محمد شکرزاده، فرشید رحیمی، علی زیار، محمد علی ابراهیم زاده،
دوره ۲۷، شماره ۱۵۶ - ( ۱۰-۱۳۹۶ )
چکیده
سابقه و هدف: ماشک کلاغی(Vicia cracca) ، از خانواده Papilionaceae دارای ۴۵ گونه در ایران است. از گونههای مختلف این جنس اثرات درمانی فراوانی گزارش شده است. برخی گیاهان موجود در این جنس فعالیت آنتی اکسیدانی اثبات شدهای دارند. این مطالعه به منظور بررسی فعالیت آنتیاکسیدانی ماشک کلاغی و اثر حفاظتی آن در کبد موش سوری طراحی شده است.
مواد و روشها: در این مطالعه تجربی، عصارهگیری به روش خیساندن با حلال متانول انجام گردید. فعالیت آنتیاکسیدانی با سه روش، به دام اندازی رادیکال آزاد DPPH (دی فنیل پیکریل هیدرازین )، نیتریک اکساید و تست احیا کنندگی مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس اثر حفاظت کبدی آن در دوزهای ۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ میلیگرم بر کیلوگرم مورد ارزیابی قرار گرفته و میزان گلوتاتیون کبدی و همچنین میزان آنزیمهای ALT،AST و ALP سرمی اندازهگیری شد.
یافتهها: محتوای تام فنلی ۹/۰ ± ۲/۱۷ میلیگرم معادل گالیک اسید و مقدار فلاونوئید تام ۲۵/۰±۷۸/۹ میلیگرم معادل کوئرستین در گرم عصاره بود. مقدار IC۵۰ در به داماندازی رادیکال آزاد DPPH، برای عصاره ۹۸/۱ میلیگرم در میلیلیتر به دست آمد. عصاره اثر خوبی در تست احیا کنندگی از خود نشان داد و اختلاف معنیداری بین عصاره و کنترل مثبت وجود داشته است (۰۵/۰ < p). عصاره موجب افزایش میزان گلوتاتیون کبدی گردید و میزان ALT، AST و ALP سرمی کاهش یافت. تمامی اثرات، وابسته به دوز بوده است و نتایج حاصل از مطالعه هیستوپاتولوژی کبد، کاهش قابل ملاحظهای در التهاب و نکروز نشان داد.
استنتاج: نتایج این مطالعه نشان داد که عصاره متانولی ماشک کلاغی، دارای اثر آنتی اکسیدانی متوسطی است اما اثر حفاظت کبدی بسیار خوبی دارد.