سابقه و هدف: ارزشیابی آموزشی به یک فرآیند ساختارمند که برای تعیین کیفیت و اثربخشی یک برنامه یا فرآیند آموزشی به اجرا در می آید، اطلاق می گردد. ارزشیابی اساتید از موثرترین روش ها برای تضمین کیفیت و شرط اساسی ارتقای کیفی مستمر است. گرچه ارزشیابی اساتید توسط دانشجویان بطور معمول انجام شده و در مورد آن مطالعه صورت می گیرد، اما «خودارزشیابی» اساتید تاکنون مورد توجه جدی قرار نگرفته و مطالعات جامعی در مورد آن انجام نشده است. در این مطالعه مقایسه خود ارزشیابی اساتید با ارزشیابی دانشجویان از آنان در دانشگاه علوم پزشکی مازندران در سال ۱۳۸۴ مورد بررسی قرار گرفته است.
مواد و روش ها: مطالعه از نوع تحلیل همبستگی بوده و جامعه مورد مطالعه اعضا هیات علمی بالینی دانشکده پزشکی ساری، دانشگاه علوم پزشکی مازندران بوده اند. روش نمونه گیری مبتنی بر دسترس بوده است. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای مشتمل بر سه بخش: مشخصات دموگرافیک و آموزشی، ارزیابی تدریس تئوری و ارزیابی آموزش بالینی بوده که پایایی و روایی آن به تایید رسید. هر استاد توسط خودش و سه دانشجو که به طور تصادفی انتخاب شدند مورد ارزشیابی قرار گرفته و در نهایت همبستگی نمرات داده شده توسط اساتید به خودشان و دانشجویان به آنها و معنادار بودن اختلاف ایندو در نرم افزار SPSS ۱۱ مورد تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: تعداد ۳۵ نفر از اساتید در «خودارزشیابی» شرکت کردند. سن آنها ۴۳,۷ ± ۷.۴۶ سال و ۷۳ درصد مرد بودند. در مورد شیوه فعلی ارزشیابی استاتید: ۹۵.۲ درصد دانشجویان و تنها ۸۰.۶ درصد اساتید با شیوه فعلی ارزشیابی اساتید موافق بودند (P<۰.۰۰۱). بین نمرات "خود ارزشیابی" اساتید با ارزشیابی اساتید توسط دانشجویان نه تنها همبستگی بسیار ضعیفی وجود داشت (r=۰.۱۲۵ , r=۰.۰۲۵) بلکه بین میانگین نمرات "خود ارزشیابی" اساتید و ارزشیابی آنان توسط دانشجویان اختلاف معنادار وجود داشت (P<۰.۰۰۱) که این ناهمبستگی درآموزش بالینی و دربخش های مینور بیش تر بود.
استنتاج: بین "خود ارزشیابی" اساتید و ارزشیابی اساتید توسط دانشجویان نه تنها همبستگی ضعیفی وجود دارد بلکه اختلاف آنها معنا دار است. به نظر می رسد باید جهت تقویت توانایی "خود ارزشیابی" اساتید و همچنین نزدیک تر کردن ملاک های ارزشیابی اساتید و دانشجویان مداخلات آموزشی لازم طراحی گردد.

سابقه و هدف: آموزش طب سرپایی از مهم ترین بخش های آموزش پزشکی بوده و به خاطر ارتباط عمیق آن با آینده کاری پزشک، امروزه مورد توجه ویژه قرار گرفته و مطالعات مختلفی برای بررسی کیفیت و طراحی راهکارهای ارتقا آن صورت می گیرد، کشور ما در زمینه مطالعات جامع در این زمینه با نقص روبروست. هدف از انجام این مطالعه بررسی کیفیت آموزش درمانگاهی از دیدگاه اساتید و دانشجویان دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مازندران بوده است.
مواد و روش ها: این مطالعه به روش توصیفی و مقطعی انجام گردید: جامعه مورد مطالعه دانشجویان و دستیاران رده های بالینی و اعضای هیات علمی بالینی بودند که به شیوه نمونه گیری آسان مبتنی بر دسترس وارد مطالعه شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه های حاوی ۲۲ سوال در مورد متغیرهای زمینه ای و آموزشی و دیدگاه پاسخ دهندگان در مورد شرایط محیطی، فعالیت مستقل و نظارت اساتید و آموزش خاص درمانگاهی بود. روائی پرسشنامه به شیوه تایید روایی محتوا (content validity) توسط مشاوره با صاحب نظران و پایایی آن با آزمون مجدد (r=۰,۸۵) کنترل گردید پس از جمع آوری اطلاعات، آنالیز در نرم افزار Spss۱۳ با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های مجذور کا و t انجام پذیرفت.
یافته ها: ضریب بازگشت ۷۰ درصد بود. میانگین سنی ۳۶ استاد شرکت کننده در مطالعه ۴۳,۶±۸.۷ سال و میانگین سنی ۱۴۴ دانشجوی شرکت کننده در مطالعه ۲۵±۳.۶ سال بود. دیدگاه اکثر دانشجویان (۸۸.۳ درصد) نسبت به کیفیت موجود آموزش درمانگاهی منفی بود در صورتی که دیدگاه بیش تر اساتید (۶۶.۷ درصد) به کیفیت موجود مثبت بود. دیدگاه فراگیران رده های پایین تر، منفی تر بود. تفاوت معنی داری بین بخش های مختلف در دیدگاه کلی نسبت به آموزش درمانگاهی وجود نداشت. دیدگاه اساتید و دانشجویان در مورد مناسب نبودن وضعیت فیزیکی درمانگاه همخوانی داشت، اما در مورد امکان انجام فعالیت های مستقل فراگیران (p=۰.۰۰) ، آموزش نسخه نویسی (p=۰.۰۰) مدیریت درمانگاه (p=۰.۰۰۴) و نظارت و اصلاح اساتید (p=۰.۰۰) تفاوت نظر معنی دار وجود داشت چنانکه فراگیران تمامی موارد فوق را در حد کم و خیلی کم بیان نمودند که متفاوت با نظر اساتید بود.
استنتاج: دیدگاه کلی در مورد وضعیت موجود آموزش درمانگاهی (به ویژه دیدگاه فراگیران) منفی بوده و عوامل مهم تر منفی شدن این دیدگاه، امکان کم فعالیت مستقل، عدم نظارت فعال اساتید، عدم آموزش نسخه نویسی و آموزش تشخیص های افتراقی و فضای فیزیکی نامطلوب می باشد.