---

سابقه و هدف: مرگ و میر کودکان به عنوان شاخصی از توسعه کلی یک کشور و شاخص مهمی از سلامت جامعه می‌باشد. هدف از انجام این مطالعه تعیین مرگ و میر شیرخواران زیر یکسال، کودکان ۱ تا ۴ سال، زیر پنج سال و امید زندگی در بدو تولد به روش غیرمستقیم در ۳۱ استان ایران و مقایسه تغییرات آن در فاصله ۵ ساله با استفاده از داده‌های سرشماری سال ۱۳۸۵ و ۱۳۹۰ بوده است. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع توصیفی -مقطعی بوده که در آن میزان‌های مرگ و میرکودکان و امید زندگی در بدو تولد از روی تعداد فرزندان زنده به دنیا آمده، فرزندان در حال حاضر زنده و مدل غرب جدول عمر کول و دمنی در روش غیرمستقیم تراسل برآورد شد. آنالیزهای مربوط با استفاده از برنامه QFive نرم افزار MORTPAK ۴,۳ سازمان ملل انجام گردید. یافته‌ها: متوسط مرگ و میر شیرخواران زیر یکسال، کودکان ۱ تا ۴ سال، زیر پنج سال و امید زندگی در ایران در سال ۸۵ به ترتیب ۳/۴۷، ۵/۱۴، ۲/۶۱ در هزار تولد زنده و ۴/۶۴ سال و در سال ۹۰ به ترتیب ۹/۲۱، ۱/۴، ۹/۲۵ در هزار تولد زنده و ۱/۷۲ سال بود. بر اساس نتایج سرشماری سال ۱۳۹۰، استان‌های سیستان و بلوچستان (۸/۳۱، ۸/۳۸)، خراسان جنوبی (۹/۳۰، ۷/۳۷) و سمنان (۹/۲۹، ۳/۳۶) بیش ترین میزان مرگ و میر شیر خواران زیر یکسال و کودکان زیر پنج سال در هزار تولد زنده را داشته‌اند. در حالی که استان‌های قم (۵/۱۳، ۶/۱۵)، مازندران (۸/۱۳، ۱۶) و تهران (۸/۱۵، ۴/۱۸) کم‌ترین میزان مرگ و میر را داشتند. استنتاج: نتایج نشان داد که شاخص‌های مرگ و میر کودکان در فاصله بین دو سرشماری کاهش چشمگیری داشته است. هم‌چنین رتبه‌بندی استان‌ها از نظر شاخص‌های مرگ و میر کودکان و امید زندگی به شناسایی مناطق عقب مانده از برنامه‌های بهداشت باروری و سلامت کودکان کمک کرده و استراتژی‌های مداخله برای کاهش مرگ و میر در این مناطق را تشدید می‌کند.