هاجر ضیایی هزارجریبی، رابعه طبری پور، مهدی فخار، علی اصغر رئوفی،
دوره ۳۴، شماره ۲۳۴ - ( ۴-۱۴۰۳ )
چکیده
سابقه و هدف: لوفومونیازیس یک بیماری انگلی نوظهور نسبتاٌ شایع است که عامل ایجادکننده آن تک یاخته پاتوژنی به نام لوفوموناس است که بیشتر دستگاه تنفس تحتانی انسان (ریه و برونش‌ها) را درگیر می‌کند. انگل لوفونوناس در دستگاه گوارش حشراتی از قبیل سوسک‌ها و مایت‌ها به‌صورت همزیستی زندگی می‌کنند. آکانتاموبا یک آمیب با زندگی آزاد است که در چرخه زندگی آن دو شکل تروفوزوئیت و کیست وجود دارد. دستگاه تنفسی و راه‌های هوایی به‌عنوان گذرگاه و محل اسقرار طیف وسیعی از میکروارگانیسم‌های غیربیماری‌زا و بیماری‌زا است، لذا می‌تواند محل مناسبی برای ورود و انتشار گونه‌های مختلف آمیب آکانتامبا و پاتوژن لوفوموناس به دستگاه تنفسی باشد که در صورت ابتلا، هرکدام می‌توانند تظاهرات بالینی شبیه بیماری سل ایجاد نمایند. بنابراین در مطالعه حاضر میزان فراوانی این دو انگل در نمونه بالینی خلط بیماران مشکوک به سل مراجعه‌کننده به آزمایشگاه سل شهرستان بابلسر در استان مازندران به منظور رد دو عفونت مذکور مورد بررسی قرار گرفت.
مواد و روش‌ها: این مطالعه ازنوع توصیفی- مقطعی بوده که بر روی ۲۰۱ نمونه خلط افراد مشکوک به سل که به آزمایشگاه سل مرکز بهداشت شهرستان بابلسر استان مازندران در سال ۱۴۰۲ ارجاع شده بودند، انجام گردید و تمام اطلاعات دموگرافیک و اپیدمیولوژیک بیماران توسط پرسشنامه ثبت شد. در روش مورفولوژی از رنگ‌آمیزی گیمسا برای انگل لوفوموناس و ذیل نلسون برای انگل اکانتامبا استفاده گردید. هم‌چنین، برای شناسایی وجود انگل آکانتامبا، نمونه‌های خلط در محیط کشت آگار غیر مغذی (Non-nutrient agar) ۵/۱درصد، به‌مدت ۷۲ تا۹۶ ساعت کشت داده شد. برای این منظور، حدودا ۵۰ میکرولیتر از خلط بیماران به محیط NNA اضافه شده و به میزان ۲۰ میکرولیتر از محیط کشت تریپتیکاز- عصاره مخمر و مالتوز (TYM) و ۲۰ میکرولیتر مخلوط باکتری اشرشیاکولی اتوکلاو شده به منظور غنی‌سازی محیط کشت استفاده شد. تمام پلیت‌های کشت شده در دمای ۲۶درجه سانتی‌گراد انکوبه شدند و هر روز توسط میکروسکوپ نوری از نظر رشد تروفوزوئیت بررسی شدند. جهت تایید دقیق وجود انگل‌ها، استخراج DNA بر روی نمونه‌های خلط بیماران با روش فنل، کلروفرم و ایزوآمیل الکل صورت گرفت، سپس بر روی آن‌ها PCR معمولی با استفاده پرایمرهای اختصاصی انجام شد.
یافته‌ها: در این مطالعه۲۰۱ فرد مشکوک به سل وارد مطالعه شدند که از این میان ۸۰ نفر (۳۹/۸ درصد) در منطقه شهری و ۱۲۱ نفر(۶۰/۲درصد) در مناطق روستایی ساکن بودند. کم‌ترین سن فرد مورد مطالعه ۷ سال و بیش‌ترین سن ۸۸ سال بود,۱۱۳ نفر (۵۶/۲ درصد) از افراد مورد مطالعه مونث و۸۸ نفر(۴۳/۸ درصد) مذکر بودندکه از این تعداد ۱۲ نفر از اتباع افغان ساکن در شهرستان بودند. در مطالعه حاضر، در مجموع ۲۳ نمونه (۱۱/۴درصد) با استفاده از روش PCR از نظر انگل لوفوموناس مثبت شدند که ۷ نفر (۳۰/۴ درصد) در منطقه شهری (بابلسر) و ۱۶نفر (۶۹/۵ درصد) در مناطق روستایی سکونت داشتند، اما در هیچ کدام از نمونه‌ها انگل آکانتامبا با روش‌های رنگ‌آمیزی و مولکولی شناسایی نشد.
استنتاج: مطالعه حاضر نشان داد به‌دلیل مشابهت تظاهرات بالینی سل و لوفومونیازیس، احتمال اشتباه شدن این دو بیماری از نظر بالینی وجود دارد. لذا توصیه می‌شود نمونه خلط تازه افراد مشکوک به سل به‌ویژه در مناطق آندمیک، از لحاظ بیماری لوفومونیازیس ریوی نیز بررسی شود.
mazums.ac.ir