---

---

چکیده سابقه و هدف: سوء مصرف مواد یک فاجعه برای افراد مصرف کننده، خانواده‌شان و جامعه می‌باشد. روند روبه افزایش آن به یک مسأله مهم بهداشت عمومی تبدیل شده و موجب نگرانی سیاست‌گزاران شده است. در حالی که کشورهای پیشرفته زیادی از درمان‌های دارویی برای درمان افراد وابسته به مواد مخدر استفاده می‌نمایند در بسیاری از کشورهای در حال توسعه این روش‌ها پذیرفته شده نیست. برنامه درمانی متادون از رایج‌ترین روش‌های دارویی به‌کارگرفته شده برای این بیماران می‌باشد. این مطالعه با هدف تعیین تأثیر برنامه درمانی متادون روی کیفیت زندگی افراد تحت درمان انجام شده است. مواد و روش‌ها: در یک مطالعه شبه تجربی تعداد ۲۰۳ نفر از افراد وابسته به مواد مخدر تحت درمان با برنامه درمانی متادون در یک مرکز درمانی در شهرستان بابل مورد مطالعه قرار گرفتند. با استفاده از پرسشنامه EQ-۵D کیفیت زندگی افراد قبل از درمان و یک‌ماه و شش ماه بعد از درمان ارزیابی و مقایسه شدند. همچنین از برخی از اطلاعات موجود در سوابق درمانی موجود در پرونده آنان نیز استفاده شده است. داده‌ها پس از جمع‌آوری وارد برنامه Excel شده و با استفاده از برنامه SPSS تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: بر مبنای یافته‌های این تحقیق و با توجه به محورهای پنج‌گانه وضعیت سلامت افراد، وضعیت مربوط به جنبه روانی و احساس درد و ناراحتی جسمانی در وضعیت پایین‌تری نسبت به سایر ابعاد قرار داشته است. درمان با متادون سبب بهبود معنی‌داری در سطح کیفیت زندگی افراد شده است و این بهبودی در پایان ماه اول بیشتر از پایان ماه ششم بوده است. استنتاج: درمان دارویی و بهره‌گیری از روش درمانی متادون می‌تواند یک شیوه مناسب برای معالجه افراد وابسته به مواد مخدر بوده و می‌تواند سبب بهبود در چشم‌گیری کیفیت زندگی آن‌ها گردد.

---

سابقه و هدف: سوءاستفاده ازمواد مخدر از مشکلات بزرگ پزشکی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جوامع محسوب می شود. اپیدمی جهانی استفاده از مواد مخدر و بار ناشی از آن در همه کشورها به خصوص در کشورهای در حال توسعه رو به تزاید می باشد و از جمله علل عمده مرگ زودرس محسوب می شود. مدیریت جامع اختلالات سوء مصرف مواد از ضروریات مربوط به مطالعات اپیدمیولوژیکی است . از این رو نظارت اپیدمیولوژیکی مواد مخدر از اجزای اصلی و بسیار مهم استراتژی ملی مواد مخدر به حساب می آید. مواد و رو ش ها: در یک مطالعه داده های معمولی تمامی پرونده های مورفین، تریاک و سایر روانگردا ن های مثبت از اداره کل پزشکی قانونی ا ستان مازندران از سال ۸۶ تا ۹۱ جمع آوری گردید و خصوصیات دموگرافیکی و اپیدمیولوژیکی شد و سپس تجزیه و تحلیل Excel از آن استخراج گردید . متغیرهای مورد نظر از اسناد ثبت شده استخراج، و وارد نرم افزار و آزمون مربع کای و دو جمله ای انجام شد. SPSS داده ها با نرم افزار آماری ۳۹ درصد) مسمومیت با مواد / یافته ها: در این مطالعه تعداد ۲۷۲ پرونده مورد ارزیابی قرار گرفت که بیشترین آن ها ( ۴ ۳۹ سا ل بود . از نظر تحصیلات /۴۶±۱۴/ مخدر داشتند . بیشتر افراد مورد بررسی مرد و متاهل بودند . میانگین سنی آن ها ۲۷ زیر دیپلم و دیپلم بیشترین نرخ مرگ و میر را داراست . بیشترین میزان مرگ و میر در دارندگان شغل آزاد بود . بیشتر افراد ۴۲ درصد) ماده مخدر استفاده می کردند . ۶۹ درصد از موارد مرگ و میر شهری و ۳۱ / فوت شده از روش تزریقی ( ۲ درصد روستایی بودند. استنتاج: با توجه به یافته های این مطالعه می توان چنین نتیجه گرفت که مرگ و میر ناشی از مصرف مواد مخدر در بین مردان جوان متاهل شیوع بیشتری را داراست . از این رو باید سیاستی اتخاذ شود تا از دسترسی و مصرف مواد توسط این گروه جلوگیری و سیاست پیشگیرانه را اتخاذ کرد.

---

سابقه و هدف: هدف از انجام این مطالعه ارزیابی وضعیت سلامت دهان در افراد با سابقه وابستگی به مواد مراجعه‌کننده به مراکز درمانی ترک اعتیاد شهر ساری بود.
مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی با استفاده از نمونه‌گیری خوشه‌ای در ۵ مرکز ترک اعتیاد در نواحی مختلف شهر ساری انجام پذیرفت. شاخص DMFT( تعداد دندان‌های " پوسیده"، "از دست رفته" و " پرشده") در ۱۲۰ نمونه محاسبه گردید.از آنالیزهای آماری ANOVA ،T-test و رگرسیون خطی چند متغیره استفاده گردید.
یافته‌ها: در مجموع ۱۰۴ مرد و ۱۶ زن که به مراکز منتخب مراجعه کرده بودند در این مطالعه شرکت کردند. میانگین DMFT افراد ۳۰/۸ ± ۵۳/۱۹ دندان گزارش شد. افرادی که سن شروع به مصرف مواد پایین‌تر، طول مدت اعتیاد ۱۰ سال یا بیش‌تر، مسواک زدن کم‌تر از یک بار در روز و مصرف بیش‌تر از سه بار در روز مواد قندی در میان وعده‌های غذایی را داشتند، به‌طور معنی‌داری DMFT بالاتری داشتند. هم‌چنین آنالیزهای آماری مشخص کرد که سن، تحصیلات، مسواک زدن، مصرف مواد قندی، طول مدت اعتیاد و زمان آخرین ملاقات دندانپزشکی با تغییر فاکتورهای DT، MT و FT رابطه معنی‌داری دارد.
استنتاج: افراد با سابقه وابستگی به مواد مراجعه‌کننده به مراکز درمانی ترک اعتیاد شهرستان ساری وضعیت سلامت دهان نا مناسبی داشتند. با توجه به وضعیت نامناسب، انجام اقدامات مناسب آموزشی، پیشگیری و درمانی در راستای ارتقاء سلامت دهان و بالا رفتن کیفیت زندگی در افراد با سابقه اعتیاد لازم به نظر می‌رسد.

 

---

سابقه و هدف: اعتیاد به مواد مخدر به ویـژه نوجوانـان را تهدیـد مـی‌کنـد. یکی از راه‌های پیشگیری از اعتیاد، آموزش نوجوانان است. این تحقیق با هدف مطالعه اثر بخشی مداخله رسانه‌ای بر نگرش دانش آموزان نسبت به مصرف مواد مخدر و دخانیات انجام شده است.
مواد و روش‌ها: تحقیق حاضر از نوع تحقیقات نیمه تجربی است. یک دبیرستان پسرانه به صورت تصادفی انتخاب شد. آزمـودنی‌ها به صورت تصادفی بـه دو گـروه آزمـایش (۳۰=n) و کنتـرل (۳۰=n) تخصیص یافتند و پرسشنامه نگرش در هر دو گـروه به اجرا در آمد. ابتدا برای گروه‌ها، پیش آزمون برگزار گردید و جهت آموزش روش‌های پیشگیری، پیام‌های صوتی و تصویری برگرفته شده از ۱۲ جلسه آموزشی، برای گروه آزمایش اجرا شد. گروه‌های آزمایش و کنترل جهت مقایسه اثربخشی، از طریق پیش آزمون و پس آزمون با یکدیگر مقایسه شدند. برای تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری شده از آزمون‌های t وابسته و آنالیز کوواریـانس استفاده گردید.
یافته‌ها: یافته ها نشان داد که آموزش از طریق پیام های صوتی و تصویری، تــأثیر معنی‌داری در تغییر نگرش دانـش آمـوزان در خرده مقیاس علاقه به مصرف (۱۲/۰=Eta_۱ و ۱۹/۰=Eta_۲)، اثرات فیزیولوژی (۰۶/۰=Eta_۱ و ۱۲/۰=Eta_۲)، روانی (۱/۰=Eta_۱ و ۱۶/۰=Eta_۲)، اجتماعی (۰۹/۰=Eta_۱ و ۲۱/۰=Eta_۲) و هم‌چنین نمره کلی نگرش به مواد (۰۶/۰=Eta_۱ و ۰۹/۰=Eta_۲) دارد (۰۰۱/۰=P)، به طوری که بعد از شنیدن پیام‌های آموزشی، میانگین نگرش منفی آن‌ها نسبت به مواد مخدر و دخانیات و خرده مقیاس‌های آن افزایش یافت.
استنتاج: هر چند هر دو روش آموزش صوتی و تصویری بر نگرش دانش‌آموزان نسبت به مصرف مواد مخدر، دخانیات و اعتیاد موثر بود و نگرش منفی دانش‌آموزان را تقویت نمود، اما این تحقیق نشان داد، پیام‌های تصویری از اولویت بالاتری برخوردار می‌باشند و شایسته است چنین توجه و رویکردی در دستور کار برنامه‌ریزان مربوطه قرار گیرد.
 

---

سابقه و هدف: اختلالات عملکرد جنسی در اثر مصرف مداوم و مزمن مواد افیونی، همواره یکی از مشکلات جدی است که سوء مصرف کنندگان این مواد پس از ترک با آن مواجه بوده که این موضوع احتمال بازگشت مجدد به مواد مخدر را پس از ترک مواد افزایش می دهد. بنابراین مطالعه حاضر با هدف تعیین نقش مسائل جنسی در بازگشت مجدد به اعتیاد به مواد مخدر انجام شد.
مواد و روش‌ها: این مطالعه به روش کیفی در سال ۱۳۹۶ در شهرستان زاهدان انجام شد. روش نمونه گیری به صورت هدفمند بود و افرادی که بیش‌ترین اطلاعات و نیز تمایل به مشارکت در مطالعه را داشتند انتخاب شدند. نمونه‌گیری تا تکمیل داده ها ادامه یافت و در مجموع ۲۲ نفر در این مطالعه شرکت کردند. داده ها از طریق مصاحبه حضوری با استفاده از پرسشنامه نیمه ساختار یافته جمع آوری شد و تمام مصاحبه ها ضبط و بر روی کاغذ پیاده سازی شد. در این مطالعه تحلیل داده ها به روش آنالیز محتوای جهت دار انجام شد.
یافته‌ها: بر اساس نتایج مطالعه حاضر ۹ نفر (درصد۴۱) از افراد مشارکت کننده مجرد بودند و ماده مصرفی۱۳ نفر (درصد ۵۹) تریاک و ۹ نفر (درصد۴۹) کریستال بود. مضامین اصلی استخراج شده در این مطالعه تقویت قوای جنسی، شهوت و غریزه جنسی، افزایش مدت زمان و تعداد دفعات رابطه جنسی بود. اکثریت افراد جهت افزایش زمان رابطه جنسی و پیشگیری از انزال زودرس مواد مخدر مصرف می‌کردند. مضامینی که به عنوان راه کار جهت پیشگیری از عود اعتیاد تبیین شدند، ازدواج و پایبند بودن به خانواده، افزایش اعتقادات مذهبی و بهبود شرایط اقتصادی بود.
استنتاج: مسائل جنسی نقش مهمی در بازگشت به مواد مخدر در بین مصرف‌کنندگان دارد. آموزش مهارت های جنسی و درمان مشکلات جنسی و به نوعی تغییر در سبک زندگی بیماران می‌تواند گامی موثر جهت حمایت از آن ها باشد.