طاهره امیریان، امیرسعید حسینی، محمد یوسف پور، محمد کمالی نژاد،
دوره ۳۳، شماره ۲۲۲ - ( ۴-۱۴۰۲ )
چکیده
سابقه و هدف: در طب ایرانی اعتقاد بر این است که ایجاد حیات و ادامه آن به رطوبت غریزی وابسته است و مرگ طبیعی انسان زمانی رخ می‌دهد که این رطوبت به پایان می‌رسد. علی‌رغم کاربرد این واژه در متون طبی، درک واحدی از مفهوم رطوبت غریزی وجود ندارد. هدف ما در این پژوهش ارائه یک جمعبندی منظم از داده‌‌های مرتبط با مفهوم رطوبت غریزی از دیدگاه اطبای کهن در قرون مختلف است، تا ضمن تبیین مفهوم رطوبت غریزی، استفاده‌های بالینی بیش‌تری از این مفهوم را مقدور سازد.
مواد و روش‌ها: برای استخراج اولیه داده‌ها کلیدواژه‌های رطوبت غریزی، رطوبت اصلی، رطوبت، الرطوبه‌الغریزیه، الرطوبه الاصلیه، Innate Moisture، Innate Humidity و Natural Moisture متناسب با محیط جستجو، مورد استفاده قرار گرفت. در این مطالعه از روش تحلیل مفهوم راجرز استفاده شده است. این روش شامل یک دسته از مراحل هم پوشاننده است که هدف اساسی آن، شفاف کردن مفهوم می‌باشد.
یافته‌ها: در کتب، رطوبت از دو منظر مورد توجه قرار گرفته‌است: رطوبت به‌عنوان عَرَض (کیفیت) و رطوبت به عنوان جوهر (ماده رطب). رطوبت غریزی به‌عنوان یک ماده رطب در بدن انسان وجود دارد. اگرچه در منابع، ماهیت رطوبت غریزی کم‌تر مورد بحث قرار گرفته است ولی نقش آن به‌عنوان یک پایه اصلی برای تداوم حیات انسان مورد اتفاق نظر اطبا می‌باشد.
استنتاج: رطوبت غریزی به دو دسته اصلی (ناشی از نطفه) و غیراصلی (ناشی از تغذیه) قابل تقسیم است. انواع رطوبات غریزی غیراصلی، جایگزین رطوبات غریزی اصلی می‌شوند، تا رطوبت غریزی اصلی در حد امکان دچار کم‌ترین تحلیل شده و تا زمانی که عمر طبیعی فرد اقتضا می‌کند، باقی بماند.
mazums.ac.ir