---

چکیده سابقه و هدف: افزایش فعالیت‌های صنعتی و به دنبال آن تخلیه فاضلاب‌های تصفیه نشده حاوی رنگ به محیط‌های آبی می‌تواند سبب ایجاد مشکلاتی هم‌چون کاهش قابلیت نفوذ نور، ایجاد شرایط بی‌ هوازی، ایجاد آلرژی و سرطان شود. جذب سطحی به عنوان یکی از مؤثر و کارامدترین روش‌ها در حذف رنگ مطرح است، لذا هدف مطالعه حاضر مغناطیسی کردن کربن فعال پودری با آهن صفر ظرفیتی و استفاده از آن به عنوان جاذب برای حذف رنگ از محیط آبی می‌باشد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه از هم ترسیبی برای سنتز کربن فعال مغناطیسی شده با نانو ذرات آهن صفر ظرفیتی استفاده شد. ویژگی جاذب با تکنیک‌های SEM،TEM ،EDX ، XRD و VSM مورد آنالیز قرار گرفت. اثر متغیرهای مستقل از جمله زمان تماس، pH محلول، دما، دوز جاذب و غلظت رنگ زا بر عملکرد پاسخ (راندمان حذف رنگ بازیک بنفش) با روش سطح پاسخ بر مبنای طراحی باکس بنکن Box-Behnken مورد ارزیابی قرار گرفت. از آنالیز واریانس (آنووا ANOVA)، به عنوان روش آماری آنالیز پاسخ‌ها استفاده شد. یافته‌ها: pH معادل با ۳، زمان تماس۶۵ دقیقه، دوز جاذب gr/l۲ و دمای C◦۴۵ به عنوان شرایط بهینه برای حذف رنگ BV۱۶ حاصل شد. بررسی ایزوترم و مدل‌های سینتیکی نشان داد که داده‌های تجربی فرایند جذب رنگ بازیک بنفش با مدل لانگمیر (۹۹۵/۰(R۲> و شبه درجه دوم (۹۳۱/۰(R۲> همبستگی دارند. استنتاج: در شرایط بهینه، کربن فعال مغناطیسی شده با آهن صفر، پتانسیل موثری را در حذف رنگ زا BV۱۶ داشته و به دلیل خاصیت مغناطیسی، جداسازی آن از محلول آبی ساده و سریع‌تر است.

---

سابقه و هدف: فنل و مشتقات آن در بسیاری از صنایع شیمیایی، دارویی و پتروشیمی به عنوان ماده خام مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده به علت سمیّت فراوان در دسته آلاینده‌های متقدم طبقه‌بندی شده و از خاصیت تجمع‌پذیری برخوردار است. در این تحقیق از نانوکامپوزیت کربن فعال مغناطیسی شده جهت حذف سریع فنل استفاده شده است. مواد و روش‌ها: ابتدا جاذب کربن فعال با نانو ذرات مغناطیسی اصلاح گردید. سپس خصوصیات فیزیکی جاذب توسط آنالیزهای BET، XRD و SEM مورد ارزیابی قرار گرفت. در ادامه تأثیر پارامترهای مختلف شامل: pH، غلظت آلاینده، زمان تماس و دوز جاذب بر حذف فنل از پساب سنتتیک مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین مدل‌های ایزوترمی و سینتیکی جذب مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: آنالیز BET نشان‌دهنده کاهش ۲۵/۱۰درصد سطح مخصوص کربن فعال، پس از اصلاح توسط نانو ذرات Fe۳O۴ بود. تصاویر (SEM) Scanning Electron Microscopy و XRD تأییدکننده قرار گرفتن نانو ذرات آهن روی کربن فعال بود. نقاط بهینه جذب در این فرایند شامل: pH برابر با ۸، زمان تماس ۱۵دقیقه و دوز جاذب g/L ۲ گرم در لیتر بود.داده‌ها از ایزوترم لانگ مویر و سینتیک شبه درجه دو تبعیت بیشتری داشتند. بالاترین میزان جذب فنل بر روی کربن فعال مغناطیسی شده mg/g ۰۳۳/۸۴ به دست آمد استنتاج: با ایجاد خاصیت مغناطیسی روی جاذب کربن فعال که از ظرفیت جذب بسیار بالای فنل برخوردار است، فرایند جداسازی آن آسان و سریع می‌گردد. همچنین تکنولوژی ساده و ارزان این جاذب، منجر به کاربرد گسترده آن می‌شود.

---

سابقه و هدف: حضورموادآلی طبیعی درمنابع آب‌های سطحی بنا بر بسیاری از دلایل عملی و بهداشتی، نا‌مطلوب بوده و اثرات سوء بر تصفیه آب آشامیدنی دارد. در این مطالعه کارایی ازناسیون کاتالیزوری در حذف و معدنی سازی مواد هیومیکی منابع آب شمال کشور بررسی شده است.
مواد و روش‌ها: ابتدا غلظت مواد هیومیکی در آب تصفیه‌خانه شهرهای گرگان و ساری سنجش شد؛ سپس نمونه‌ها در راکتور استوانه‌ای با جریان نیمه پیوسته ازن زنی کاتالیزوی(COP) شد و تاثیر پارامترهای زمان ماند(۰-۶۰ دقیقه) و میزان کاتالیست کربن فعال مغناطیسی(۰ و ۳ گرم بر لیتر) بر راندمان حذف و معدنی سازی مواد هیومیکی مورد بررسی قرارگرفتند.پس از تعیین سینتیک فرآیندها،راندمان آن با فرآیند ازناسیون تنها(SOP) مقایسه گردید.
یافته‌ها: غلظت مواد هیومیکی آب شهرهای ساری و گرگان به ترتیب ۳۹/۵±۲۲/۱۵ و ۱۶/۶±۶۲/۱۸ میلی‌گرم در لیتر سنجش شد. راندمان حذف اسید هیومیک و معدنی‌سازی آن در فرآیندCOP در شرایط بهینه برای تصفیه خانه های آب ناهارخوران،سلیم بهرام ساری و النگدره به ترتیب۱۰۰، ۲۱/۸۴ و ۱۸/۸۸ درصد و۱۰۰،  ۰۴/۸۳و ۰۳/۷۸ درصد سنجش شد. سینتیک واکنش‌ها بر اساس درجه اول بوده و میزان آن در فرآیند COP به ترتیب ۶/۲ ،۹/۲ و ۷/۳ برابر نسبت بهSOP افزایش یافته است.
استنتاج: کاربرد کاتالیست کربن فعال مغناطیسی همراه با فرآیند ازناسیون، نسبت به فرآیند ازناسیون تنها،بیشتر از ۴۰ درصد جهت حذف مواد هیومیکی کارایی داردو به نظر می‌رسد، بواسطه کاهش زمان ازن زنی و بازیافت آسان کاتالیست و اثر بخشی بهتر فرایند، سبب کاهش هزینه‌ها خواهد شد.