---

---

---

سابقه و هدف: سواد سلامت را می‌توان به صورت توانایی خواندن، درک کردن و عمل کردن بر اساس توصیه‌های بهداشتی و سلامتی تعریف نمود. هدف از این مطالعه تعیین سواد سلامت و ارتباط آن با تبعیت از رژیم درمانی و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در سالمندان مبتلا به دیابت می باشد. مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی- تحلیلی روی ۳۰۰ نفر از سالمندان (۶۰ سال به بالا) مبتلا به دیابت شهر مشهد، انجام شد. نمونه‌گیری به صورت طبقه‌ای- خوشه ای چند مرحله‌ای از مراجعین مراکز بهداشتی -درمانی انجام شد و داده ها با استفاده از ابزار سنجش سواد سلامت (Brief-TOFHL A (Brief -Test of functional health literacy in adults، ابزار استاندارد شده کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، تبعیت دارویی MMAS(Morisky Medication Adherence Scale)، ابزار پژوهشگر ساخته تبعیت از رژیم غذایی و ورزش و هم‌چنین اندازه‌گیری HbA۱c و BMI گردآوری شد و سپس با آزمون‌های آماری پیرسون، تی مستقل و آنالیز واریانس یک طرفه، توسط نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۱ مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: در این مطالعه ۷۰ درصد سالمندان مبتلا به دیابت، سواد سلامت ناکافی داشتند و افراد با سواد سلامت کافی از کیفیت زندگی بالاتری برخوردار بودند و بین سواد سلامت با بعد جسمی و روانی کیفیت زندگی ارتباط معنی‌داری وجود داشت (۰۵/۰p<) ولی با بعد اجتماعی ارتباط معنی‌داری مشاهده نشد (۰۵/۰p>). در افراد با سواد سلامت کافی تبعیت دارویی و تبعیت از رژیم غذایی و ورزش بالاتر بود (۰۵/۰p<) و میزان HbA۱c به طور معنی‌داری کم‌تر بود (۰۵/۰p<) ولی بین سواد سلامت و BMI ارتباط معنی‌داری مشاهده نشد (۰۵/۰p>). استنتاج: با توجه به ارتباط سواد سلامت بر تبعیت از رژیم درمانی و کیفیت زندگی سالمندان، توجه هر چه بیش‌تر به امر سواد سلامت در برنامه‌های ارتقای سلامت، ضروری می‌باشد.

---

سابقه و هدف : کیفیت زندگی در سالمندان می تواند به راحتی مورد تهدید قرار گیرد . از این رو اطلاع از کیفیت زندگی سالمندان و عوامل مؤثر بر آن منجر به اتخاذ تدابیری جهت افزایش کیفیت زندگی آنان می شود . هدف پژوهش حاضر تعیین کیفیت زندگی و عوامل مؤثر بر آن در سالمندان ساکن در خانه های سالمندان شهر مشهد بود. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی مقطعی بوده است و ۲۲۰ نفر از سالمندان ۶۰ ساله و بالاتر ساکن خانه های سالمندان شهر مشهد با طول مدت اقامت حداقل ۶ ماه که قادر به درک و پاس خ گویی به سوالات بودند، به صورت سرشماری دراین مطالعه شرکت کردند. اطلاعات لازم با استفاده از پرسشنامه کیفیت زندگی سالمندان ساکن در خانه سالمندان و پرسشنامه مربوط به خصوصیات دموگرافیک افراد و به روش مصاحبه رو در رو جمع آوری گردید . تحلیل داده ها با استفاده ۰ در نظر گرفته شد. / نسخه ۱۵ وآمارتوصیفی و رگرسیون خطی صورت گرفت. سطح معنی داری ۰۵ SPSS از ۵۶ ) در سطح متوسط و نمرات /۷±۱۰/ یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که میانگین نمره کیفیت زندگی کل ( ۸ ۵۵ ) و /۴±۱۱/ ۵۷ )، اقتصادی و اجتماعی ( ۴ /۴±۱۴/ ۵۴ ) و روحی و معنوی ( ۷ /۷±۱۳/ تمامی ابعاد سلامتی و عملکرد ( ۸ ۶۳ ) نیز در سطح متوسط بوده است . هم چنین متغیرهایی از قبیل جنس، تحصیلات، مدت اقامت، وضعیت /۵±۱۲/ خانواده ( ۸ .(p<۰/ سکونت قبلی و ترکیب زندگی به ترتیب از قوی ترین عوامل تعیین کننده کیفیت زندگی کل بوده است ( ۰۵ استنتاج: نتایج این پژوهش نشان داد نمره کل کیفیت زندگی سالمندان و تمامی ابعاد آن در حد متوسط است . هم چنین نشان گر برخی عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی در سالمندان است. با توجه به این موارد و انجام اقدامات مقتضی می توان از بسیاری از مشکلات دوران سالمندی کاسته و بر سال های عمر مفید سالمندان افزود.

---

سابقه و هدف: اجرای برنامه‌های آموزشی برای ارتقاء دانش سالمندان در زمینه تغذیه مناسب و اصلاح الگوی مصرف غذای آن‌ها ضروری است. الگوی مراحل تغییر، یکی از روش‌های شناسایی و تغییر رژیم غذایی است. این پژوهش با هدف تعیین تأثیر آموزش بر مراحل تغییر مصرف میوه و سبزیجات و دانش تغذیه‌ای سالمندان شهرستان گیلان غرب در سال ۱۳۸۹ انجام شد. مواد و روش‌ها: مطالعه نیمه تجربی حاضر، با مشارکت ۱۵۰ نفر سالمند ۶۰ سال و بالاتر انجام شد. افراد به روش نمونه‌گیری منظم انتخاب و به تعداد مساوی در دو گروه آزمون و شاهد تقسیم شدند. ابزار گردآوری داده‌ها شامل دو پرسشنامه بود: ۱- پرسشنامه دانش تغذیه‌ای و ۲- پرسشنامه مراحل تغییر مصرف میوه و سبزیجات. پس از انجام پیش آزمون، افراد بر اساس مراحل تغییر در ۵ گروه تقسیم شدند و مداخله آموزشی به روش‌های بحث گروهی و سخنرانی با استفاده از پمفلت و پوستر برای گروه‌های مختلف (دو جلسه برای مراحل پیش تفکر، تفکر و آمادگی و یک جلسه برای مراحل عمل و نگهداشت) در مراکز بهداشتی درمانی انجام شد. داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSS ۱۷ و با استفاده از شاخص‌های مرکزی، آزمون‌های تی زوج و مستقل، آنالیز واریانس یک‌طرفه و مربع کای تحلیل شدند. یافته‌ها: میانگین سن افراد در گروه آزمون ۱۲/۴ ± ۲/۶۵ و در گروه شاهد ۹۱/۳ ± ۴/۶۵ بود که اختلاف معنی‌داری بین دو گروه مشاهده نشد. قبل از مداخله آموزشی، بین متغیرهای جمعیت شناختی، نمره دانش و مراحل تغییر مصرف میوه و سبزیجات در دو گروه مداخله و شاهد اختلاف معنی‌داری وجود نداشت. میانگین نمره دانش در گروه آزمون پس از مداخله آموزشی (از ۴/۲ ± ۸۳/۷ به ۳۴/۲ ± ۴/۱۰) افزایش پیدا کرد (۰۰۱/۰>p). مراحل تغییر مصرف میوه و سبزیجات نیز افزایش داشت و در مقایسه با قبل از مداخله، به سوی مراحل انگیزشی (آمادگی) و فعال‌تر (عمل) سوق داده شد. استنتاج: بر اساس نتایج پژوهش حاضر اجرای برنامه آموزشی بر اساس الگوی مراحل تغییر، تأثیر مثبتی در ارتقاء آگاهی تغذیه‌ای و مراحل تغییر مصرف میوه و سبزیجات داشته است. از آن‌جا‌که سلامت سالمندان از اولویت‌های بهداشتی جامعه است، طراحی و اجرای چنین برنامه آموزشی جهت ارتقاء رفتارهای تغذیه‌ای این قشر ضروری می باشد.

---

سابقه و هدف: امروزه کیفیت زندگی به عنوان سطح وسیع‌تری از سلامتی مطرح شده است. با توجه به افرایش جمعیت سالمندان و تأثیر بسترهای فیزیکی و اجتماعی بر سلامت آنان، هدف از این پژوهش بررسی و مقایسه کیفیت زندگی سالمندان در منزل و سرای سالمندان شهرستان ساری جهت برنامه‌ریزی برای آنان بود. مواد و روش‌ها: تحقیق حاضر یک مطالعه توصیفی- مقطعی بود که در شهرستان ساری در سال ۱۳۸۴ انجام شد. سالمندان منازل شهری و روستایی (۹۳ نفر) به صورت تصادفی طبقه‌ای و تمام سالمندان مقیم در سرای سالمندی (۶۰ نفر) انتخاب شدند و مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات از طریق پرسش‌نامه استاندارد بررسی کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (۳۶-SF) گردآوری شد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS نسخه ۱۶ و آزمون‌های آماری t، Chi-square و همبستگی استفاده شد. یافته‌ها: از بین مؤلفه‌های هشت گانه مقایسه شده در دو گروه از سالمندان، کیفیت زندگی سالمندان در منزل بالاتر از کیفیت زندگی سالمندان مقیم در سرای سالمندان بود (۰۵/۰ > P). همچنین بین سن و نمرات سلامت جسمی و روانی ارتباط معنی‌داری وجود داشت و مردان وضعیت بهتری نسبت به زنان گزارش کردند. استنتاج: کیفیت زندگی در سالمندان مقیم در سرای سالمندان پایین‌تر از کیفیت زندگی سالمندان در منزل بود. نتایج مطالعه، راهنمایی برای مراقبین سالمندان است که به تطابق آن‌ها با جایگاه زیست محیطی سالمندان کمک می‌کند و بر نیاز به یک محیط دوستانه و گسترش برنامه‌ریزی‌های اجتماعی برای سالمندان تأکید دارد.

---

سابقه و هدف: روند افزایش جمعیت سالمندان در سال‌های اخیر، ضرورت توجه به حمایت اجتماعی، نوع روابط و کیفیت زندگی آنان را گوشزد می‌نماید.حمایت اجتماعی به عنوان مکانیزمی جهت خروج از انزوا و احساس تنهایی و کیفیت زندگی به عنوان مجموعه‌ای از رفاه جسمی، روانی و اجتماعی است که شادی، رضایت و افتخار، سلامتی، موفقیت‌های اقتصادی یا فرصت‌های آموزشی وخلاقیت را برای سالمندان موجب می‌شود. هدف اصلی مطالعه حاضر، بررسی میزان حمایت اجتماعی و وضعیت کیفیت زندگی سالمندان مراجعه کننده به مراکز توان‌بخشی روزانه با توجه به تأهل، جنسیت، مرکز توان‌بخشی مورد پذیرش، و تحصیلات آنان می‌باشد. مواد و روش‌ها: جامعه آماری، سالمندان مراجعه کننده به مراکز توان‌بخشی در استان مازندران می‌باشد. روش تحقیق، توصیفی از نوع زمینه یابی است. ابزار سنجش حمایت اجتماعی، پرسشنامه محقق ساخته است و میانگین مقیاس آن ۳ می‌باشد. برای سنجش کیفیت زندگی، نیز از پرسشنامه استاندارد شده (۳۶-SF)، استفاده شده است. یافته‌ها: نتایج تحقیق بیانگر اختلاف معنی‌داری بین میانگین نمره حمایت اجتماعی و مؤلفه‌های آن با میانگین آزمون است. و حمایت اجتماعی در میان سالمندان بالاتر از متوسط است، هم‌چنین از نظر میزان برخورداری از حمایت اجتماعی بین سالمندان با توجه به تأهل، سطح تحصیلات، مرکز تحت پوشش اختلاف معنی دار می‌باشد. استنتاج: با توجه به خدمات ارائه شده در مراکز توان‌بخشی مذکور، به طور کلی کیفیت زندگی سالمندان، در حد مطلوبی است. و تفاوت معنی‌داری در کیفیت زندگی سالمندان بر حسب تأهل و سطح تحصیلات وجود ندارد، ولی از نظر این‌که سالمندان از چه مرکزی باشند، تفاوت معنی‌دار می‌باشد.

---

سابقه و هدف: عفونت‌ها هنوز عامل ۳۰ درصد مرگ و میرها در سالمندان می‌باشند. افزایش ریسک عفونت در این دوران احتمالاً ناشی از تغییرات فیزیولوژیکی بوده که حاصل فرایند پیری است. این مطالعه با هدف بررسی عفونت‌های منجر به بستری در دو گروه سالمند و غیر سالمند در یک بیمارستان سطح سه در جنوب غرب ایران انجام شده است. مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی بر روی داده‌های موجود بیمارستانی انجام شد. کلیه بیمارانی که در نیمه دوم سال ۱۳۹۰ در بخش عفونی بیمارستان رازی اهواز بستری شده بودند در دو گروه سنی سالمند (بزرگ‌تر و مساوی ۶۰ سال) و غیر سالمند (کم‌تر از ۶۰ سال) مورد بررسی قرار گرفتند. تشخیص نهایی توسط متخصص عفونی بر اساس علایم بالینی و پاراکلینیک ثبت می‌شد. سایر متغیرها مانند جنس و وضعیت نهایی بیماران به صورت ترخیص بعد از پاسخ به درمان، ترخیص با رضایت شخص، انتقال یا فوت نیز ثبت گردید. اطلاعات به‌دست آمده توسط نرم‌افزار آماری SPSS ۱۷ و آزمون‌ آماری Chi-square تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها: در محدوده زمانی مورد بررسی ۱۱۱ نفر (۷/۳۲ درصد) در گروه سالمند و ۲۲۸ نفر (۳/۶۷ درصد) در گروه غیر سالمند وارد مطالعه شدند. در گروه سالمند ۲/۶۲ درصد مرد و در گروه غیر سالمند ۳/۶۹ درصد مرد بودند (۲۱۹/۰=p). ریسک عفونت در بالای ۶۰ سال نسبت به زیر ۶۰ سال برای عفونت بافت نرم و استخوان ۳/۱، مننژیت ۳/۰، سل ۸/۰، تب با منشا ناشناخته ۷/۰، هپاتیت ۴/۰، سپسیس ۶/۹، عفونت دستگاه تنفسی فوقانی ۱/۲ و عفونت دستگاه ادراری تناسلی ۹/۰ بود. درصد فوت در گروه سالمندان (۷ درصد) بیش‌تر از افراد غیر سالمند (۳ درصد) بود (۰۴۲/۰=p). استنتاج: نتایج مطالعه نشان داد که ریسک عفونت‌هایی از قبیل سپسیس، عفونت دستگاه تنفسی فوقانی و عفونت بافت نرم و استخوان در سالمندان بالاتر از افراد زیر ۶۰ سال بوده و می‌بایست توجه بیش‌تری به روش‌های مراقبت از این گونه بیماری‌ها در سالمندان مد نظر قرار گیرد.

---

سابقه و هدف: ابزارهای فعالیت‌های روزمره زندگی (ADL) و فعالیت‌های ابزاری زندگی (IADL) به عنوان آزمون‌هایی آسان و سریع جهت ارزیابی سالمندان از لحاظ وابستگی یا عملکرد مستقل آنان مورد تایید قرار گرفته‌اند. با توجه به جمعیت رو به رشد سالمندان ایران، بومی سازی این ابزارها امری ضروری است.

مواد و روش‌ها: نسخه‌های فارسی ADL و IADL با روش forward-backward آماده گردیدند. جهت سنجش روایی محتوا از شاخص CVI استفاده شد. پرسشنامه‌ها در اختیار ۳۰۰ نفر از سالمندان قرار گرفت. به منظور تعیین روایی ملاک، حساسیت و ویژگی ابزارها محاسبه گردید. در سنجش روایی سازه از روش همگرا و گروه‌های شناخته  شده استفاه شد و میانگین نمرات ADL و IADL در دو سطح از توانمندی‌های شناختی، مطلوب و نامطلوب (روایی همگرا) و نیز درگروه‌های سنی مختلف با هم مقایسه شدند (روایی گروه‌های شناخته شده). ثبات داخلی و پایایی ابزارهای مورد پژوهش از طریق آلفای کرونباخ و آزمون مجدد مورد بررسی قرار گرفتند.

یافته‌ها: شاخص روایی محتوا  برای هر دو ابزار بیش‌تر از ۸۲/۰ به دست آمد. نتایج روایی همگرا نشان داد که میانگین نمرات ADL و IADL در دو گروه سالمندان با وضعیت شناختی مطلوب و نامطلوب به طور معنی‌داری متفاوت است. نتایج روایی گروه‌های شناخته شده نیز نشان داد که ابزارهای مورد بررسی قادر به متمایز ساختن گروه های سنی مختلف می‌باشند. حساسیت و ویژگی برای ADL به ترتیب ۷۵/۰ و ۹۶/۰ و نیز برای IADL ۷۱/۰ و۷۷/۰ به دست آمد. آلفای کرونباخ و همبستگی درون طبقه ای برای هر دو پرسشنامه بیش‌تر از ۷۵/۰ بود.

استنتاج: نسخه‌های ایرانی ADL و IADL از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار هستند و با توجه به سادگی به کارگیری آن ها توصیه می‌شود در پروژه‌های تحقیقاتی از این ابزارها استفاده گردد.

---

سابقه و هدف: هدف از این مطالعه تعیین مقایسه فعالیت بدنی مفرح و معمولی بر میزان تحرک و قدرت عضلانی سالمندان مقیم خانه‌های سالمندان شهر مشهد بود.

مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع کارآزمایی بالینی دو گروهه تصادفی با جامعه پژوهش سالمندان ساکن در خانه‌های سالمندان شهر مشهد در سال ۱۳۹۲-۱۳۹۳ بود. ابزارهای مورد استفاده شامل ابزار تحرک سالمندان و دستگاه دینامومتر فشاری ( (T.K.K,۵۴۰۱بود. در گروه مداخله فعالیت‌های فیزیکی مفرح و در گروه کنترل فعالیت‌های فیزیکی معمولی سه جلسه در هفته به صورت یک روز در میان و هر جلسه حدود ۲۰ دقیقه به مدت ۸ هفته انجام شد.

یافته‌ها: مقایسه میانگین نمره تحرک (۰۰۰/۰= p)و قدرت عضلانی سالمندان (۰۰۱/۰= p) در دو گروه بعد از انجام مداخله تفاوت معنی‌داری داشت.

استنتاج: با ایجاد علاقه و انگیزه در سالمندان به انجام ورزش‌های مفرح می‌توان موجب افزایش میزان فعالیت‌ها و در نتیجه پیشگیری از بروز بسیاری از اختلالات حرکتی در آن‌ها شد.

---

سابقه و هدف: از آن‌جا که اعمال حرکتی یکی از اجزاء تکانشگری می‌باشد و تکانشگری نیز به عنوان عامل خطر برای زمین خوردن افراد سالمند یا به عبارت دیگر از دست دادن تعادل در آنان محسوب می‌گردد، هدف از این مطالعه تعیین ارتباط تکانشگری و توانایی حفظ تعادل در سالمندان بوده است.

مواد و روش‌ها: در مطالعه مقطعی حاضر که در سال ۱۳۹۲ درسمنان انجام شد،۵۰ فرد سالمند (۲۵ مرد و ۲۵ زن) ۶۰ تا ۷۴ ساله به روش نمونه‌گیری در دسترس به مطالعه وارد شدند. ابتدا تکانشگری افراد  با استفاده از آزمون عملکرد مداوم ارزیابی گردید و سپس ارزیابی کنترل تعادل ایستا و پویا با دستگاه بایودکس انجام شد.

یافته‌ها: میانگین سن سالمندان۴/۴± ۵/۶۵ سال بود. میانگین نمرات تعادل ایستا ۶۹/۲± ۶۴/۳، تعادل ایستا با چشم بسته ۴۷/۲± ۱۰/۴، تعادل پویا ۲± ۵۵/۴، تعادل پویا با چشم بسته ۹۸/۱± ۶۵/۶  و تکانشگری۱۱/۴± ۵۶/۲  بود. ضرایب همبستگی ارتباط معناداری میان تکانشگری و تعادل ایستا با چشم باز (۵۴/۰=r ، ۰۰۱/۰ ˂ p ) و چشم بسته (۴۴/۰=r ، ۰۰۱/۰ ˂p) و تعادل پویا با چشم باز (۳۱/۰=r ، ۰۲/۰ ˂p) نشان داد.

استنتاج: وجود ارتباط معنی‌دار بین نمره کسب شده در تست تکانشگری و توانایی حفظ تعادل در افراد سالمند به شدت سختی آزمون تعادلی بستگی دارد و هر چه تکلیف تعادلی ساده‌تر باشد و اطلاعات حسی بیش‌تر در اختیار افراد باشد مقدار همبستگی بین تعادل و تکانشگری بیش‌تر خواهد بود و هرچه تکلیف تعادلی دارای چالش‌های بیش‌تری باشد مقدار این همبستگی کاهش می‌یابد.

---

سابقه و هدف: بسیاری از وضعیت‌ها و ضایعات دهانی مرتبط با افزایش سن می‌باشند و می‌توانند اثرات قابل توجهی بر کیفیت زندگی افراد داشته باشند. هدف از مطالعه حاضر تعیین شیوع ضایعات مخاطی دهان در افراد سالمند مقیم خانه‌های سالمندان بوده است.

مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی- تحلیلی و مقطعی روی ۹۰ سالمند بالای ۶۵ سال ساکن آسایشگاه سالمندان شهر ساری و بابل در سال ۱۳۹۴ انجام شد. اطلاعات به دست آمده در چک لیست ثبت شد و با استفاده از نرم‌افزار آماری ۱۶ SPSS و آزمون T-test و Chi-square و Fisher exact test مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها: از ۹۰ سالمند مورد بررسی ۲۶ نفر مرد (۹/۲۸ درصد) و ۶۴ نفر زن (۱/۷۱ درصد) با میانگین سنی ۸/۷۸ سال بودند. تمامی سالمندان حداقل یک ضایعه مخاط دهان را داشتند. شایع‌ترین ضایعات مشاهده شده زبان شیاردار (۶/۵۵ درصد)، واریکوزیتی (۷/۴۶ درصد)، پیگمانتاسیون (۷/۲۶ درصد)، کاندیدیازیس (۶/۲۵ درصد) و واریس زیرزبانی (۱/۲۱ درصد) بودند. واریکوزیتی در مردان بیش‌تر از زنان بود. ۱/۶۳ درصد از ضایعات در زبان مشاهده شد,۶۰درصد از افراد دارای پروتز متحرک، ضایعه مخاطی مرتبط با آن داشتند و ارتباط بین دنچر و ضایعات مرتبط با آن از لحاظ آماری معنی‌دار بود (۰۵/۰ p<) .ارتباط بین سیگار و فراوانی ضایعات دهانی معنی‌دار نبود.

استنتاج: ا فراوانی صد درصد حداقل یک ضایعه مخاطی دهان در سالمندان این مطالعه نشان از پی گیری و معاینات دهانی جدی تر این قشر از جامعه می‌باشد.

---

سابقه و هدف: اختلالات شناختی از بیماری‌های شایع دوران سالمندی است که بار اقتصادی و اجتماعی زیادی را به جامعه تحمیل می‌کند. با توجه به فقدان اطلاعات کافی در منطقه، هدف از انجام این مطالعه بررسی ارتباط بین فعالیت فیزیکی و برخی از ویژگی‌های دموگرافیک با اختلالات شناختی در سالمندان شهر امیرکلا می‌باشد.
مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی بخشی از طرح کوهورت سالمندان شهر امیرکلا ^۱(AHAP) بوده که بر روی ۱۳۹۰ سالمند ۶۰ سال و بالاتر در سال ۹۱-۱۳۹۰ انجام شده است. جهت اندازه‌گیری وضعیت شناختی از تست MMSE (Mini Mental Estate Examination) و برای اندازه‌گیری فعالیت فیزیکی از پرسش‌نامه استاندارد PASE (The Physical Activity Scale for Elderly) استفاده شد. داده‌ها وارد spss۱۹ گردید و توسط آزمون‌های chi-square ،  t-test،  ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون لجستیک آنالیز شد.
یافته‌ها: از ۱۳۹۰ سالمند مورد مطالعه، ۷۶۳ نفر (۹/ ۵۴٪) مرد و ۶۲۷ نفر (۱/۴۵ ٪) زن بودند . در این بررسی ، ۴۲۱ نفر (۳/۳۰٪ ) دارای وضعیت شناختی غیرطبیعی و ۱۰۸۵نفر (۱//۷۸ ٪) دارای فعالیت فیزیکی کم بودند. میانگین فعالیت فیزیکی در افراد با MMSE نرمال بیش‌تر بود (۰۰۰/۰=P) و همبستگی مثبت و معنی‌داری بین آنها مشاهده گردید( ۰۰۰/۰=P ، ۱۱۷/۰=r ). در این مطالعه فعالیت فیزیکی از متغیرهای تاثیرگذار بر وضعیت شناختی به‌ویژه در زنان بود.
استنتاج: نتایج این مطالعه نشان‌دهنده فراوانی کمتر اختلالات شناختی در افراد با فعالیت‌های فیزیکی بیش‌تر بود و این ارتباط در زن‌ها بارزتر بود.
 

---

سابقه و هدف: عواملی هم‌چون کاهش قدرت فیزیکی، آسیب دیدن مکانیسم‌های محافظتی و مصرف داروهای مختلف، در کنار هم افراد مسن را در معرض خطر سوختگی قرار می‌دهد. خطر سوختگی تحت تاثیر عواملی هم‌چون شرایط زندگی فرد، شیوه زندگی و فرهنگ قرار دارد. این مطالعه با هدف تعیین فاکتورهای مرتبط با تفاوت‌های جنسیتی در وقوع سوختگی در بیماران با سن بالای ۵۹ سال مراجعه کننده به بیمارستان شهید زارع ساری انجام شد.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی، جمعیت مورد مطالعه را مراجعه کنندگان دچار سوختگی با سن بالای ۵۹ سال به بیمارستان شهید زارع ساری به عنوان مرکز پوشش دهنده سوختگی ۳ استان (مازندران-گلستان –سمنان) در دوره زمانی ۱۳۹۲ الی ۱۳۹۴ تشکیل داده بودند. نمونه‌ها به روش سرشماری انتخاب شدند. منبع گردآوری داده‌ها، پرونده‌های بیمارستانی و ابزار مورد استفاده چک لیست بوده است. جهت آنالیز داده‌ها از نرم افزار آماری SPSS و آزمون تی مستقل، کای دو و آزمون دقیق فیشر استفاده شد.
یافته‌ها: از مجموع ۱۶۹ نفر از مراجعه کنندگان به بخش سوختگی بیمارستان زارع، تعداد ۸۵ نفر (۳/۵۰ درصد) نفر مرد بودند. میانگین سن نمونه‌ها ۲/۸±۴/۷۰ سال بود. فراوانی سوختگی در جنس مرد در شهرها بیش‌تر از روستا (۱/۶۲ درصد در برابر ۸/۳۱ درصد) و در زنان در روستا بیش تر از شهرها (۲/۶۸ درصد در برابر ۹/۳۷ درصد) بوده است. آزمون تک متغیره کای اسکوئر نشان داد ارتباط معنی‌دار آماری بین متغیرهای منطقه سکونت، سطح تحصیلات، ماده سوزاننده، مکان وقوع سوختگی و گروه سنی با جنسیت دیده شد(۰۵/۰>P).
استنتاج: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که بروز جراحت‌های ناشی از سوختگی در زنان و مردان سالمند از لحاظ منطقه سکونت، ماده سوزاننده، مکان وقوع سوختگی و گروه سنی متفاوت است. لذا برنامه‌ریزی و اجرای مداخلات پیشگیری مورد نیاز است.
 

---

سابقه و هدف: امروزه با توجه به روند سالمند شدن جامعه، حفظ سلامت روان سالمندان یکی از امور مهم و اساسی می‌باشد. هدف مطالعه حاضر، تعیین وضعیت سلامت روان و بررسی عوامل مرتبط در سالمندان شهر تهران بوده است.
مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی تحلیلی از نوع مقطعی طی سال های ۹۴-۹۳ بر روی ۴۰۰ نفر از سالمندان شهر تهران به روش نمونه‌گیری چند مرحله ای و با استفاده از پرسشنامه سلامت عمومی ۲۸ سوالی و پرسشنامه سبک زندگی انجام گرفت. برای تجزیه تحلیل داده‌ها از آزمون‌های آنالیز واریانس یک‌طرفه، T مستقل، ضریب همبستگی و مدل رگرسیونی خطی چندگانه استفاده شد.
یافته‌ها: میانگین سنی افراد شرکت کننده در مطالعه حاضر ۶۳/۷± ۷/۶۷ سال بود. میانگین نمره کل سلامت روان آن‌ها ۳۷/۱۱± ۸۲/۲۱ بود. بر اساس نتایج مدل رگرسیونی متغیرهای جنس، سن، تحصیلات، شغل، رضایت از زندگی، محدودیت جسمی-حرکتی و استفاده از وسایل کمکی بازتوانی به طور معناداری به عنوان متغیرهای پیش‌بینی کننده سلامت روان سالمندان مورد مطالعه در مدل باقی ماندند (۰۵/۰˂P).
استنتاج: کلید اصلی سلامت روان سالمندان، سلامت جسمی آنان است. ناتوانی جسمی- حرکتی یکی از پیش بینی کننده‌های مهم سلامت روان سالمندان است و توجه به وضعیت شغلی، فعالیت فیزیکی و سلامت جسمانی می‌تواند در بهبود مداخلات پیشگیرانه و برنامه‌ریزی جهت ارتقای سلامت روان سالمندان کمک کننده باشد.
 

---

سابقه و هدف: با افزایش سن، معمولاً ظرفیت های طبیعی بدن کاهش می‌یابد و سالمندان دچار مشکلات جسمی و روانی متعددی می‌شوند. یکی از مهم‌ترین مشکلات سالمندان، کاهش سطح شادکامی و بروز افسردگی می‌باشد. مطالعات متعددی نشان داده است که فعالیت‌های تفریحی، بر بهبود شادکامی سالمندان موثر می‌باشد. این مطالعه با هدف اثر بخشی بازی فکری بر شادکامی سالمندان مراجعه کننده به سرای سالمندان روزانه شهر یزد انجام گرفت.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه کارآزمایی بالینی با استفاده از روش پیش آزمون- پس آزمون، تعداد ۶۰ سالمند از چهار خانه سالمندان روزانه شهر یزد انتخاب شدند و به صورت تصادفی، ۳۰ نفر به گروه آزمون و ۳۰ نفر به گروه کنترل تخصیص داده شد. در گروه کنترل مداخله‌ای انجام نشد و در گروه آزمون، مداخله شامل انجام بازی فکری، دو جلسه در هفته به مدت یک ماه انجام گرفت. اطلاعات هر دو گروه، توسط پرسشنامه های دموگرافیک و شادکامی اکسفورد در سه مرحله قبل، بلافاصه بعد و یک ماه پس از اتمام مداخله جمع‌آوری گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از برنامه SPSS نسخه ۱۹، آزمون‌های T مستقل، Repeated Measure ANOVA و آزمون تعقیبی LSD انجام گرفت.
یافته‌ها: میانگین سنی افراد گروه آزمون  ۷/۱۲ ± ۷۰/۲۳  و گروه کنترل ۶/۷۶ ± ۶۹/۳۰  بوده است. قبل از مداخله تفاوتی بین دو گروه از نظر میانگین نمره شادکامی وجود نداشت. اما میانگین نمره شادکامی در گروه آزمون نسبت به گروه کنترل، بلافاصله بعد از مداخله (۰/۰۰۲>p) و یک ماه بعد از مداخله (۰/۰۰۱>p) افزایش معنی‌داری داشته است.

استنتاج: با توجه به نتایج این مطالعه به نظر می‌رسد انجام بازی فکری، موجب بهبود شادکامی در سالمندان می‌شود. لذا پیشنهاد می شود از این روش ساده، کم هزینه و دارای قابلیت کاربرد آسان، در سرای سالمندان استفاده شود.
 
شماره ثبت کارآزمایی بالینی : ۱N۲۰۱۶۰۴۲۴۲۷۵۵۹IRCT

---

سابقه و هدف: سالمندی در جامعه ایران رو به افزایش است و اطلاع از کیفیت زندگی سالمندان و متغیرهای مؤثر بر آن می‌تواند زمینه برنامه‌ریزی صحیح برای ارتقاء سلامت این گروه سنی را فراهم کند. این مطالعه با هدف تعیین کیفیت زندگی در جمعیت سالمند شهرستان آمل و عوامل جمعیت شناختی مرتبط با آن انجام پذیرفت.
مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی، که با مشارکت ۴۵۰ نفر از سالمندان بالای ۶۰ سال تحت پوشش شبکه بهداشت شهرستان آمل در سال ۱۳۹۶، انجام پذیرفت، نمونه‌گیری به روش خوشه‌ای چند مرحله‌ای و به شکل تصادفی بر حسب ناحیه سکونت شهری/ روستایی، جنسیت و سن صورت گرفت. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه کیفیت زندگی (SF-۳۶) جمع‌آوری شد و با آزمون‌های آماری t مستقل، One–Way ANOVA و رگرسیون چندگانه با استفاده از نرم‌افزار SPSS ۲۴ تجزیه و تحلیل شد.
یافته‌ها: نتیجه آزمون رگرسیون چند متغیره به روش همزمان (Enter) نشان داد که پنج متغیر شغل، سن، جنس، تحصیلات و منبع درآمد به ترتیب بیشترین سهم را در تغییرات کیفیت زندگی دارند (۰۵/۰ >P).
استنتاج: کیفیت زندگی در حد مطلوب و سلامت جسمانی سالمندان پایین‌تر از سلامت روانی بوده است و سالمندان ۶۹–۶۰ سال، متاهل، مرد، شاغل، سرپرست خانوار، دارای تحصیلات بالاتر، سالمندانی که با همراهان زندگی می‌کردند و همچنین سالمندانی که استقلال مالی داشتند، از کیفیت زندگی بالاتری برخوردار بودند.
 

---

سابقه و هدف: افزایش سن در سالمندان با افت کیفیت زندگی همراه است. باغبانی از جمله فعالیت‌هایی است که اغلب سالمندان از آن لذت می‌برند، در عین حال فعالیت جسمی و ذهنی آنان حفظ می‌شود. این پژوهش با هدف تعیین تاثیر باغبانی‌درمانی بر کیفیت زندگی سالمندان مراجعه‌کننده به مراکز مراقبتی روزانه انجام گرفت.
مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر یک پژوهش نیمه‌تجربی می‌باشد که به صورت پیش‌آزمون-پس‌آزمون در دو گروه مداخله و کنترل در سال ۱۳۹۶ بر روی ۶۰ نفر از سالمندان مراجعه‌کننده به مراکز مراقبتی روزانه در شهرستان ساری انجام شد. در گروه مداخله، باغبانی درمانی به مدت ۶ هفته در ۱۲ جلسه‌ ۴۵-۳۰ دقیقه‌ای به صورت گروهی با دوستان برگزار شد. کیفیت زندگی با استفاده از پرسشنامه استاندارد کیفیت زندگی سالمندان لیپاد قبل و پس از مداخله ارزیابی شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS ورژن ۲۰ و روش‌های آماری توصیفی و استنباطی استفاده شد.
یافته‌ها: میانگین و انحراف‌معیار کیفیت زندگی سالمندان قبل و پس از باغبانی‌درمانی در گروه مداخله به ترتیب ۸۸/۱۴±۹۳/۷۹ و ۸۷/۱۱±۰۳/۸۶ بود (۰۰۱/۰= P) و میانگین و انحراف‌معیار کیفیت زندگی سالمندان قبل و پس از مداخله در گروه کنترل به ترتیب ۷۵/۱۲±۳۰/۷۹ و ۴۵/۱۲±۳۶/۸۰ بود (۰۰۱/۰= P). کیفیت زندگی در سالمندان بین دو گروه قبل از مداخله تفاوت معنی‌داری نداشته است اما بعد از مداخله در گروه مداخله معنی‌دار شده است (۰۰۱/۰= P).
استنتاج: با توجه به اینکه باغبانی‌درمانی تاثیر معنی‌داری بر روی کیفیت زندگی سالمندان داشت، می‌توان این روش را به عنوان روشی آسان، غیرتهاجمی، لذت‌بخش و کمک‌کننده، معرفی نمود.
 

---

 سابقه و هدف: سالانه ۲۰ تا ۶۰ درصد سالمندان، حداقل یک بار سقوط را تجربه می‌کنند. حدود ۴۰ درصد سقوط افراد بالای ۸۵ سال منجر به مرگ شده است و هزینه مراقبت‌های پزشکی بیماران سالمند و نیاز به مراقبت ICU تروماتیک ۳ برابر بیماران جوان می‌باشد. بدین‌منظور، این مطالعه با هدف تعیین شیوع و عوامل مرتبط با سقوط سالمندان ساکن شهر قائمشهر در سال ۱۳۹۸ انجام پذیرفت.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، ۵ مرکز بهداشتی به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و ۴۵۰ سالمند براساس نمونه‌گیری در دسترس و آخرین نفرات مراجعه‌کننده انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته که روایی آن توسط پنج نفر از متخصصین تایید شده بود، مصاحبه با سالمندان و بررسی پرونده الکترونیک سلامت جمع‌آوری گردید. جهت توصیف داده‌ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی (همبستگی و رگرسیون چندگانه) استفاده شد.
یافته‌ها: افراد مورد مطالعه دارای دامنه سنی بین ۶۰ تا ۹۳ سال بودند. شیوع سقوط بین سالمندان ۱۹۸ مورد (۷/۴۴ درصد) بوده است و ۵۸ مورد (۵/۱۲ درصد) از سالمندان بیش از یک ‌بار سقوط را تجربه کرده‌اند. فراوانی سقوط در بین سالمندان با تحصیلات پایین، مصرف دارو (به ویژه آسپیرین، متفورمین، گلی بنکلامید و جم فیبروزیل)، استفاده از وسایل کمکی، دیابت و سکته قلبی به‌طور معنی‌دار بیش‌تر بود (۰۰۱/۰< P).
استنتاج: با توجه به افزایش روزافزون جمعیت سالمندان کشور، عوارض خطرناک و هزینه‌‌های زیاد صدمات ناشی از سقوط، و نتایج مطالعه حاضر، نیازمند است راهکارهای مناسبی جهت پیشگیری از سقوط سالمندان ارائه داده شود.

---

سابقه و هدف: معضل سوءتغذیه به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تهدیدکننده‌های سلامت، رفاه، استقلال و کاهش کیفیت زندگی سالمندان مطرح است. لذا هدف از این مطالعه، بررسی شیوع سوءتغذیه و ارتباط آن با برخی عوامل موثر بر وضعیت تغذیه در سالمندان شهرستان بابل بود.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی، ۵۲۰ سالمند ساکن شهرستان بابل به‌صورت نمونه گیری چند مرحله ای در سال ۱۳۹۶ انتخاب شدند. مشخصات دموگرافیکی و برخی عوامل مرتبط و موثر بر سوءتغذیه توسط چک لیست جمع‌آوری و نیز وضعیت تغذیه‌ای سالمندان با کمک پرسشنامه استاندارد ارزیابی مختصر تغذیه ای ویژه سالمندان (MNA) ارزیابی گردید. داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد و جهت مقایسه و تحلیل داده‌ها از آزمون‌های مجذور کای و تی مستقل استفاده شد.
یافته‌ها: تعداد ۲۶۱ نفر (۲/۵۰ درصد) مرد و ۲۵۹ نفر (۸/۴۹ درصد) زن با میانگین سنی به‌ترتیب ۷/۷± ۲/۶۹ و ۲/۷±۱/۶۹ سال بررسی شدند. ۹ نفر (۷/۱ درصد) سالمندان دچار سوءتغذیه و ۱۴۵ نفر (۹/۲۷ درصد) در معرض خطر بودند که این میزان به طور معناداری در زنان، سالمندان ساکن شهر، بازنشسته‌ها، در افراد با درآمد پایین و همچنین در افرادی که تنها و یا با فرزندان خود زندگی می‌کردند، بالاتر بود (۰۰۵/۰= P). وضعیت سوء تغذیه با عواملی مانند بی‌اشتهایی، خشکی دهان، تهوع، درد، پیری زودرس، یبوست، استفراغ، مشکل چشایی و بویایی، زخم دهانی، مشکلات بلعی و دندانی ارتباط معنی‌دار داشت (۰۰۱/۰= P).
استنتاج: با توجه به درصد بالای سالمندان در معرض خطر سوء تغذیه و اثرات داشتن شغل و درآمد ماهیانه مناسب بر وضعیت تغذیه‌ای آنان برنامه‌ریزی برای این قشر آسیب‌پذیر به‌ویژه سالمندان با درآمد پایین توجه خاصی را می طلبد.