سابقه و هدف: معده، شایع ترین و مناسب ترین عضوی است که جهت جایگزینی مری مورد استفاده قرار می گیرد. اکثر جراحان از روش های جراحی مختلف جهت کمک به تخلیه معده جایگزین شده نظیر برش عضلات طولی و حلقوی پیلور (Pyloromyotomy) یا ترحیم پیلور (Pyloroplasty) یا پیلوروپلاستی استفاده می کنند. هدف از این مطالعه، مقایسه میزان تخلیه معده و نیز عوارض پس از عمل جراحی دربین دو گروه از بیمارانی است که تحت عمل جراحی برداشتن مری (Esophogectomy) و جایگزینی با معده برای درمان سرطان مری قرار گرفته اند. در یک گروه از بیماران جهت کمک به تخلیه معده از روش برش عضلات طولیو حلقوی پیلور استفاده شد و در گروه دیگر از بیماران، هیچ روش جراحی کمک تخلیه ای بر روی معده جایگزین شده، انجام نشد.
مواد و روش ها: بین سال های ۱۳۸۵-۱۳۸۲، مطالعه ای با ساختار کارآزمایی بالینی تصادفی دو سو بی خبر کنترل شده، بر روی بیماران مبتلا به سرطان مری که نامزد عمل جراحی برداشتن مری و جایگزینی با معده بوده اند، جهت تبیین هدف مطالعه در مراکز درمانی ساری واقع در ساحل جنوبی دریای خزر طراحی گردید. در بین هفته های ۸-۶ پس از عمل جراحی، جهت بررسی میزان تخلیه معده جایگزین شده از اسکن رادیوایزوتوپ معده با مواد جامد نشان دار استفاده شد. کلیه بیماران به مدت شش ماه از نظر علایم بالینی، عوارض زودرس و عوارض دیررس بعد از جراحی مورد پی گیری قرار گرفتند.
یافته ها: ۳۰ بیمار در طی این مطالعه تحت عمل جراحی برداشتن مری و جایگزینی با معده قرار گرفته اند. ۱۸ نفر (۶۰ درصد) از بیماران مرد و ۱۲ نفر (۴۰ درصد) زن با میانگین سنی ۲۱/۷±۴۶/۶۲ سال و محدوده سنی ۷۳-۴۱ سال بوده اند. ۲۳ نفر (۷/۷۶ درصد) از بیماران مبتلا به سرطان سلول سنگفرشی مری و ۷ بیمار (۳/۲۳ درصد) هم مبتلا به آدنوکارسینوم مری بوده اند. از مجموع ۳۰ بیمار، در ۱۶ مورد (۳/۵۳ درصد) تومور در ناحیه سینه ای میانی و در ۱۴ مورد (۷/۴۶ درصد) در ناحیه سینه ای تحتانی و کاردیا بوده است. در بیماران تحت برش عضلات طولی و حلقوی پیلور شده، ۱۱ بیمار (۳/۷۳ درصد) دارای تخلیه تاخیری معده بوده، در حالی که در گروه بیماران بدون برش عضلات فوق، ۹ بیمار (۶۰ درصد) دارای تخلیه تاخیری بوده است. بین دو گروه، هیچ تفاوت معنی داری در میزان تخلیه معده و عوارض ایجاد شده بعد از عمل جراحی به دست نیامد.
استنتاج: با توجه به عدم وجود تفاوت در بین بیماران دو گروه از نظر میزان تخلیه معده پس از عمل جراحی و نیز همراه بودن عوارضی همچون سندرم دامپینگ و پس زدن ترشحات معدی و صفراوی از مری به معده با اعمال جراحی زهکشی (Drainage) معده، می توان از جایگزینی مری با معده بدون کاربرد روش های زهکشی معده استفاده کرد.