---

سابقه و هدف: استئوپنی و استئوپورز از عوارض شناخته شده و شایع کم‌خونی ارثی بتا تالاسمی است. به منظور بررسی فراوانی و عوامل خطر این عارضه و همچنین بررسی مجدد بیمارانی که درمان هایی دریافت کرده بودند این مطالعه در بیماران مراجعه‌کننده به بخش تالاسمی بیمارستان بوعلی سینا ساری انجام شد. مواد و روش‌ها: مطالعه به روش مرور پرونده‌ها انجام گردید. خصوصیات دموگرافیک بیماران، داروهای مصرفی، متوسط هماتوکریت ۵ سال قبل و نتیجه تراکم معدنی استخوان استخراج و ثبت شد. برای مقایسه از Z Score تراکم معدنی استخوان با روش DEXA در نواحی مهره‌های کمری و گردن استخوان ران استفاده شد. یافته‌ها: از ۱۲۵ بیماری که سنجش تراکم معدنی استخوان در آن ها انجام شده بود ۷۳ نفر(۵۸ درصد) تالاسمی ماژور و بقیه اینترمدیا بودند. بر اساس امتیاز Z Score ، ۱۷ درصد طبیعی، ۶۱ درصد استئوپنیک و ۱۷ درصد استئوپروتیک بودند. همبستگی سن با کمبود تراکم معدنی استخوان معنی‌دار بود (۰۰۰/۰p<) و به ازای هر سال ۷ درصد از تراکم استخوان کاسته می‌شد. تراکم استخوانی مهره‌های کمری در مردان پایین‌تر بود (۰۰۱/۰p<). همبستگی منفی معنی‌دار بین تراکم معدنی استخوان و متوسط هماتوکریت ۵ سال قبل دیده شد (۰۰۵/۰p<). همبستگی معنی‌دار بین شدت استئوپنی با سن شروع ترانسفوزیون دیده نشد. بیماران اینترمدیا تراکم معدنی استخوان پایین‌تری داشتند. علی‌رغم مصرف کلسیم و ویتامین D و کلسیتریول و بیسفوسفونات در بیمارانی که در بررسی اول تراکم معدنی استخوان کمتر از ۵/۲- داشتند، وضعیت تراکم بهتر نشده بود و در قسمت فمور بیماران ماژور این وضعیت بدتر شده بودند (۰۰۱/۰p<). استنتاج: با توجه به فراوانی بالای استئوپنی و استئوپورز در بیماران مطالعه حاضر، سنجش تراکم معدنی استخوان و باید در بررسی‌های معمول بیماران قرار داشته باشد. درمان‌های انجام شده به دلیل کافی نبودن یا عدم تبعیت بیمار مؤثر نبوده و شاید درمان جدی‌تر مانند بیسفوسفونات تزریقی یا خوراکی با مقدار بالاتر لازم باشد

---

 سابقه و هدف: استئوپروز و پریودنتیت دو بیماری مرتبط با از دست رفتن استخوان می‌باشند که در میان زنان یائسه شایع است. استئوپروز یک اختلال استخوانی سیستمیک و پریودنتیت مسبب تحلیل موضعی استخوان آلوئول است. مطالعات بسیاری در مورد تأثیر استئوپروز بر بافت پریودنتال انجام شده اما نتایج آن‌ها ضد و نقیض است، بنابراین هدف از مطالعه حاضر تعیین رابطه استئوپورز با وضعیت پریودنتال در زنان یائسه بود.
مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی، بخشی از فاز دوم پروژه سلامت و سالمندی شهر امیرکلا (شمال ایران) بود که در آن ۲۱۰ زن سالمند یائسه به‌صورت تصادفی در سه گروه ۷۰ نفره انتخاب شدند.گروه‌ها شامل زنان یائسه با دانسیته استخوانی نرمال، استئوپروتیک و استئوپنیک بودند. وضعیت پریودنتال از طریق شاخص‌های PDI (Periodontal disease index)، PI(Plaque Index) و OHI-S (Simplified Oral Hygiene Index) اندازه‌گیری شد. توده معدنی استخوانی(BMD) با روش جذب سنجی اشعه ایکس با انرژی مضاعف (DEXA) دانسیتومتری اندازه‌گیری شد. داده‌ها با نرم‌افزار ۱۷SPSS و آزمون‌های آماریANOVA ،کروسکال والیس و ضرایب همبستگی پیرسون ارزیابی گردید.
یافته‌ها: میانگین سنی شرکت کنندگان ۴/۳۶±۶۵/۲۴ سال بود. میان میانگین شاخص‌های OHI(۱/۴۰±۲/۲۶)، PDI (۱/۴۲±۲/۷۶) و PI (۰/۸۷±۱/۲۳) در گروه استئوپروتیک، با میانگینOHI(۱/۶۲±۲/۰۱)، PDI (۱/۶۱±۲/۵۶) و PI (۰/۹۱±۱/۳۵) در گروه استئوپنی و میانگین OHI(۱/۳۷±۱/۷۳)، PDI (۱/۴۳±۲/۴۷) و PI (۰/۸۷±۱/۲۳) در گروه نرمال، تفاوت‌ها از نظر آماری معنادار نبود(۰/۰۵˃P). OHI، PDI و PI با BMD همبستگی خفیف منفی اما غیرمعنی‌داری نشان دادند.
استنتاج: براساس مطالعه حاضر میان استئوپورز و وضعیت پریودنتال زنان یائسه ارتباطی وجود ندارد.