رضوان صفری، حمید شرینی، مهدی خدامرادی، میثم سیاه منصوری،
دوره ۳۲، شماره ۲۱۶ - ( ۱۰-۱۴۰۱ )
چکیده
سابقه و هدف: بی‌خوابی یک اختلال شایع است که از پیامدهای منفی آن افت کیفیت زنـدگی است. این مطالعه با هدف، بررسی تأثیر محرومیت از خواب بر حافظه، در مغز افراد جوان و سالمند با استفاده از تصویربرداری fMRI، انجام پذیرفت.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه گذشته نگر، داده‌های ۴۰ فرد سالم (۱۷ نفر جوان و ۲۳ نفر مسن) که در دانشگاه استهلکلم تصویر برداری fMRI شده بودند از سایت OpenNeuro اخذ شد. افراد مورد مطالعه، با یک دوره کم خوابی یک ماهه مواجه بودند (در طول آزمایش ۳ ساعت زودتر از زمان معمول بیدار می‌شدند). پیش‌‌پردازش برای حذف آرتیفکت و نویز انجام شد و در نهایت پردازش داده‌ها به‌منظور استخراج نقشه فعالیت مغزی با تمرکز بر نواحی مغزی مرتبط با حافظه در افراد مسن و جوان انجام گردید.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که فعالیت اکثر نواحی مغزی مرتبط با حافظه، در اثر بی‌خوابی کاهش یافت. در گروه جوان تعداد ۱۷ اتصال عملکردی در ابتدای مطالعه به‌دست آمد، اما این تعداد فقط به یک اتصال، بعد از دوره بی‌خوابی کاهش یافت. در آغاز مطالعه، در گروه مسن تعداد ۷ اتصال عملکردی استخراج شد. این تعداد بعد از دوره بی‌خوابی به ۴ اتصال عملکردی کاهش یافت (سطح معنی‌داری ۰/۰۵ P< ).
استنتاج: آنالیز نقشه مغزی شامل ارتباطات و میزان فعالیت نواحی مرتبط با حافظه، نشان داد که محرومیت از خواب، بر مغز افراد جوان و سالمند تأثیر دارد. نتایج مطالعه حاضر می‌‌تواند راه‌گشای مطالعات آتی برای شناخت اثر بی‌خوابی بر حافظه و مغز باشد.
mazums.ac.ir