموع مقدار شیر مصرفی ۵۹ درصد پسران و ۵۵ درصد دختران کمتر از مقادیر توصیه شده می باشد. میانگین انحراف معیار میزان شیر مصرفی کودکان با مقطع تحصیلی تفاوت آماری معنی دار (p=۰.۰۰۱)، اما با جنس آنها تفاوت معنی دار نشان نداد. هم چنین ارتباط الگوی مصرف شیر کودکان با جنس، مقطع تحصیلی، سطح سواد پدر معنی دار، اما با سطح سواد مادر، شغل مادر و شغل پدر معنی دار نبود. میزان آگاهی کودکان از مزایای شیر با سطح سواد مادر، پدر، شغل مادر معنی دار (P<۰.۰۰۴)، اما با جنس آنها معنی دار نبود.
استنتاج: در این بررسی مقدار شیر مصرفی بیش از نیمی از جمعیت مورد مطالعه، کمتر از مقادیر توصیه شده (استاندارد) می باشد. لذا برای ارتقای سلامتی کودکان و پیشگیری از اثرات مخرب بیماری استئوپروزیس در بزرگسالی نیاز به اتخاذ تدابیر لازم برای افزایش مصرف شیر در بین کودکان می باشد.

سابقه و هدف: امروزه لزوم ارزیابی روند تجویز و مصرف دارویی نمایان شده است. در این میان، آنتی بیوتیک ها از اهمیت ویژه ای برخوردارند.
مواد و روش ها: الگوی مصرف آنتی بیوتیک ها در بخش های مختلف بیمارستان امام خمینی (ره) ساری طی شش ماه نخست سال ۱۳۷۹ و ۱۳۸۴ با روش ATC/DDD (طبقه بندی تشریحی، درمانی، شیمیایی - مقدار معین روزانه) مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: مصرف آنتی بیوتیک ها در شش ماه نخست ۱۳۷۹، ۹۵,۴ و در شش ماه نخست ۱۳۸۴، ۱۲۴ واحد [مقدار معین روزانه، تقسیم بر تعداد تخت اشغال شده، ضرب در تعداد روزها، ضرب در ۱۰۰ (DDD/۱۰۰ bed-days)] بود. بیشترین افزایش مربوط به وانکومایسین و کلیندامایسین بود. مصرف کوتریموکسازول و آمینوگلیکوزیدها نسبتا بدون تغییر مانده بود اما مصرف پنی سیلین جی کم شده بود. بخش های ICU و زنان و زایمان بیش ترین مقدار آنتی بیوتیک را در شش ماه نخست ۱۳۸۴ مصرف کرده بودند. سفازولین پر مصرف ترین دارو در تمام مدت مطالعه بود.
استنتاج: به نظر می رسد نیاز بیش تری به سیاست گذاری و برنامه ریزی آموزشی در خصوص داروها وجود داشته باشد. ارزیابی توزیع داروها در بیمارستان نیز ضروری به نظر می رسد.

سابقه و هدف: امروزه نقش فلزاتی چون روی و مس در بیماری های التهابی بسیار مورد توجه قرارگرفته است زیرا بسیاری از آنها نقش فعال کننده فرآیند های متابولیکی را در بافت مفاصل و عملکرد سیستم ایمنی ایفا می کنند. مطالعات متعددی این ارتباط را نشان داده است و عده ای هم مرتبط ندانستند. هدف از این مطالعه ارزیابی غلظت پلاسمایی روی و مس در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئی (RA) مراجعه کننده به کلینیک روماتولوژی در ساری و مقایسه آنها با گروه شاهد بود.
مواد و روش ها: در ایـن بررسی ۸۰ نفر وارد مطالعه شدند که ۴۰ نفر آنها بیماران مبتلا به RA و ۴۰ نفر به عنوان گروه شاهد بودند. بیماران با گروه شاهـد از نظر سـن و جنس همسان سـازی شدند و از تمام افراد ۱۰ میلـی لیتر خون وریدی گرفته شد. برای به دست آوردن غلظت پلاسمایی روی و مس از دستگاه اسپکترومتر جذب اتمی استفاده شد.
یافته ها: میزان غلظت روی در بیماران در مقایسه با گروه شاهد به صورت معنی داری کمتر بود اما میزان غلظت مس بین این دو گروه تفاوت معنی داری را نشان نداد. بین میانگین غلظت روی و مس در بیماران ارتباط معنی داری وجود نداشت، اما بین میانگین غلظت روی و نسبت غلظت Zn/Cu ارتباط معنی داری وجود داشت و این ارتباط معنی دار بین میانگین غلظت مس و نسبت غلظت Zn/Cu هم وجود داشت. ارتباط بین غلظت روی و این نسبت قوی تر بود یعنی کاهش غلظت روی در کاهش این نسبت موثرتر بود.
استنتاج: به نظر می رسد در مبتلایان به RA غلظت پلاسمایی روی در مقایسه با افراد شاهد به صورت معنی داری کمتر بوده است ولی غلظت پلاسمایی مس تفاوت بارزی نداشت. در مورد این که آیا بیماران مبتلا به RA نیازمند مصرف مکمل های روی، در طی درمان خود می باشند یا خیر به مطالعات بیش تری نیازمند است.

سابقه و هدف: امروزه برای کمک به ترمیم آسیب های پوستی نظیر سوختگی ها، زخم های مزمن دیابتیک یا زخم های مزمن ناشی از جراحی، از کشت کراتینوسایت ها و پیوند آن ها به محل ضایعه استفاده می شود. در این روش باید پیوستگی لازم برای کشت سلول های اپیدرمال در شرایط آزمایشگاه ایجاد شود. به این منظور در این تحقیق از روش ساده کاشت اپیدرم به همراه محیط کشت بدون سرم که در آن نیازی به فیبروبلاست های ۳T۳ وجود ندارد، استفاده شد.
مواد و روش ها: قطعه کوچکی از پوست موش صحرایی را در تریپسین قرار داده و درم را از اپیدرم جدا نمودیم. سپس اپیدرم را به قطعات یک میلی متری تقسیم کرده و در یک فلاسک کاشتیم. پس از گذشت نیم ساعت، روی قطعات اپیدرم، محیط کشت بدون سرم افزوده و هر دو روز یک بار محیط کشت را تعویض کردیم. پس از ۲۱ روز تقریبا ۷۰ درصد سطح فلاسک توسط کراتینوسایت ها پوشانیده شد. این کراتینوسایت ها پس از دو بار پاساژ در تانک ازت ذخیره شدند.
یافته ها: کشت خالص کراتینوسایت به آسانی به روش کاشت اپیدرم و بدون استفاده از سرم های با منشا حیوانی و نیز لایه تغذیه کننده به دست آمد.
استنتاج: کاشت اپیدرم در محیط کشت بدون سرم یک روش ساده برای جداسازی کراتینوسایت های اتولوگ از قطعه کوچکی پوست می باشد که در آینده می توان از این روش برای کشت کراتینوسایت های انسانی جهت ترمیم زخم ها استفاده کرد.

سابقه و هدف: امروزه تجمع مواد سمی در غذا، آب، زمین و هوا یکی از بحث های مهم برای سلامتی بشر و محیط زیست می باشد. در این مطالعه میزان باقیمانده حشره کش دیازینون، در روزهای مختلف پس از سمپاشی و همچنین فرآیندهای موثر در کاهش این ترکیب شیمیایی مورد بررسی قرار گرفته است.
مواد و روش ها: در این بررسی ابتدا یک گلخانه کاشت میوه خیار احداث و بوته خیار در آن کاشته شد، سپس بوته های حامل میوه خیار با غلظت های معین سم دیازینون سمپاشی شدند. پس از برداشت میوه خیار، روند کاهش سم طی ده روز مورد آنالیز کمی قرار گرفت. بخش دیگر آزمایشات به ارزیابی تاثیر فرآیندهایی چون نگهداری در سردخانه ۴?C به مدت ۱۰ روز، انواع شستشو و پوستگیری نمونه های جمع آوری شده خیار که حاوی باقیمانده سم بود، اختصاص یافت. نمونه های جمع آوری شده پس از آماده سازی مقدماتی و مراحل استخراج با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی و با شناساگر ربایش الکترونی تعیین مقدار شد.
یافته ها: با افزایش زمان نگهداری میوه، از میزان باقیمانده سم کاسته شد. فرآیندهای ماده غذایی مانند شستشو با آب آشامیدنی، شستشو با آب و مایع ظرفشویی و پوستگیری به ترتیب موجب حذف ۱۹ درصد، ۳۵ درصد و ۴۶ درصد از باقیمانده سم شد. دو روز نگهداری در یخچال موجب حذف ۶ درصد از باقیمانده سم شد در حالیکه پس از ده روز نگهداری این کاهش به ۶۹ درصد رسید.
استنتاج: میزان باقیمانده سم دفع آفات نباتی توسط فرآیندهای متداول خانگی تا حد زیادی کاهش می یابد که میتوان هر یک از این فرآیندها را برای تقلیل دریافت این ترکیبات شیمیایی توصیه نمود.