۱۰ نتیجه برای جراحی قلب
زهرا اسماعیلی ، شروین ضیابخش طبری ، نازنین واعظ زاده ، رضاعلی محمدپور تهمتن ،
دوره ۱۷، شماره ۶۱ - ( ۹-۱۳۸۶ )
چکیده
سابقه و هدف: ارتقا کیفیت زندگی بیماران عموما باید به عنوان اهداف اصلی مداخلات درمانی مطرح گردد، در این راستا، افزایش نیاز و تمایل به انجام جراحی قلب و عروق نشان دهنده اهمیت و توجه ویژه به این گونه بیماران پس از عمل جراحی و کیفیت زندگی آنان است. در این رابطه با توجه به عدم پیشینه تحقیقاتی در منطقه در خصوص کیفیت زندگی بیماران پس از عمل جراحی قلب، این مطالعه انجام گرفته است.
مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی است که در آن کیفیت زندگی ۱۷۲ نفر از بیماران پس از عمل جراحی میانبر عروق کرونر مورد بررسی قرار گرفت، گردآوری اطلاعات توسط پرسشنامه SF-۳۶ که دارای ۳۶ سوال که در ۸ مولفه تنظیم شده است، صورت گرفت و نمرات مولفه های هشت گانه بین صفر تا ۱۰۰ تبدیل شده که نمرات بیشتر نشان دهنده کیفیت زندگی بهتر می باشد، در این پژوهش اطلاعات کسب شده با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های t و آنالیز واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: نتایج نشان داد اکثریت بیماران (۷۵ درصد) کیفیت زندگی خود را خوب توصیف نمودند، همچنین نتایج بیانگر آن است که همه مولفه های سلامت مربوط به کیفیت زندگی درمردان میانگین نمرات بیشتری را نسبت به زنان داشتند، و آزمون t اختلاف نمرات کیفیت زندگی در مولفه های سلامت جسمی (P<۰,۰۱۴)، محدودیت روانی (P<۰.۰۳۳)، درد بدنی (P<۰.۰۳۲)، سلامت روانی (P<۰.۰۴۹) را بین زن و مرد نشان داد. ولی برای محدودیت جسمی (P<۰.۰۹۸)، فعالیت اجتماعی (P<۰.۰۷۲)، سرزندگی و نشاط (P<۰.۲۱) و سلامت کلی (P<۰.۰۹۲) تفاوت معنی دار وجود نداشت.
استنتاج: با توجه به توصیف خوب از کیفیت زندگی توسط بیماران پس از عمل جراحی میانبر عروق کرونر توصیه می گردد با مداخلات درمانی، مراقبتی و پیگیری های بعدی در ارتقا کیفیت زندگی بیماران به سطوح عالی قدم های موثرتری برداشته شود.
امیر امامی زیدی، هدایت جعفری، صغری خانی، روانبخش اسمعیلی، افشین قلی پور برادری،
دوره ۲۱، شماره ۸۲ - ( ۳-۱۳۹۰ )
چکیده
سابقه و هدف : کنترل وضعیت همودینامیک و علائم حیاتی بیماران یک عمل معمول و حیاتی در بخش مراقبتهای ویژه بوده و استفاده از یک روش کم هزینه و آرام بخش جهت پایدار نگهداشتن شاخصهای فیزیولوژیک ضروری میباشد. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر موسیقی بر علائم حیاتی و درصد اشباع اکسی هموگلوبین بیماران، بعد از عمل جراحی قلب باز انجام شده است.
مواد و روش ها : در این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده که بر روی ۶۰ بیمار بستری در بخش ÏÇÜ جراحی قلب باز مرکز قلب مازندران، در سال ۱۳۸۹ انجام شد، بیماران به صورت تصادفی در دو گروه مورد و شاهد قرار گرفتند. در گروه مورد موسیقی انتخاب شده بوسیله بیماران، از طریق گوشی به مدت ۳۰ دقیقه پخش گردید اما در گروه شاهد گوشی بدون پخش موسیقی برای بیماران استفاده گردید. علائم حیاتی و درصد اشباع اکسی هموگلوبین(SPÔ۲) بیماران در زمانهای قبل از مداخله، بلافاصله، ۳۰ و ۶۰ دقیقه پس از اتمام مداخله ارزیابی گردید. دادهها با استفاده از آزمونهای آماری Çhi-square، T-test و Repeated measures مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها : یافتههای پژوهش حاضر نشان داد موسیقی سبب کاهش تعداد ضربان قلب، فشار خون سیستولیک و فشار متوسط شریانی و افزایش میزان SPÔ۲ گردیده است (۰۵/۰p<) اما بر روی تعداد تنفس و فشار خون دیاستولیک تاثیر معنیدار نداشت (۰۵/۰p>).
استنتاج : موسیقی به عنوان یک روش غیر دارویی، ارزان، غیر تهاجمی و فاقد عوارض جانبی میتواند بر بهبود علائم حیاتی بیماران بعد از عمل جراحی قلب باز موثر باشد.
رحمان غفاری۱ ، افشین قلی پور برادری۲، سید محمود نورایی۱ ، محمد خادملو۳ ، موسی اسماعیلی۴،
دوره ۲۲، شماره ۸۹ - ( ۳-۱۳۹۱ )
چکیده
سابقه و هدف: عفونت محل جراحی سومین عامل عفونتهای بیمارستانی بوده، که بعد از اعمال جراحی قلب منجر به افزایش میزان عوارض، مرگ و میر و هزینه میگردد. از طرفی اهمیت آنتیبیوتیکهای پروفیلاکتیک در جراحی قلب اثبات شده است. لذا این مطالعه با هدف مقایسه دو رژیم آنتیبیوتیکی سفازولین تنها و همراه با جنتامایسین در پیشگیری از عفونت محل جراحی در بیماران تحت عمل جراحی پیوند عروق کرونر در مرکز قلب مازندران انجام گردید.
مواد و روشها: این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده بر روی ۴۰۰ بیمار تحت جراحی بای پس عروق کرونر در مرکز قلب مازندران انجام شد. بیماران بهصورت تصادفی در دو گروه قرار گرفتند. در گروه کنترل سفازولین g۲ قبل از برش استرنوم و بعد از آن g ۱ هر۶ ساعت به صورت داخل وریدی و به مدت ۷۲ ساعت به بیماران داده شد. در گروه مداخله علاوه بر تجویز سفازولین بهصورت فوق، جنتامایسین قبل از برش استرنوم و بعد از آن نیز هر ۸ ساعت به میزان mg/kg ۵/۱ به صورت داخل وریدی و به مدت ۷۲ ساعت برای بیمار تجویز شد. بیماران در روزهای ۳، ۷، ۲۱ و ۳۰ بعد از عمل جراحی توسط جراح قلب تحت ارزیابی علایم عفونت زخم قرار گرفتند. میزان کراتینین و BUN خون نیز قبل از عمل و در روزهای ۲ و ۴ بعد از عمل اندازهگیری شد.
یافتهها: از ۴۰۰ بیمار ۳۹۲ نفر مورد بررسی قرار گرفتند که ۱۹۸ بیمار در گروه کنترل و ۱۹۴ بیمار در گروه مداخله قرار داشتند. تفاوت معنیداری بین دو گروه مورد مطالعه از نظر متغیرهای دموگرافیک و بالینی وجود نداشت (۰۵/۰p>). پس از اتمام مطالعه میزان بروز عفونت بین دو گروه مورد مطالعه تفاوت آماری معنیداری وجود نداشت (۰۵/۰ p>) اما سطح سرمی BUN و کراتینین در گروه مداخله به صورت معنیداری از گروه کنترل بیشتر بود (۰۵/۰p<).
استنتاج: با توجه به عدم وجود تفاوت معنیدار در میزان بروز عفونت در دوگروه مورد مطالعه و افزایش معنیدار سطح BUN و کراتینین در گروه دریافتکننده جنتامایسین+ سفازولین، پیشنهاد میشود از سفازولین به تنهایی بهعنوان آنتیبیوتیک پروفیلاکتیک در پیشگیری از عفونت ناحیه جراحی پس از جراحی بایپس عروق کرونر استفاده نمود.
شماره ثبت کارآزمایی بالینی : ۱۰N۲۰۱۲۰۱۱۱۴۳۶۵IRCT
هوشنگ اکبری، عطیه نیک خواه، احد علیزاده ،
دوره ۲۴، شماره ۱۱۲ - ( ۲-۱۳۹۳ )
چکیده
سابقه و هدف: نارسایی حاد کلیوی وضعیت خطرناکی بعد از عمل جراحی قلب باز میباشد که علاوه بر افزایش مرگ و میر، باعث افزایش هزینههای بیمارستانی میگردد. هدف از این مطالعه، بررسی شیوع نارسایی حاد کلیوی و عوامل مرتبط با آن در بیماران جراحی قلب باز بود.
مواد و روشها: مطالعه توصیفی- مقطعی حاضر از نوع دادههای موجود بود که روی ۲۵۰ بیمار مراجعه کننده به بخش جراحی بیمارستان فاطمه زهرای ساری از فروردین تا اسفند سال ۱۳۹۱ انجام گردید. میزان کراتینین قبل و ۳ روز بعد از انجام عمل جراحی و عوامل مرتبط، با استفاده از چکلیست اطلاعات دموگرافیک و طبی جمعآوری شد. سپس دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS نسخه ۱۶ و توسط آزمونهای آماری ۲، Mann–Whitney U و t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافتهها: در این پژوهش ۸/۵۸ درصد از بیماران را مردان و ۲/۴۱ درصد را زنان تشکیل دادند. میانگین سنی افراد مورد مطالعه
۸۷/۹ ± ۷۵/۶۰ سال و شایعترین بیماری همراه، پرفشاری خون بود. میزان شیوع نارسایی حاد کلیوی بعد از عمل ۱۵ درصد محاسبه شد (۴۸ ساعت اول بعد از عمل). یافتههای مطالعه نشان داد که بین سن، سابقه پرفشاری خون و میزان تزریق خون حین عمل با اختلال عملکرد کلیه ارتباط آماری وجود داشت.
استنتاج: نارسایی حاد کلیه بعد از عمل در این مطالعه ۱۵ درصد گزارش شده است. این اختلال میتواند موجب ایجاد مشکلاتی برای بیمار و خانواده و افزایش هزینههای درمانی گردد. شناخت عوامل خطر و درمان مناسب، کلیدی جهت کاهش نتایج نامطلوب است.
فرود صالحی، بیژن احمدی، مطهره ظاهرآراء، حمیده ریاسی،
دوره ۲۴، شماره ۱۲۱ - ( ۱۱-۱۳۹۳ )
چکیده
سابقه و هدف: امروزه با پیشرفتهای به وجود آمده درباره پمپ قلبی- ریوی و بهبود فرآیندهای مراقبتی بیهوشی از جمله بهبود لولهگذاری داخل نای، امکان مداخله جراحی زودرس در تصحیح اختلالات آناتومیک قلبی مادرزادی تهدیدکننده حیات در بیماران در سنین پایین امکانپذیر شده است، لذا این مطالعه با هدف بررسی الگوهای شریان کرونری در جمعیتی از نوزادان مبتلا به جابهجایی شریانهای بزرگ انجام شده است.
مواد و روشها: مطالعه حاضر از نوع توصیفی- مقطعی وگذشته نگر بوده است. در بیماران پس از تشخیص دقیق نوع بیماری قلبی، جهت عمل به سرویس جراحی قلب و عروق معرفی شدند. اطلاعات پرونده ۶۳ بیمار با جابجایی عروق بزرگ مورد بررسی قرار گرفت و وضعیت قرارگیری عروق کرونر از پرونده استخراج گردید. تجزیه و تحلیل اطلاعات با آزمونهای معناداری t-test و Chi-square انجام پذیرفت(۰۵/۰p<).
یافتهها: نتایج نشان داد که شیوع کرونر طبیعی در بیماران ۴۷/۹۰ درصد و فرم معکوس عروق کرونر در ۳۲/۶ درصد و LAD اینترامورال و RCA منفرد در ۵۸/۱ درصد از بیماران دیده شد. همچنین بین آناتومی عروق کرونر وعوارض بعد از آن ازجمله مرگ ومیر ارتباط معنی داری دیده نشد.
استنتاج: با ملاحظه نتایج پژوهش مشخص شد شیوع الگوهای غیر معمول شریانهای کرونری در نوزادان مبتلا به جابجایی عروق بزرگ ۵۳/۹ درصد میباشد که این میزان شیوع کمتری را نسبت به آمار جهانی (۱/۳۳ درصد) نشان میدهد. همچنین میزان مرگ و میر در جمعیت مورد مطالعه کرونری طبیعی۷/۸ درصد و در کرونر غیرطبیعی۴/۳۳ درصد میباشد که با مطالعات همسان تفاوت چندانی نداشت واحتمالاً به دلیل سختتر بودن تکنیک عمل در این موارد میباشد.
علیرضا داوودی بدابی، حانیه خراشادی زاده، محسن اعرابی، شهریار عالیان، رحمان غفاری، ولی الله حبیبی، نرگس نجفی، فاطمه آهنگرکانی،
دوره ۲۵، شماره ۱۳۱ - ( ۹-۱۳۹۴ )
چکیده
سابقه و هدف: عفونت یکی از مهمترین عوارض پس از جراحی قلب باز میباشد. هدف از این مطالعه بررسی عوامل خطر احتمالی ایجاد عفونت در بیماران پس از جراحی قلب باز بوده است.
مواد و روشها: مطالعه توصیفی حاضر به صورت آیندهنگر روی ۹۸۶ بیمار بستری جهت انجام جراحی قلب باز در بیمارستان فاطمه زهرا ساری طی سالهای ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۴ انجام شد. عوامل خطر احتمالی ایجاد عفونت قبل و حین و پس از جراحی ثبت و بیماران تا ۳۰ روز بعد از جراحی از نظر عفونتهای احتمالی پیگیری شدند. دادهها در نرم افزار ۱۸ SPSS با روش T-TEST و &chi۲ آنالیز شدند. سطح معناداری کمتر از ۰۵/۰ معنادار تلقی گردید.
یافتهها: از ۹۸۶ بیمار ۵۲ نفر (۳/۵ درصد) دچار عفونت شدند که شایعترین آنها به ترتیب سپسیس (۸/۲۸ درصد)، پنومونی (۷/۱۷ درصد)، مدیاستینیت (۳/۱۵ درصد) و عفونت عمقی محل جراحی (۵/۱۱ درصد) بودند. استفاده طولانی از سوند فولی، بالون داخل عروقی حین جراحی، استفاده از شریان مامیلاری داخلی به عنوان گرافت، میزان برونده قلبی سمت چپ قلب، بالا بودن فشار خون در صبح روز جراحی، تعداد روزهای بستری در بخش قبل از جراحی و پس از آن، مدت زمان انتوباسیون پس از جراحی، مدت اقامت بیماران در ICU، مدت زمان انجام جراحی Bypass،BMI بالاو جراحی مجدد به دنبال عوارض، رابطه آماری معنیداری با ایجاد عفونت پس از اعمال جراحی قلب باز داشتند (۰۵/۰p<).
استنتاج: عوامل خطر حین عمل و پس از آن نسبت به عوامل خطر قبل از جراحی بیماران ارتباط بیشتری با ایجاد عفونت پس از جراحی دارند.
محمود نورایی، مریم نباتی، آریا سلیمانی، علیرضا صانعی، ولی الله حبیبی،
دوره ۲۷، شماره ۱۵۲ - ( ۶-۱۳۹۶ )
چکیده
سابقه و هدف: میکسوم قلب، شایعترین تومور خوشخیم قلبی میباشد. این بیماری میتواند بسیاری از بیماریهای قلبی یا سیستمیک را تقلید کند. در اینجا تجربه ده ساله مرکز قلب مازندران در مورد تظاهرات کلینیکی، عوارض حین و پس از جراحی، عود و مرگ و میر میکسومهای قلبی گزارش میشود.
مواد و روشها: این مطالعه مشاهدهای بر روی ۳۴ بیمار با تشخیص قبل از جراحی میکسوم قلبی در یک دوره ۱۰ ساله انجام شد (۱۳۹۵-۱۳۸۵). همه پروندههای پزشکی این بیماران بررسی شد و دادهها در مورد تظاهرات کلینیکی، تستهای تشخیصی، عوارض حین و پس از جراحی، عود و مرگ و میر ثبت شد. به علاوه، دادهها در مورد اندازه تومور، محل قرارگیری و اتصال و تشخیص هیستوپاتولوژیک، جمعآوری شد. بررسیهای اکوکاردیوگرافیک در انتهای پیگیری انجام شد.
یافتهها: بررسی هیستوپاتولوژیک، تشخیص میکسوم را در ۳۰ بیمار تایید کرد که اغلب آنها در دهلیز چپ قرار داشتند و به دیواره بین دهلیزی متصل بودند. شایعترین یافته کلینیکی این بیماران، تنگی نفس بود که در ۲۰ بیمار (۸/۵۸ درصد) گزارش شد. آمبولیزاسیون سیستمیک و سیستم اعصاب مرکزی به ترتیب در ۹/۵ درصد و ۶/۱۷ درصد دیده شد که ارتباطی با اندازه میکسوم نداشته است. دو بیمار در زمان بستری فوت شدند. هم چنین دو بیمار دیگر در خلال دوران پیگیری بهدلیل بیماریهای دیگر فوت شدند. یک بیمار دچار عود شد.
استنتاج: این بررسی، موارد کمی از عود میکسوم را نشان داد. بنابراین، پیگیری طولانی مدت با اکوکاردیوگرافی توصیه میشود.
گوهر اسلامی، رحمان غفاری، ولی اله حبیبی، آریا سلیمانی، جمشید یزدانی چراتی، هستی صدرائی، شهاب الدین امامی، مجید جوانمرد،
دوره ۲۹، شماره ۱۷۶ - ( ۶-۱۳۹۸ )
چکیده
سابقه و هدف: بیماریهای قلبی و عروقی از جمله شایع ترین علل مرگ و میر در دنیا هستند و جراحی قلب باز از مهمترین گزینههای درمان این اختلال است. با این حال عوارض جراحی قلب باز باعث افزایش مرگ و میر و همچنین طولانی شدن زمان بستری در ICU و بیمارستان می شود. هدف از این مطالعه ارزیابی اثر تجویز گلوتامین خوراکی بر پیامد بیماران می باشد.
مواد و روشها: در این مطالعه کارآزمایی بالینی، ۱۰۶ بیمار کاندید عمل جراحی قلب باز بر اساس معیارهای ورود و خروج، وارد مطالعه شدند. بیماران به صورت تصادفی g/kg/day ۵/۰ گلوتامین خوراکی (۵۳n =) و یا پلاسبو
(۵۳n=) از دو روز قبل تا دو روز بعد از جراحی دریافت کردند. طول مدت بستری در ICU و بیمارستان، SOFA score، EuroSCORE II و مرگ و میر ۳۰ روزه در دو گروه ارزیابی شد.
یافتهها: مقایسه طول مدت بستری در بیمارستان بین دو گروه نشان دهنده اختلاف معنیداری بود و مدت زمان اقامت در بیمارستان به طور معنیداری در گروه گلوتامین کم تر بود (۰۰۱/۰P = ). هیچ اختلاف معنی داری در نمرات SOFA، EuroSCORE II، طول مدت بستری در ICU و مرگ و میر ۳۰ روزه در بین دو گروه وجود نداشت (۰۵/۰P> ).
استنتاج: براساس نتایج این مطالعه تجویز گلوتامین خوراکی پس از جراحی قلب باز می تواند باعث کاهش مدت زمان بستری بیمارن شود و فواید بیشتری برای این بیمارن دارد.
شماره ثبت کارآزمایی بالینی : ۱۰N۲۰۱۵۱۱۰۹۰۲۴۶۷۵IRCT
شهریار عالیان، تکتم السادات والدساروی، فاطمه آهنگرکانی، علیرضا داودی، نرگس نجفی، محسن اعرابی،
دوره ۲۹، شماره ۱۸۰ - ( ۱۰-۱۳۹۸ )
چکیده
سابقه و هدف: عفونت محل جراحی یکی از عوارض مهم جراحی قلب محسوب میشوند که در ۵۰ درصد موارد، عامل آن گونههای استافیلوکوکوس است. در این مطالعه اثربخشی موپیروسین داخل بینی در کاهش کلونیزاسیون باکتریایی بینی و در نتیجه کاهش عفونتهای مدیاستین، استرنوم، عفونتهای ریوی و پوستی بعد از جراحی قلب باز بررسی شد.
مواد و روشها: این مطالعه توصیفی با مرور پروندههای بیمارانی که طی سالهای ۱۳۹۵-۱۳۹۰ در بیمارستان فاطمه زهرا(س) ساری تحت عمل جراحی قلب باز قرار گرفته بودند و دچار عفونت پس از عمل شده بودند، انجام شد. بیماران به دو دوره زمانی تقسیم شدند (دوره اول، از سال ۱۳۹۰ تا شهریور۱۳۹۲ و دوره دوم، از مهر ۱۳۹۲ تا پایان اسفند ۱۳۹۵). در دوره دوم برای تمامی بیماران موپیروسین داخل بینی بهعنوان روتین بیمارستان تجویز شد. سپس بروز عفونت بعد از عمل، نوع و محل عفونت با هم مقایسه شدند.
یافتهها: درصد عفونت های بیمارستانی از کل عفونتها در "گروه دریافت کننده موپیروسین" ۲۶/۷۸ درصد و در " گروه بدون دریافت موپیروسین" ۲۹/۴۶ درصد بود (۰۰۰/۰ P=). درصد عفونت محل جراحی در "گروه دریافتکننده موپیروسین" ۷۴/۲۱ درصد و در "گروه بدون دریافت موپیروسین" ۷۱/۵۳ درصد بود(۰۰۰/۰ = P). ما شاهد یک کاهش معنیدار در بروز عفونت سطحی محل برش (۸۵/۱ درصد در گروه موپیروسین در مقابل ۹۰/۱۰ درصد در" گروه بدون دریافت موپیروسین"، (۰۰۹/۰ = P)، عفونت سطحی پا (۲۳/۱ درصد در گروه موپیروسین در مقابل ۲۷/۷ درصد در گروه بدون دریافت دارو،
(۰۳۷/۰ = P) و عفونت عمقی بافت نرم پا (۱۰/۳ درصد درگروه موپیروسین و ۱۸/۱۸ درصد درگروه بدون دریافت دارو) بودیم.
استنتاج: استفاده از موپیروسین داخل بینی میتواند نقش پیشگیری کننده از عفونتهای جلدی پس از عمل جراحی قلب داشته باشد و در نتیجه منجر به کاهش مدت اقامت بیمارستانی شود.
سید میلاد حسینی، معصومه باقری نسامی، هدایت جعفری، نورالدین موسوی نسب، محمد عباسی تشنیزی، فرهاد فریدحسینی، کیارش ساعتچی،
دوره ۳۰، شماره ۱۸۶ - ( ۴-۱۳۹۹ )
چکیده
سابقه و هدف: اختلال خواب بعد از جراحی قلب از جمله عواملی است که میتواند باعث افزایش ضربان قلب، افزایش نیاز میوکارد به اکسیژن و دیس ریتمی قلبی شود که باعث وخیم تر شدن ایسکمی قلبی میشوند. هدف این مطالعه مقایسه تاثیر طب فشاری با ماساژ بازتابی کف پا بر وضعیت خواب بیماران پس از جراحی بای پس عروق کرونر است.
مواد و روشها: این مطالعه یک کارآزمایی بالینی شاهد دار تصادفی می باشد. ۶۰ بیمار واجد شرایط به صورت تصادفی در ۳ گروه ۲۰ نفری طب فشاری و ماساژ بازتابی کف پا و شاهد تخصیص تصادفی شدند. ماساژ بازتابی به مدت ۳۰ دقیقه و طب فشاری به مدت ۲۱ دقیقه از روز سوم تا ششم بعد از عمل در بیماران انجام شد. پرسشنامه بررسی وضعیت خواب بیمارستانی در ۵ روز متوالی برای هر ۳ گروه تکمیل شد. داده ها با نرم افزار SPSS-۲۵ تجزیه تحلیل شدند.
یافتهها: مقایسه روند روزهای مختلف در هر ۳ گروه با آزمون GEE نشان داد که مداخله انجام شده در گروه ماساژ بازتابی بر روی مدت زمان خواب روز گذشته (۰۰۱/۰P<) موثرتر از گروه طب فشاری بود، در گروه طب فشاری رضایت بیماران از خواب شب گذشته و عمق خواب (۰۰۱/۰P<) موثرتر از گروه ماساژ بازتابی کف پا بوده است.
استنتاج: بر اساس نتایج به دست آمده، در گروه ماساژ بازتابی و طب فشاری بیماران رضایت بیشتری از خواب خود دارند. با توجه به مدت زمان کمتر طب فشاری نسبت به ماساژ بازتابی و بهبود بیشتر آن در وضعیت خواب می توان از طب فشاری به عنوان درمان غیر دارویی در بیماران جراحی قلب استفاده کرد.
شماره ثبت کارآزمایی بالینی : ۲۹N۲۰۱۱۰۹۰۶۰۰۷۴۹۴IRCT