عرفان قدیرزاده، عذرا اخی، میثاق شفیع زاد، محمود موسی زاده، پوریا سبحانیان، سید حمزه حسینی،
دوره ۳۴، شماره ۲۳۴ - ( ۴-۱۴۰۳ )
چکیده
سابقه و هدف: در گزارش‌های مربوطه از علائم و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به آدنوم هیپوفیز توجه کمی به فعالیت بدنی شده است. از طرفی مطالعاتی نشان داده‌اند که فعالیت بدنی بر میزان ترشح پرولاکتین و میزان ترشح پرولاکتین بر سایز تومور و کیفیت خواب و خستگی این بیماران می‌تواند موثر باشد. لذا براساس مرور مطالعات پیشین، این مطالعه با هدف بررسی، ارتباط سایز تومور در این بیماران با سطح خستگی، خواب و فعالیت بدنی، پرداخته شد.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی، ۱۱۶ نفر از بیمارانی که تشخیص آدنوم هیپوفیز در آنان تایید شده از بخش جراحی مغز و اعصاب و بخش داخلی بیمارستان امام خمینی ساری به‌صورت سرشماری وارد مطالعه شدند و به کمک چک لیست و پرسشنامه‌های معتبر، خصوصیات دموگرافیک، سایز تومور (از قسمت سوابق تصویربرداری بیمار)، سطح پرولاکتین (از روی پرونده بیمار)، میزان فعالیت بدنی (به کمک پرسشنامه IPAQ)، کیفیت خواب (به کمک پرسشنامه PSQI) و میزان خستگی (به کمک پرسشنامه MFI-۲۰) اندازه‌گیری شد و سپس داده‌ها به کمک آزمون‌های آماری تی تست مستقل و همبستگی اسپیرمن مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.
یافته‌ها: در مطالعه فعلی، ۶۸ نفر (۵۸/۶درصد) از شرکت‌کنندگان زن و ۴۸ نفر (۴۱/۴ درصد) مرد بودند. ۱۰۸ نفر (۹۳/۱ درصد) از آن‌ها ۵۵ سال وکم‌تر سن داشتند و ۸ نفر (۶/۹ درصد) بیش‌تر از ۵۵ سال سن داشتند و میانگین سن آن‌ها ۷/۷۰±۴۳/۷۲ سال بود. ۷۱ نفر (۶۱/۲درصد) دارای تومور نوع پرولاکتینوما و ۳۹ نفر (۳۳/۶ درصد) نیز دارای تومور نوع NonFunctional بودند. سایز آدنوم در شرکت‌کنندگان در این مطالعه بین۲/۱ تا ۴۲/۹بود (با میانگین ۸/۷۱±۱۶/۱۶) بود. همچنین میانگین پرولاکتین آن‌ها ۴۱۳±۵۶۱/۵۲ به‌دست آمد که حداقل پرولاکتین برابر ۸ و حداکثر آن برابر ۱۵۷۸ بود. نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین کیفیت خواب (۱/۹۱±۵/۸۱ و۲/۱۴±۶/۷۳)، میانگین خستگی (۸/۷۹±۵۵/۸۶ و۸/۳۹±۶۰/۳۲) و میانگین فعالیت بدنی (۲۵۸/۶۵±۱۲۰۳/۹۵ و ۳۱۰/۹۹±۱۰۸۵/۲۰) در افراد با تومور میکروآدنوم و ماکروآدنوم تفاوت معنی‌داری با هم دارد(۰/۰۳۸=P، ۰/۰۰۸=P، ۰/۰۴۸=P) همچنین ضرایب همبستگی متغیرهای سن(۰/۴۱۵=r)، خستگی(۰/۳۳۶=r)، کیفیت خواب (۰/۲۵۳=r)، فعالیت بدنی(۰/۲۳۰=r) و پرولاکتین(/۴۹۶=r) با سایز آدنوم معنی‌دار است. باتوجه به ضرایب همبستگی به‌دست آمده، با افزایش سن، نمره خستگی، نمره کیفیت زندگی و پرولاکتین، سایز آدنوم نیز افزایش پیدا می‌کند و با افزایش فعالیت فیزیکی سایز آدنوم کاهش پیدا می‌کند. با افزایش سایز آدنوم، میزان پرولاکتین، نمرات خستگی و کیفیت خواب افزایش یافته و نمره‌ی فعالیت فیزیکی کاهش پیدا می‌کند.
استنتاج: می‌توان از نتایج مطالعه فوق چنین نتیجه‌گیری کرد که با افزایش سن، خستگی و نمره کیفیت خواب افزایش پیدا می‌کند؛ اما سطح فعالیت بدنی کاهش پیدا می‌کند و همچنین با افزایش سایز آدنوم، میزان پرولاکتین، نمرات خستگی و کیفیت خواب افزایش یافته و نمره فعالیت فیزیکی کاهش پیدا می‌کند و همچنین با افزایش پرولاکتین، خستگی نیز افزایش می‌یابد.
mazums.ac.ir