عارف صالحی، سعید امامی، مسعود کیقبادی، حسن میرزایی،
دوره ۲۸، شماره ۱۷۰ - ( ۱۲-۱۳۹۷ )
چکیده
میتوکندری نقش مهمی در حفظ هوموستاز سلول قلبی در بدن دارد. میتوکندری نه تنها تولیدکننده ATP است، بلکه مهم‌ترین منبع تولید کننده رادیکال های آزاد اکسیژن می‌باشد که سبب آسیب اکسیداتیو می گردد. افزایش تولید رادیکال‌های آزاد اکسیژن و آسیب اکسیداتیو با پاتولوژی قلب و عروق مرتبط است. دفاع آنتی‌اکسیدانی با کنترل رادیکال های آزاد اکسیژن می‌تواند نقش مهمی در جلوگیری از آسیب اکسیداتیو ایفا نماید. مطالعه مروری حاضر در تلاش است تا آخرین یافته‌های علمی در خصوص نقش محافظتی ترکیبات پلی‌فنولی را در پیشگیری از بیماریهای قلبی و عروقی بررسی نماید. رسوراترول (۳، ۵،′۴ تری هیدروکسی–ترانس- استیلبن) یک ترکیب پلی‌فنولی طبیعی است که در بسیاری از میوه‌جات و سبزیجات مانند توت و انگور قرمز یافت می شود. رسوراترول با القای بیان ژن‌های مرتبط با فسفوریلاسیون اکسیداتیو و بیوژنز میتوکندری سبب بهبود عملکرد میتوکندری سلول قلبی می‌گردد. کوئرسیتین با جلوگیری از اکسیداسیون کلسترول LDL، اثرات گشادکنندگی اندوتلیال عروق، سبب جلوگیری از آسیب اکسیداتیو می‌گردد. کورکومین یک ترکیب پلی‌فنولی و ماده موثره گیاه زردچوبه می‌باشد. کورکومین سلول های قلبی را از آسیب ایسکمی ناشی از پرفیوژن مجدد به وسیله کاهش استرس اکسیداتیو محافظت می‌نماید. کورکومین با کاهش تولید رادیکال‌های آزاد اکسیژن و همچنین بهبود عملکرد سیستم اکسیداسیون فسفوریلاسیون سبب بهبود عملکرد میتوکندری سلول‌های قلبی می‌گردد. نقش ترکیبات پلی‌فنولی مذکور در جلوگیری از آسیب اکسیداتیو و محافظت از قلب ممکن است فراتر از وجود آن‌ها در غذا باشد و می‌تواند به عنوان یک ملکول پیشرو در کشف و توسعه داروهای نوین مدنظر قرار گیرد.
ترمه رنجبر، زهرا هاشمی، فرشته صادقیان، حمید رضا گلی، محمد آهنجان، محمد علی ابراهیم زاده،
دوره ۲۹، شماره ۱۸۲ - ( ۱۲-۱۳۹۸ )
چکیده
سابقه و هدف: بروز مقاومت میکروبی در حال افزایش است، از این رو عرضه داروهای جدید ضروری به‌نظر می‌رسد. نانوذرات نقره فعالیت ضد میکروبی خوبی از خود نشان می‌دهند. سنتز این نانو ذرات با استفاده از عصاره‌های گیاهی می‌تواند راهی در درمان بیماریهای عفونی باشد.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه، سنتز نانوذرات نقره با استفاده از عصاره گیاه الزی(بومی مناطق شمال ایران) با نام علمی آلیوم پارادوکسوم انجام شد. دمای مطلوب، غلظت و pH مناسب در تولید آن به دست آمد. تشکیل و مورفولوژی ذرات با طیف ماورای بنفش، EDS، XRD و SEM مطالعه شد. همچنین اثرات ضدمیکروبی آن ها به‌صورت حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) وکشندگی (MBC) در مقابل چندین باکتری گرم مثبت و منفی مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج حاصل از بهینه‌سازی شرایط واکنش نشان داد که بهترین دما، ۸۵ درجه سانتی‌گراد، بهترین pH ۱۲، بهترین غلظت ۵ میلی‌مولار نیترات نقره و در مدت زمان ۳۰ دقیقه است. نانو ذرات حداقل تا دو ماه پایدار بودند و اندازه تقریبی آن‌ها ۳۰ تا ۴۰ نانومتر بود. همچنین نانوذرات اثرات ضد میکروبی قوی بر روی باکتری سودوموناس آئروژینوزا نشان داد. این ذرات بر استافیلوکوک اورئوس و اشرشیاکلی نیز اثرات ضدباکتریایی خوبی نشان دادند.
استنتاج: این مطالعه نشان داد که الزی گیاه مناسبی به عنوان عامل احیاکننده و پوشش‌دهنده در تهیه نانو ذرات نقره است. نانوذرات حاصل، اثرات ضد باکتریایی خوبی نیز از خود نشان دادند. از این‌رو، آن‌ها می‌توانند از پتانسیل بالایی برای استفاده در زمینه‌های بیولوژیکی برخوردار باشند.
ملیحه اخوان، ناصر فروغی فر، هدی پاسدار، احمدرضا بخردنیا،
دوره ۲۹، شماره ۱۸۲ - ( ۱۲-۱۳۹۸ )
چکیده
سابقه و هدف: در شیمی دارویی ترکیبات دارای هتروسیکل رودانین به‌عنوان یک اسکلت ساختاری/عملکردی چندکاره، اثرات فارماکولوژیک گستره و قابل توجی مانند فعالیت‌های آنتی‌میکروبیال، ضد ویروس، ضد تشنج و... نشان داده‌اند. در مطالعات پیشین مشاهده شد که طبیعت و سایز استخلاف‌ها روی محل‌های اتم نیتروژن ناحیه ۳ و کربن ناحیه ۵ رودانین در فعالیت بیولوژیک و آنتی‌میکروبیال این هسته اهمیت بسزایی دارد. در این مطالعه، مشتقات N-استخلاف دار جدیدی از هتروسیکل رودانین با استخلاف arylidene در محل ۵ این حلقه تحت واکنش تراکمی ناوناگل در شرایط سبز و بدون استفاده از حلال‌های آلی سنتز شد و سپس اثرات ضد قارچ آن‌ها مورد بررسی قرار گرفت.
مواد و روش‌ها: ۱ میلی مول آلدهید آروماتیک و ۱میلی‌مول از رودانین در ۱ میلی لیتر مایع یونی کولین کلراید/اوره برای یک ساعت در دمای ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد حرارت داده و استیر شد. پیشرفت واکنش با کروماتوگرافی لایه نازک (TLC) با سیستم حلال هگزان- اتیل استات با نسبت ۲ به ۱ بررسی شد. محصول خام این واکنش‌ها با صاف کردن و فیلتراسیون از محیط واکنش جدا شد.
یافته‌ها: ساختار ترکیبات نهایی در این مطالعه با روش‌های ۱HNMR و ۱۳CNMR، IR و اسپکتروسکوپی جرمی مورد تائید قرار گرفت.
استنتاج: در این مطالعه یک روش سنتز بدون حلال و سبز برای ساخت مشتقات جدیدی از هسته رودانین با پتانسیل اثرضد قارچ ارائه شده است.
مهدی موسوی، فریدون دریایی، امید رنجبران، بهنام محسنی، سعیده طاهری، عبدالرضا حسن زاده،
دوره ۳۰، شماره ۱۸۴ - ( ۲-۱۳۹۹ )
چکیده
سابقه و هدف: روش‌های مدل سازی غیر خطی برای مطالعات رابطه کمی ساختمان- اثر، راه‌های گویاتری نسبت به روش‌های خطی، برای رفتارهای مولکولی هستند. شبکه‌های عصبی مصنوعی، مدل ها و الگوریتم‌های ریاضی هستند که پردازش اطلاعات و یادگیری مغز انسان را تقلید می‌کنند. نشان داده شده است برخی مشتقات S-alkyl تیوسمی کاربازون در پیشگیری و درمان عفونت‌های مایکو باکتریایی اثر بخش بوده‌اند. این مطالعه با هدف یافتن ارتباط ساختار با اثر این ترکیبات انجام پذیرفت.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه وابستگی کمی کنش و ساختار (QSAR)، از رگرسیون خطی چندگانه و شبکه عصبی مصنوعی با تنظیم بایسین برای ۴۷ ترکیب از مشتقات تیوسمی کاربازون، استفاده گردید. توصیف‌کننده‌ها از روش انتخاب و حذف گام به گام از مجموع ۳۴۳ توصیف‌کننده، انتخاب شدند. یک شبکه‌ی سه لایه‌ی پیش خور پس انتشار با تنظیم بایسین به وسیله نرم‌افزار MATLAB نسخه R۲۰۰۹a طراحی، بهینه و ارزیابی شد.
یافته‌ها: پس از رگرسیون خطی چندگانه یک مدل با ۶ توصیف کننده حاصل شد:
(۰۳۹/۰ ± ۲۳۵/۰)Qneg – (۶۰۰/۱ ± ۷۰۶/۱)PMIZ – (۰۱۷/۰ ± ۰۶۶/۰)PMIX – (۰۱۸/۰ ± ۰۶۷/۰) + ۵۹۲/۲ Log MIC=
RDF۰۶۰p (۰۲۱/۰ ± ۰۶۴/۰) RDF ۱۴۰u– (۰۲۶/۰ ± ۱۱۸/۰) RDF۰۳۰p+ بهترین مدل BR-ANN یک شبکه سه لایه با سه گره در لایه مخفی بود.
استنتاج: مدل BR-ANN قدرت پیش‌بینی‌کنندگی بیش‌تری نسبت به مدل‌های خطی دارد و احتمالاً بهتر می‌تواند فعالیت ضد سلی ترکیبات جدید با شالوده ساختاری یکسان در میان مشتقات تیوسمی کاربازون را پیش‌بینی کند.
پریسا صابری حسن آبادی، محمد شکرزاده لموکی، وحید شهسواری، مجید سعیدی، حمیدرضا محمدی،
دوره ۳۳، شماره ۲۲۵ - ( ۷-۱۴۰۲ )
چکیده
سابقه و هدف: مایکوتوکسینها متابولیت ثانویه قارچها هستند و دارای اثر سرطانزایی میباشند. اکراتوکسین(A) یکی از مایکوتوکسینهایی است که باعث آلودگی گندم و آرد حاصل از آن بسته به شرایط مختلف تولید، نگهداری و ذخیره می‌گردد. با توجه به سرطانزایی و جهشزا بودن این سم، پایش آلودگی آرد گندم مصرفی در نانواییها و جلوگیری از ورود این محصول به زنجیرۀ تأمین نان، امری ضروری است. هدف از این مطالعه شناسایی و تعیین مقدار اکراتوکسین(A) در آرد گندم مصرفی نانوایی‌های شهر ساری در سال ۱۳۹۶ با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) بود.
مواد و روش‌ها: در این مطالعۀ تجربی، ۳۰ نمونه از آرد مورد استفاده در تهیۀ نانهای لواش، بربری و سنگک از ۵ منطقۀ جغرافیایی در سطح شهر ساری (استان مازندران) و در تابستان سال ۱۳۹۶، جمعآوری و غلظت اکراتوکسین(A) موجود در آن‌ها با استفاده از HPLC از طریق خالص‌سازی با ستون ایمونوافینیتی تعیین گردید.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که در هیچیک از مجموع ۳۰ نمونه آرد برداشت شده، آلودگی به اکراتوکسین(A) مشاهده نشد. یافته‌های حاصل، در انطباق با غلظت قابل قبول ذکرشده از اکراتوکسین(A) در استاندارد ملّی ایران بود.
استنتاج: با توجه به حجم بسیار زیاد نان مصرفی در سطح جامعه و با تکیه بر نتایج حاصل از این مطالعه، آرد مورد استفاده در تهیۀ نان در نانوایی‌های مورد بررسی به عنوان مادۀ اولیۀ ایمن از نظر میزان اکراتوکسین(A) مطابق با حدود مجاز تعیین شده توسط استاندارد ملّی ایران بوده و قابل قبول برای مصرف است.
سعید امامی، یاسر محمودی، سیده مهدیه هاشمی، حمید بدلی، حامد فخیم، محمد شکرزاده، مرجان فلاح،
دوره ۳۴، شماره ۲۳۴ - ( ۴-۱۴۰۳ )
چکیده
سابقه و هدف: از میان دسته‌های مختلف داروهای ضد قارچ، ضد قارچ‌های آزولی به دلیل گستره عملکردی، قدرت اثر بالا و داشتن آنزیم هدف مشخص، بیش تر مورد توجه قرار گرفته‌اند. فلوکونازول یکی از این داروها است که به‌عنوان یک بیس- تریازول و به عنوان اولین داروی تریازولی، وارد بازار گردید. داروهای نسل جدید ضد قارچی مانند آلباکونازول و ووریکونازول با استخلاف یکی از حلقه‌های تریازول فلوکونازول با هتروسیکل‌های دیگر به وجود آمده‌اند. بر همین اساس، در این تحقیق مشتق جدیدی از فلوکونازول که در آن یک بازوی تریازولی فلوکونازول با ۴- بنزیل پیپرازین دی‌تیوکاربامات جایگزین شده است، سنتز گردید و اثرات ضدقارچی آن مورد ارزیابی قرار گرفت.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، ترکیب نهایی موردنظر(۶) از واکنش دو حد واسط کلیدی اکسیران و N-بنزیل پیپرازین در حلال اتانول و در مجاورت کربن دی‌سولفید و تری اتیل آمین به‌دست آمد. به منظور تهیه مشتق اکسیران، از واکنش ترکیب کتونی با نام شیمیایی ۱-(۲، ۴-دی فلوروفنیل)-۲-(H۱-۱، ۲، ۴-تریازول-۱-ایل) اتان-۱- اون با تری متیل سولفوکسونیوم یدید استفاده گردید. در مسیر دیگر و برای سنتز N- بنزیل پیپرازین، ابتدا بنزیل کلراید به همراه پیپرازین در حلال اتانول رفلاکس شد و طی حمله نوکلوفیلی یکی از اتم‌های نیتروژن پیپرازین مونوبنزیله گردید. لازم به ذکر است خالص‌سازی ترکیبات با روش‌های رایج استخراج و تبلور مجدد انجام شده و نیازی به کروماتوگرافی نمی‌باشد. ساختار ترکیب نهایی به‌دست آمده توسط طیف‌های مادون قرمز(IR) و رزونانس مغناطیسی هسته‌ای (NMR) و طیف سنجی جرمی (MS) تایید گردید. بررسی فعالیت ضد قارچی ترکیب سنتز شده در مقایسه با فلوکونازول بر علیه چندین گونه از قارچ‌های پاتوژن حساس به فلوکونازول شامل کاندیدا آلبیکنس، کاندیدا گلابراتا، کاندیدا پاراپسیلوزیس، کاندیدا کروسی، و کاندیدا تروپیکالیس، و همچنین ایزوله‌های مقاوم به فلوکونازول انجام گرفت و حداقل غلظت مهارکننده رشد(MIC) به‌وسیله روش Broth Micro-dilution به‌صورت In vitroتعیین گردید. علاوه بر این، اثر همولیتیک روی گلبول‌های قرمز و سمیت سلولی روی سلول‌های HepG۲ برای این ترکیب بررسی شد. نحوه داکینگ ترکیب مورد نظر با آنزیم لانوسترول α۱۴-دمتیلاز(CYP۵۱) هم مورد مطالعه قرارگرفت.
یافته‌ها: بررسی اولیه اثرات ضدقارچی روی ۱۰ قارچ حساس به فلوکونازول نشان داد که ترکیب سنتز شده با مقادیرMIC بین ۰/۰۶۳ تا ۱ میکروگرم بر میلی‌لیتر از اثرات ضدقارچی بسیاری قویی روی کاندیدا آلبیکنس، کاندیدا گلابراتا، کاندیدا پاراپسیلوزیس، کاندیدا کروسی و کاندیدا تروپیکالیس برخوردار است. به‌طور کلی، اثرات ضدقارچی آن ۴ الی ۶۴ برابر فلوکونازول بود. همچنین این ترکیب پروفایل ضد کاندیدایی خوبی را در برابر گونه‌های مقاوم به فلوکونازول نشان داد در حالی که مقادیر MIC فلوکونازول در برابر ایزوله‌های کاندیدا آلبیکنس و کاندیدا کروسی معادل یا بیش‌تر از ۶۴ میکروگرم بر میلی‌لیتر بود. ترکیب ۶ به‌طور موثری از رشد کاندیدا آلبیکنس و کاندیدا کروسی مقاوم به فلوکونازول در غلظت‌های ۸ یا ۱۶ میکروگرم بر میلی‌لیتر جلوگیری کرد. مقدار MIC این ترکیب در برابر کاندیدا پاراپسیلوزیس معادل ۵/۰ میکروگرم بر میلی‌لیتر بود. انجام آزمون‌های همولیز و سمیت سلولی هم نشان داد که این ترکیب به اندازه فلوکونازول برای سلول‌های انسانی ایمن و بدون آزار است. مطالعه داکینگ نشان داد که ترکیب طراحی شده به واسطه دارا بودن بخش بنزیل پیپرازین دی تیوکاربامات می‌تواند ارتباط موثرتری با آنزیم لانوسترول α۱۴-دمتیلاز برقرار نماید.
استنتاج: با توجه به نتایج به‌دست آمده، ترکیب سنتز شده در این مطالعه، کاندید مناسبی برای انجام تست‌های in vivo و بقیه آزمون‌های پیش بالینی و فارماکوکینتیکی در راستای کشف داروی جدید ضد قارچ می‌باشد.
حورالعین عرب، محمد شکرزاده، محبوبه رحمتی، محمدرضا مفید،
دوره ۳۵، شماره ۲۴۵ - ( ۳-۱۴۰۴ )
چکیده
پروتئین اتصال دهنده فاکتور رشد شبه انسولین-۳ (IGFBP-۳) از اعضای خانواده پروتئین‌های IGFBP نقش گسترده‌ای در تنظیم رشد سلول‌ها دارد. این پروتئین به‌طور خاص با اتصال به فاکتورهای رشد شبه انسولین (IGFs)، دسترسی این فاکتورها به گیرنده‌های خاص را تنظیم می‌کند و با مهار IGFs، مانع رشد سلول‌های سرطانی می‌شود. IGFBP-۳ عملکردهای مستقلی از IGFs مانند تنظیم فرآیند آپوپتوز، کنترل چرخه سلولی، اتوفاژی، تنظیم بیان ژن و مهار فاکتور هسته‌ای کاپا-بی (NF-κB) دارد. از آن‌جا که التهاب مزمن به‌عنوان محرک پیشرفت سرطان شناخته می‌شود، نقش IGFBP-۳ در سرکوب فاکتور رونویسیNF-κB و اثرات ضد التهابی آن، به‌ویژه در شرایط التهاب محرک تومور، حائز اهمیت است. با این حال، در شرایط پاتولوژیک خاص، این پروتئین ممکن است به بقای سرطان کمک کند، که نشان دهنده ماهیت دوگانه آن در تنظیم مرگ و بقای سلول‌ها است. ویژگی‌های دوگانه IGFBP-۳ باعث شده که به‌عنوان یک هدف مهم در تحقیقات سرطان، التهاب و سرطان مرتبط با التهاب مطرح شود.
این مقاله یک مطالعه مروری نقلی است که به بررسی مکانیسم‌های وابسته و مستقل از IGFs پروتئین IGFBP-۳، نقش آن در سرطان و بیماریهای التهابی می پردازد. همچنین ارتباط تغییرات بیان و عملکرد این پروتئین را با انواع بدخیمی‌ها و التهاب تحلیل می‌نماید. علاوه بر این، پتانسیل درمانی IGFBP-۳ در انکولوژی و بیماریهای التهابی را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. درک عمیق‌تر عملکرد دوگانه IGFBP-۳ و مسیرهای مرتبط با آن می‌تواند به توسعه استراتژی‌های درمانی هدفمند برای مقابله با سرطان و التهاب کمک کند. این مطالعه چشم‌اندازهای نوینی را برای کاربردهای بالینی IGFBP-۳ به‌عنوان یک عامل درمانی مستقل، هدف دارویی در ترکیب با رژیم‌های استاندارد (مانند شیمی درمانی، پرتو درمانی یا ایمونوتراپی)، یا حتی پایه‌ای برای طراحی داروهای جدید ارائه می‌دهد.
mazums.ac.ir