---

---

---

سابقه و هدف: پدرین سم آمیدی تاول‌زایی است که در همولنف سوسک پدروس وجود دارد و با فعالیت سیتوتوکسیسیتی در مطالعات درمانی سرطان مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این مطالعه، استخراج و بررسی فعالیت درماتیتی پدرین از سوسک‎ پدروس فوسیپس و جداسازی باکتری هم‌زیست مرتبط با بیوسنتز پدرین بود. مواد و روش‌ها: در مطالعه تجربی حاضر، سوسک‎ پدروس فوسیپس از مناطق مختلف استان مازندران جمع‌آوری شد. برای استخراج پدرین و جداسازی باکتری هم‌زیست مرتبط با سنتز پدرین، پیکر له شده سوسک پدروس به محیط کشت جداسازی سودوموناس تلقیح گردید. حضور پدرین در عصاره خام استخراج شده با روش اصلاح شده کروماتوگرافی لایه نازک تأیید و فعالیت درماتیتی آن روی موش آزمایشگاهی بررسی شد. یافته‌ها: با روش کروماتوگرافی لایه نازک، لکه صورتی پدرین با ۲۲/۰ = Rf روی صفحه سیلیکاژل مشاهده شد. این نتایج نشان از حضور پدرین در عصاره خام استخراج شده داشت. همچنین نتایج فعالیت زیستی پدرین روی حیوان آزمایشگاهی نشان داد که اثر درماتیتی به صورت تورم، قرمزی، ترشحات پوستی و نکروز اپیدرمی پس از ۲۴ ساعت ظاهر شد. برای اولین بار باکتری هم‌زیست مؤثر در تولید پدرین از سوسک پدروس فوسیپس با پیگمان منتشر شده سبز رنگ جداسازی و ۱MH نام‌گذاری شد. نتایج بررسی مشخصات مورفولوژیک و فیزیولوژیک جدایه ۱MH نشان داد که این باکتری متعلق به جنس سودوموناس و بررسی توالی ژن S rRNA ۱۶ و رسم درخت فیلوژنی نیز نشان داد که جدایه ۱MH، دارای ۹۹ درصد هومولوژی با سودوموناس آئروژینوزا (P.Aeruginosa) بود. همچنین نتایج تحلیل محیط رشد تیمار شده با کروماتوگرافی لایه نازک نشان داد، جدایه ۱MH توانایی سنتز پدرین در شرایط آزمایشگاه را داشت. استنتاج: همولنف سوسک‎ پدروس فوسیپس مازندران حاوی پدرین با فعالیت درماتیتی بود. همچنین جداسازی و کشت باکتری مؤثر در بیوسنتز پدرین می‌تواند نویدبخش تولید پدرین در مقیاس گسترده، برای تحقیقات درمان سرطان باشد.

---

سابقه و هدف: برای کنترل آفات در محصولات مختلف کشاورزی از جمله توت فرنگی، از آفت‌کش‌ها استفاده می‌شود. با توجه به این‌که توت‌فرنگی پوسته سطحی یک‌نواختی مشابه سایر میوه‌ها ندارد، لذا سموم دفع آفاتی که در پرورش این میوه به کار برده می‌‌شوند، در آن نفوذ کرده و به راحتی نیز از آن حذف نمی‌‌شود. از این‌رو این تحقیق با هدف بررسی میزان هم زمان باقی‌مانده آفت‌کش‌های ارگانوفسفره در توت‌فرنگی تولیدی استان مازندران انجام شده است. مواد و روش‌ها: در این مطالعه ۲۱۱ نمونه توت فرنگی از شهرهای استان مازندران در بهار سال ۱۳۹۱ از سطح مزارع تولیدی جمع‌آوری شد و به‌طور هم‌زمان باقی‌مانده سموم مالاتیون، دیازینون، دورسبان (کلرپیروفوس) و اتیون در آن‌ها مورد بررسی قرار گرفت. آماده‌سازی نمونه‌ها با روش QUECHERS صورت گرفت و به‌وسیله دستگاه GC-mass اندازه‌گیری کمی سموم مورد نظر انجام شد. مقایسه میانگین هرکدام از سموم با حدود استاندارد به روش آنالیز واریانس یک‌طرفه (ANOVA) مورد بررسی آماری قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که میانگین و انحراف معیار کل غلظت سموم مالاتیون، دیازینون، دورسبان و اتیون بر حسب ppb به ترتیب ۸/۲±۵۲/۴، ۸/۶±۲/۳۷، ۷۸/۱± ۰۷/۶ و۷۴/۱±۶۷/۲ بود. از سوی دیگر اگر چه میانگین دیازینون و دورسبان در نمونه‌های مورد بررسی پایین‌تر از حد مجاز استاندارد ملی ایران به ترتیب۱۰۰ و۳۰۰ ppb می‌باشد در حالی که براساس این استاندارد مصرف مالاتیون و اتیون درتوت فرنگی مجاز نمی‌باشد. استنتاج: یافته‌های به دست آمده مبنی بر وجود باقی مانده سموم در نمونه‌ها، کنترل دوره ای سلامت این محصول ضروری به نظر می‌رسد.

---

سابقه و هدف: آفلاتوکسین‌ها یکی از مهم‌ترین مایکوتوکسین‌ها می‌باشند که دارای اثرات جهش‌زایی، سرطان‌زایی و ناقص‌الخلقه‌زایی هستند. این سموم در انواع مختلف مواد غذایی از جمله غلات و فراورده‌های آن یافت می‌شوند. ماءالشعیر فراورده‌ای است که از عصاره مالت تولید می‌شود. چناچه جو استفاده شده به آفلاتوکسین آلوده باشد، عصاره مالت تولید می‌شود و در نهایت، ماءالشعیر به دست آمده به آفلاتوکسین آلوده خواهد بود. از آن جایی که مصرف ماءالشعیر در جامعه رو به افزایش است و با توجه به مستعد بودن این فراورده به آلودگی سموم قارچی، در این تحقیق به ارزیابی میزان آفلاتوکسین‌ها در ماءالشعیر پرداخته شد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه، ۱۰۰ نمونه ماءالشعیر از شهرهای مختلف استان لرستان در ۶ ماهه اول سال ۱۳۹۲ جمع‌آوری شد و مقادیر آفلاتوکسین‌های ۱B، ۲B، ۱G و ۲G در نمونه‌ها اندازه‌گیری گردید. جهت خالص‌سازی سموم از ستون‌های ایمونوافینیتی و برای شناسایی و تعیین مقدار از دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی عالی و دتکتور فلورسانس استفاده گردید. یافته‌ها: در بازه‌ی زمانی جمع‌آوری نمونه‌های ماءالشعیر، هیچ یک از نمونه‌ها به آفلاتوکسین آلوده نبودند. استنتاج: از آن جایی که آفلاتوکسین‌ها در هیچ یک از نمونه‌های مورد بررسی یافت نشدند، به نظر می‌رسد مصرف این نمونه‌ها مشکلی برای سلامتی مصرف کنندگان ایجاد نمی‌کند. این مطالعه، اولین مطالعه‌ای است که در ایران به منظور تعیین میزان آفلاتوکسین در ماءالشعیر انجام شده است.

---

---

سابقه و هدف: صنایع پتروشیمی و پالایشگاه‌های گازی به عنوان یکی از منابع مهم انتشار آلاینده‌های غیر آلی و آلی به محیط زیست شناخته شده‌اند. هدف از این مطالعه بررسی غلظت کل ترکیبات آلی فرار (TVOCs) و آلاینده‌های بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و گزیلن (BTEX) در هوای منطقه ویژه پارس جنوبی در سال ۱۳۹۳ بوده است.

مواد و روش‌ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی-  مقطعی می‌باشد. جهت نمونه‌برداری و آنالیز از روش ۱۵۰۱ مرکز تحقیقات ملی بهداشت و ایمنی شغلی ایالات متحده آمریکا استفاده شد. این مطالعه در طول یکسال (سال ۱۳۹۳) و با استفاده از ۳۳۶ لوله کربن فعال و پمپ نمونه‌برداری فردی در ۶ ایستگاه انجام گرفت. استخراج آلاینده‌ها از جاذب با استفاده از حلال دی‌سولفیدکربن و تجزیه آن‌ها توسط دستگاه گاز کروماتوگرافی با دتکتور یونیزاسیون شعله (GC-FID) انجام شد. تحلیل داده‌های به دست آمده با استفاده از نسخه ۱۸ نرم افزار SPSS و آزمون‌های آماری  فلیگنر-کیلن، کروسکال- والیس و آنالیز واریانس انجام گرفت.

یافته‌ها: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که مجموع غلظت ترکیبات آلی فرار (TVOCs) و میانگین غلظت کل BTEX در منطقه مورد مطالعه ۳۴/۲۲۹ و ۲۳/۳۱ میلی‌گرم بر متر مکعب در فصل سرد و ۱۹/۲۱۲ و ۸۹/۲۹ میلی‌گرم بر متر مکعب در فصل گرم بود. میانگین غلظت بنزن در تمامی ایستگاه‌ها ۷۲/۱۱ میلی‌گرم بر متر مکعب اندازه‌گیری شد که نسبت به استاندارد هوای پاک ایران و سازمان حفاظت محیط زیست ایالات متحده آمریکا (USEPA) بالاتر بود. نتایج آزمون‌های آماری و آنالیز واریانس داده‌ها نشان داد که بین غلظت آلاینده‌ها و ساعات، ماه‌ها و ایستگاه‌های نمونه‌برداری رابطه معنی‌داری وجود دارد (۰۵/۰< p)، اما بین غلظت آلاینده‌ها و فصل سال رابطه معنی‌داری وجود نداشت (۰۵/۰> p).

استنتاج: ارزیابی این ترکیبات نشان‌دهنده بالاتر بودن غلظت آن‌ها در فصل سرد نسبت به فصل گرم می‌باشد. از غلظت‌های بالای بنزن اندازه‌گیری شده در فصل سرد و گرم جهت شناسایی مناطق با ریسک بالای مواجهه استفاده شد.

---

سابقه و هدف: باقیمانده آفت‌کش‌ها در محصولات غذایی یکی از نگرانی‌های بزرگ سلامتی می‌باشد. تاثیر فرآیند آماده‌سازی ماده غذایی بر میزان باقیمانده از نقطه نظر ایمنی اهمیت زیادی دارد. هدف از این مطالعه ارزیابی تاثیر نگهداری و شستشو با شوینده‌های مختلف بر باقیمانده حشره‌کش دی‌کلروس گوجه فرنگی بوده است.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه مداخله‌ای نمونه‌های گوجه فرنگی ۲۴ ساعت بعد از سمپاشی با دی‌کلروس برداشت و غلظت سم آن‌ها اندازه‌گیری شد. گروهی از نمونه‌ها در دمای اتاق یا یخچال به مدت ۱۰ روز نگهداری و به مدت ۲۰ ثانیه در زیر آب شسته شدند. تغییرات مقدار دی‌کلروس هر دو روز یک بار و بعد از این مراحل بررسی گردید. گروه دوم نمونه ها به مدت ۱۰، ۲۰ و۳۰ دقیقه در آب، محلول ۱، ۲ و۳ درصد کلرید سدیم، اسید استیک یا بی‌کربنات سدیم غوطه‌ور شدو تاثیر این تیمارها بر باقیمانده با دستگاه گاز کروماتوگرافی مجهز به آشکارساز ربایش الکترون ارزیابی گردید.

یافته‌ها: باقیمانده دی‌کلروس نمونه ها در طول نگهداری کاسته و در دمای اتاق و یخچال به ترتیب بعد از ۸ و ۱۰ روز کم‌تر از بیشینه مقدار مجاز(MRL) شد. سی دقیقه خیساندن در آب، محلول آب نمک، اسید استیک و بی‌کربنات سدیم به ترتیب سبب کاهش ۷۵/۳۵ ، ۶۲/۳۴ ،۴۸/۱۴ و ۷۴/۹۲ درصد دی‌کلروس گردید. محلول بی کربنات سدیم بسته به زمان و غلظت بالاترین و محلول اسید استیک کم ترین تاثیر را در حذف دی‌کلروس ایجاد کرد.

استنتاج: رعایت دوره کارنس و غوطه وری به مدت مناسب در محلول قلیا برای اطمینان از حذف دی‌کلروس در گوجه‌فرنگی و افزایش سطح سلامتی آن پیشنهاد می‌گردد.

---

سابقه و هدف: گیاهان دارویی به‌دلیل نداشتن عوارض داروهای شیمیایی، امروزه در جهان مورد توجه است. گیاه گزنه دو پایه Urtica dioica L دارای خاصیت درمانی در معالجه بیماری‌های مزمن می‌باشد. این مطالعه به منظور تعیین خاصیت درمانی در شرایط برون‌تنی انجام شد.
مواد و روش‌ها: پس از جمع‌آوری قسمت‌های مختلف گیاه گزنه به روش ماسیراسیون و پرکولاسیون، عصاره‌ها تهیه شد. اثرات ضد باکتریایی این گیاه با استفاده از روش دیسک دیفیوژن (کربی-بائر) انجام و مقایسه گردید. تعیین MIC و MBC با استفاده از روش رقت لوله‌ای (ماکرودایلوشن) با باکتری‌های (PTCC ۱۲۹۴) Listeria Monocytogenes وStaphylococcus aureus (ATCC ۲۵۹۲۳) و Proteus vulgaris (Atcc ۱۳۳۱۵) وKellebsiella pneumoniae (PTCC ۱۰۵۳) و مخمر Candida albicans (ATCC ۱۰۲۳۱) مورد بررسی قرار گرفت. شناسایی اجزای اصلی موجود در عصاره اندام‌های مختلف گیاه به وسیله دستگاه گاز کروماتوگراف (GC) انجام شد. ترکیب‌های شناسایی شده در اسانس شامل ۲۰ نوع بوده که مهم‌ترین آن‌ها شامل ۵ ترکیب (۲۱/۲۵ درصد) Neophytadiene  و (۱۵/۸ درصد)Phtaleic acid  و (۳۷/۷ درصد)phtaleate  Dibutyl و (۳۲/۶ درصد)maleate  Bis(۲-ethyl hexyl) و (۶۲/۷ درصد)۱,۲ - benzenedi carboxylic acid  می‌باشد که مقدار این ترکیبات در برگ نسبت به سایر اندام‌ها دارای بیش‌ترین مقدار بوده است.
یافته‌ها: عصاره‌های آبی بخش‌های مختلف گیاه نسبت به عصاره‌های الکلی دارای بیش‌ترین اثر ضد باکتریایی بوده است. با توجه به این که عصاره آبی اندام‌های برگ و ریشه در رقت mg/ml ۵/۰ بهترین اثر آنتی‌باکتریایی را داشته‌اند. عصاره آبی برگ گزنه در رقت‌های مختلف اثر ضد قارچی مناسب‌تری بر روی قارچ Candida albicans از خود نشان داد.
استنتاج: با توجه به آزمایشات انجام شده، گیاه گزنه دو پایه Urtica dioica دارای خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی می‌باشد و از این حیث می‌تواند علیه طیف وسیعی از میکروارگانیسم‌ها اثر داشته باشد.
 

---

سابقه و هدف: با توجه به کاربرد گسترده سموم دفع آفات نباتی در کشاورزی و افزایش نگرانی‌های مربوط به مخاطرات آفت‌کش‌ها، در این تحقیق میزان باقی‌مانده انواع سموم آفت‌کش به روش کروماتوگرافی گازی - طیف سنجی جرمی در تعدادی ملون ارزیابی شد.
مواد و روش‌ها: در پژوهش تجربی حاضر، ۷۵ نمونه ملون جمع‌آوری شده از میادین تره‌بار تهران جهت آنالیز هم‌زمان جهت پایش هم‌زمان انواعی از آفت‌کش‌های پرمصرف در ملون‌ها توسط دستگاه GC/MS در دو مد اسکن و (Selected Ion Monitoring) SIM مورد آنالیز قرار گرفتند.
یافته‌ها: از ۷۵ نمونه بررسی شده، ۸ درصد دارای انواع باقی‌مانده سموم شامل آفت‌کش پیریمیکارب در سطح µg/g ۰۰۷/۰، آفت‌کش دی متوآت در سطح µg/g۰۳/۰، آفت‌کش متالاکسیل در سطح µg/g ۰۱۵/۰، آفت‌کش آلفا اندوسولفان در سطح µg/g ۰۱۲/۰ و پرمترین در سطح µg/g۰۰۸/۰ بودند که همگی آلودگی کم‌تر از حدود مجاز مقرر شده توسط Codex و آمریکا داشتند (۰۵/۰> p).
استنتاج: از آن‌جایی‌که در ایران حدود مجاز آفت‌کش‌ها در ملون تعیین نشده است، لذا نتایج این تحقیق می‌تواند در تعیین حدود مجاز آفت‌کش‌ها مورد استفاده مراجع ذی صلاح و متولی امر قانون‌گذاری آفت‌کش‌ها قرار گیرد.
 

---

سابقه و هدف: آلاینده‌های آلی کلره، ترکیباتی پایدار در محیط زیست و خطرناک از نظر سلامتی موجودات زنده می‌باشند. از میان این ترکیبات، بی‌فنیل‌های پلی‌کلرینه می‌توانند برای انسان سرطان زا بوده و بر عملکرد فکری، سیستم عصبی، دستگاه تولید مثل و سیستم ایمنی بدن انسان تاثیر گذارند. یکی از راه‌های ورود این ترکیبات به بدن انسان از طریق تخم مرغ به دلیل تغذیه مرغ با غذاهای آلوده و یا از طریق آب و هوای آلوده می‌باشد.
مواد و روش‌ها: ابتدا نمونه برداری از ۴ برند تخم مرغ و در ۴ فصل در شهر تهران (سال ۹۶) انجام گرفت. برای استخراج از مخلوط حلال هگزان: دی کلرومتان با نسبت یکسان و توسط روش التراسونیک استفاده شد. سپس با کمک اسید سولفوریک غلیظ دو فاز را از هم جدا نموده و به وسیله دستگاه روتاری با پمپ خلا و تحت بخار ملایم نیتروژن تغلیظ و با ستون سیلیکاژل یا فلورسیل پاکسازی انجام شد. در نهایت غلظت هرکدام از PCB ها با دستگاه GC-MS اندازه‌گیری شد.
یافته‌ها: در تمامی نمونه‌ها میانگین میزان بی‌فنیل‌های پلی‌کلرینه (۳/۰±۴۰/۱ pgWHO-TEQ/gfat) پایین‌تر از محدوده استاندارد بوده است و بیش‌ترین غلظت نیز مربوط به PCB۲۸ بود (با میانگین۸۰۲/۰ pgWHO-TEQ/gfat). برندB دارای بالاترین میانگین PCB ها و فصل زمستان دارای بالاترین میزان آلودگی تخم مرغ‌ها (۸۲۲/۱ pgWHO-TEQ/gfat) بوده است.
استنتاج: به دلیل پایین‌تر بودن میانگین کل هرکدام از PCB ها نسبت به استاندارد در انواع مختلف تخم مرغ می‌توان بیان نمود که خطری از این مواد مصرف‌کننده‌ها را تهدید نمی‌کند.
 

---

سابقه و هدف: هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه ای(PAHs) یکی از شایع‌ترین آلاینده های محیط زیست هستند که احتمال سرطان زایی و جهش‌زایی تعدادی از آن‌ها به اثبات رسیده است. از طرفی دوغ، یک محصول لبنی تخمیری است که از مقبولیت و مصرف بالا در ایران برخوردار است. هدف از این مطالعه بررسی حضور و میزان هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای در انواع مختلف دوغ های ایرانی موجود در شهر تهران می‌باشد.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه ابتدا کربن نانوتیوب چند جداره با استفاده از اکسید آهن مغناطیسی شد و سپس کامپوزیت سنتز شده جهت استخراج PAHs از ماتریکس ۲۴ عدد نمونه دوغ (۳ برند پرمصرف، در ۴ فصل سال و دو تاریخ به صورت تصادفی انتخاب گردید) و یک نمونه دوغ به عنوان شاهد مورد استفاده قرار گرفت. پس از آماده‌سازی نمونه، غلظت هرکدام از ۱۶ PAHs از طریق دستگاه GC-MS اندازه‌گیری شد.
یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که در تمامی نمونه‌ها میزان PAHs پایین‌تر از محدوده استاندارد بوده است و بیش‌ترین غلظت نیز مربوط به پیرن بود. همچنین میانگین مجموع PAHs برابر µg/kg ۹۶/۱ ± ۳۹/۰ بوده است. در برند B و فصل زمستان و در زمان تاریخ انقضای نمونه‌ها، شاهد بالاترین میزان مجموع PAHs بودیم.
استنتاج: براساس یافته‌های این مطالعه، با توجه به پایین‌تر بودن میانگین کل هرکدام از هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای نسبت به استاندارد در انواع مختلف دوغ، می‌توان بیان نمود که خطری از این لحاظ مصرف‌کننده‌ها را تهدید نمی‌کند.

---

 سابقه و هدف: آلکالوئیدهای پیرولیزیدین، گروهی از ترکیبات شیمیایی هستند که در خانواده‌های مختلف گیاهی به عنوان متابولیت‌های ثانویه مشاهده می‌شوند. این ترکیبات می‌توانند مشکلات مختلفی مانند آسیب های کبدی، کلیوی و ریوی ایجاد کنند و وجود آن‌ها در محصولات گیاهی عطاری ها خطر آسیب دیدگی را افزایش می دهد. بنابراین هدف از این مطالعه  ارزیابی کمی و کیفی آلکالوئیدهای پیرولیزیدین در گیاهان دارویی عطاری های شهرستان ساری بود.
مواد و روش‌ها: ۱۲۶ نمونه گیاهی از عطارهای ساری در سال ۱۳۹۷ جمع‌آوری شد. برای ارزیابی کیفی به صورت آزمایشگاهی از معرف ارلیخ استفاده شد، سپس از کروماتوگرافی گازی  برای شناسایی و کمیت آلکالوئیدها استفاده شد.
یافته‌ها: در آزمایشات عصاره گیاه Echium amoenum حاوی ۶۱/۶ درصد سوپینین و ۸۳/۱۲ درصد یوروپین و فاقد هلیوترین تشخیص داده شد. عصاره گیاه Malva sylvestris دارای ۶۸/۳۱ درصد هلیوترین و ۵۴/۳ درصد یوروپین تشخیص داده شد و فاقد سوپینین بود. عصاره گیاهان Helicteres isora، Melissa officinalis، Triticum sp.، Rosmarinus officinalis به ترتیب حاوی ۸۱/۱۱، ۱۶/۲۲ ،۱۷/۱۰ و ۳۳/۵ درصد سوپینین و همچنین۵۱/۴۱، ۳۱/۱۹، ۴۸/۵۵ و ۴۴/۳۵درصد هلیوترین بودند. هیچکدام از این عصاره های گیاهان یوروپین را در آزمایش نشان ندادند. عصاره گیاه Urtica dioica تنها عصاره‌ای بود که هر سه ترکیب را در خود داشت (۸۷/۱۴ درصد سوپینین،۱۷/۳۰ درصد هلیوترین و ۳۷/۵ درصد یوروپین).
استنتاج: میزان اندکی از گیاهان مورد آزمایش حاوی آلکالوئیدهای پیرولیزیدینی بودند. بنابرین خطر جدی در مصرف گیاهان عطاری ها  از نظر این ترکیبات وجود ندارد. اما برای ارزیابی‌های بیش تر به جامعه آماری بیش تری  از گیاهان عطاری ها نیاز است.

---

 سابقه و هدف: گیاهان دارویی از دیر باز به عنوان یکی از مهمترین منابع طبیعی دنیا به حساب می‌آمده‌اند. بسیاری ازعطاری‌های عرضه کننده فرآورده‌های گیاهی فاقد مجوز لازم جهت انجام فعالیت در زمینه گیاهان دارویی هستند. با توجه به بالا بودن آمار بیماران مصرف کننده عرقیات گیاهی، مطالعه حاضر با هدف  بررسی کمی اتانول و متانول در عرقیات گیاهی فلۀ موجود درعطاری های سطح شهر تهران طراحی شد.
مواد و روش‌ها: ۱۴۰ نمونه از انواع عرقیات فله تهیه و مورد آنالیز قرار گرفتند. تمامی عرقیات موردبررسی فله بوده و از عطاری‌های شهر تهران جمع‌آوری شدند.کلیه عرقیات به روش کروماتوگرافی گازی مجهز به Headspace آنالیز شدند. در این مطالعه ۱۴ نوع عرق گیاهی فله مورد آنالیز قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که کلیه عرقیات گیاهی فله فاقد اتانول بودند. میزان متانول در عرق نعنا با بیشترین مقدار و با متوسط ppm ۱۵۳±۳۳۴/۶۲ دارای تفاوت معنی‌داری نسبت به سایر عرقیات بود (۰/۰۵>.(P همچنین میزان بالایی از متانول در عرق شنبلیله (ppm ۳۲۱/۴۳) و ترخون (ppm ۳۱۱/۳۹) وجود داشت. عرق پونه فاقد متانول و گلاب با میزان ppm ۱۴/۶۱ دارای حداقل میزان متانول بود.
استنتاج: مصرف مداوم عرقیات گیاهی فله حاوی غلظت های بالای متانول برای سلامت مصرف کنندگان مضر است. بنابراین بررسی وجود متانول در عرقیات گیاهی که دارای مصرف زیادی هستند از ضروریات است.
 

---

 سابقه و هدف: لاکتوفرین در ترشحات موکوسی، شیر و کلستروم یافت می‌شود و دارای فعالیت‌های ضدمیکروبی، جذب آهن و افزایش پاسخ‌های ایمنی می‌باشد. لاکتوفرین قابلیت تجزیه نشاسته و ATP را داراست. هدف از این مطالعه، بررسی حفظ فعالیت آنزیمی لاکتوفرین شیرشتر پس از خالص سازی توسط کروماتوگرافی تبادل یونی بود.
مواد و روش‌ها: در این تحقیق آزمایشگاهی پس از گرفتن شیر شتر، چربی و کازئین حذف و لاکتوفرین توسط کروماتوگرافی تبادل یونی با استفاده از CM-Sephadex-C-۵۰ خالص گردید. مقادیر K_m و V_max فعالیت آمیلازی لاکتوفرین، pH و دمای بهینه واکنش مشخص شد. بدین منظور از محلول ۵/۰ درصد نشاسته ذرت به‌عنوان سوبسترا و از آزمایش فعالیت یدی برای تعیین مقادیر مصرف نشده استفاده شد. دمای بهینه فعالیت آمیلازی توسط کروماتوگرافی کاغذی تعیین شد.
یافته‌ها: نتایج حاصل از بررسی، حضور لاکتوفرین را در محدوده ۷۳کیلودالتون و غلظت آن را به‌طور متوسط  µg/ml۶۰ نشان داد. مقادیر K_m و V_max به ترتیب mg.ml^-۱۲ وmg.ml^-۱.min^-۱  ۰/۲ تعیین شد. همچنین لاکتوفرین فعالیت آمیلازی گسترده ای در محدوده pH های ۴ تا ۷ داشت و بیش ترین فعالیت را در بpH برابر ۵ دارا بود. فعالیت آمیلازی لاکتوفرین در دمای C˚۴۰ به حداکثر مقدار خود رسید. هضم آنزیمی سبب هیدرولیز نشاسته و تبدیل آن به قندهای مالتوز و گلوکز شد.
استنتاج: بر اساس یافته‌های مطالعه حاضر روش کروماتوگرافی تبادل یونی می‌تواند سبب جداسازی لاکتوفرین با خلوص بالا گردد. فعالیت آمیلازی بالای لاکتوفرین نشان داد که ساختار پروتئینی آن پس از عبور از ستون کروماتوگرافی حفظ شده است.
 

---

سابقه و هدف: مایکوتوکسین‏ها متابولیت ثانویه قارچ‏ها هستند و دارای اثر سرطانزایی می‏باشند. اکراتوکسین(A) یکی از مایکوتوکسین‏هایی است که باعث آلودگی گندم و آرد حاصل از آن بسته به شرایط مختلف تولید، نگهداری و ذخیره می‏گردد. با توجه به سرطان‏زایی و جهش‏زا بودن این سم، پایش آلودگی آرد گندم مصرفی در نانوایی‏ها و جلوگیری از ورود این محصول به زنجیرۀ تأمین نان، امری ضروری است. هدف از این مطالعه شناسایی و تعیین مقدار اکراتوکسین(A) در آرد گندم مصرفی نانوایی‏های شهر ساری در سال ۱۳۹۶ با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) بود.
مواد و روش‌ها: در این مطالعۀ تجربی، ۳۰ نمونه از آرد مورد استفاده در تهیۀ نان‏های لواش، بربری و سنگک از ۵ منطقۀ جغرافیایی در سطح شهر ساری (استان مازندران) و در تابستان سال ۱۳۹۶، جمع‏آوری و غلظت اکراتوکسین(A) موجود در آن‏ها با استفاده از HPLC از طریق خالص‏سازی با ستون ایمونوافینیتی تعیین گردید.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که در هیچ‏یک از مجموع ۳۰ نمونه آرد برداشت شده، آلودگی به اکراتوکسین(A) مشاهده نشد. یافته‏های حاصل، در انطباق با غلظت قابل قبول ذکرشده از اکراتوکسین(A) در استاندارد ملّی ایران بود.
استنتاج: با توجه به حجم بسیار زیاد نان مصرفی در سطح جامعه و با تکیه بر نتایج حاصل از این مطالعه، آرد مورد استفاده در تهیۀ نان در نانوایی‏های مورد بررسی به عنوان مادۀ اولیۀ ایمن از نظر میزان اکراتوکسین(A) مطابق با حدود مجاز تعیین شده توسط استاندارد ملّی ایران بوده و قابل قبول برای مصرف است.

---

سابقه و هدف: امروزه، استفاده از گیاهان دارویی نظیر آویشن دنایی به عنوان یک روش درمانی مکمل و مؤثر جهت کنترل و مهار رشد انواع میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا در سراسر جهان در حال افزایش است. هدف از این مطالعه، بررسی اثرات ضد میکروبی اسانس و نانوکپسول اسانس آویشن دنایی علیه تعدادی از باکتری‌های بیماریزای جدا شده از نمونه‌های آبزیان و مواد غذایی بود.
مواد و روش‌ها: در این پژوهش تجربی، آویشن دنایی در خرداد ماه ۱۴۰۲، در شهرستان شهرکرد جمع آوری شد. اسانس اندام هوایی خشک شده گیاه با استفاده از دستگاه کلونجر (به روش تقطیر با بخار آب) به‌دست آمد. اجزای موجود در اسانس به روش گاز کروماتوگرافی طیف سنج جرمی (GC-Mass) شناسایی شدند. نانوکپسول اسانس آویشن دنایی با استفاده از ۲۰ Tween، Tween ۸۰ به عنوان امولسیفایر، پلی‌اتیلن گلیکول به عنوان حلال کمکی، محلول کیتوزان اسیدی (۱ درصد) و نشاسته اصلاح شده (۵ درصد) به‌عنوان پوشش، تهیه شد. جهت تأیید ساختار نانوکپسول اسانس از میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) و پراکندگی نور دینامیکی (DLS) استفاده شد. خاصیت ضد میکروبی علیه باکتری‌های لیستریا مونوسیتوژنز، اشرشیا کلای، باسیلوس سرئوس، سالمونلا تایفی موریوم، پروتئوس میرابیلیس، استافیلوکوکوس اورئوس و کلبسیلا پنومونیه جدا شده از نمونه‌های آبزیان (ماهی و لابستر) و انواع مواد غذایی (شیر خام، بستنی سنتی و گوشت گوسفند، گاو، مرغ) به روش‌های انتشار دیسک، تعیین حداقل غلظت مهاری(MIC) و کشندگی(MBC) به روش میکرودایلوشن و ممانعت از تشکیل بیوفیلم بررسی شد.
یافته‌ها: براساس آنالیز اجزای اسانس عمده ترکیبات اسانس آویشن دنایی به ترتیب مربوط به تیمول (۷۵/۳۱ درصد)،۸ p-Cymene (۴/۶۲ درصد)، کارواکرول (۴/۲ درصد)، trans-Cayophyllene (۳/۰۱ درصد)، ترپنین (۲/۰۱ درصد) و بتا میرسین (۱/۲۱ درصد) بود. با توجه به نتایج به دست آمده بر اساس روش TEM و DLS ساختار نانوکپسول اسانس آویشن دنایی مورد تایید قرار گرفت. اندازه نانوکپسول ها بین ۵۰ تا ۹۰ نانومتر بود. میزان MIC برای باکتری‌های مذکور بین ۵/۶۲ تا ۲۵۰ میکروگرم بر میلی‌لیتر بود. کم‌ترین میزان MIC برای پروتئوس میرابیلیس، استافیلوکوکوس اورئوس و کلبسیلا پنومونیه با غلظت ۵/۶۲ میکروگرم بر میلی‌لیتر نانو کپسول اسانس آویشن دنایی گزارش شد. هم‌چنین میزان MBC برای باکتری‌های مذکور بین ۱۲۵ تا ۱۰۰۰ میکروگرم بر میلی‌لیتر بود. طبق نتایج به‌دست آمده میزان MIC و MBC برای همه باکتری‌های مذکور نسبت به نانوکپسول اسانس آویشن دنایی کم‌تر از اسانس تنها بود(۰/۰۵>P). براساس نتایج با افزایش غلظت اسانس، قطر هاله عدم رشد، افزایش نشان داد در حالی که این نتایج برای نانوکپسول اسانس این طور نبود. در تمام باکتری‌ها به جز استافیلوکوکوس اورئوس، قطر هاله عدم رشد برای غلظت‌های مختلف اسانس بیش‌تر از نانوکپسول اسانس بود. درصد مهار تولید بیوفیلم نیز در غلظت‌های ۱۲۵ و ۲۵۰ میکروگرم بر میلی‌لیتر نانو کپسول آویشن به جز کلبسیلا پنومونیه ۱۰۰ درصد گزارش شد. در تمامی غلظت‌های نانو کپسول آویشن دنایی، درصد کاهش بیوفیلم باکتری‌ها به‌طور معنی‌داری نسبت به اسانس تنها بیش‌تر بود (۰/۰۵>P).
استنتاج: طبق نتایج به‌دست آمده ساختار نانوکپسول اسانس آویشن دنایی نسبت به اسانس آن، دارای خواص ضد باکتریایی بیش‌تری بود. پیشنهاد می‌شود که مطالعه‌های آینده جهت سم‌شناسی نانوکپسول تهیه شده در سطح سلول‌های سالم و سرطانی در شرایط آزمایشگاهی صورت گیرد. به علاوه جهت کاربردی نمودن آن در صنعت غذا، مطالعه‌های تجربی در مدل‌های غذایی نیز انجام گیرد.

 

---

سابقه و هدف: دوپینگ در ورزش به‌عنوان استفاده غیرمجاز از داروهای نیروزا یکی از معضلات اساسی رقابت‌های ورزشی به شمار می‌رود که پیامدهای جسمانی، اخلاقی و حقوقی فراوانی برای ورزشکاران و نهادهای ورزشی به همراه دارد. هدف از این مقاله، بررسی انواع داروهای دوپینگ، روش‌های آنالیز آن‌ها و چالش‌های حقوقی مرتبط با این حوزه است.
این یک مطالعه مروری است که با استفاده از منابع معتبر علمی و حقوقی انجام شده است. ابتدا انواع داروهای نیروزا و تأثیرات آن‌ها بر عملکرد ورزشکاران معرفی شد. سپس روش‌های آنالیز داروها شامل کروماتوگرافی گازی-طیف‌سنجی جرمی (GC-MS)، کروماتوگرافی مایع- طیف‌سنجی جرمی (LC-MS/MS) و روش‌های ایمونواسی مورد بررسی قرار گرفت. هم‌چنین، با مطالعه تطبیقی، چالش‌های حقوقی قوانین ایران در مقابله با دوپینگ با قوانین ایالات متحده و استانداردهای بین‌المللی مقایسه شد.
نتایج نشان داد که روش‌های تحلیلی پیشرفته‌ای مانند GC-MS و LC-MS/MS با وجود دقت بالا، به تجهیزات گران ‌قیمت و زمان آماده‌سازی طولانی نیاز دارند. در عین حال، روش‌های ایمونواسی به دلیل سهولت و هزینه کم‌تر، در غربالگری اولیه مؤثرند، اما با محدودیت‌هایی مانند نتایج مثبت و منفی کاذب مواجه هستند. از نظر حقوقی، تفاوت در قوانین ملی کشورها و نبود هماهنگی کامل با مقررات جهانی، از جمله چالش‌های اساسی در اجرای مؤثر قوانین ضد دوپینگ محسوب می‌شود. در ایران، استفاده از مواد نیروزا عمدتاً تخلف انضباطی تلقی شده و تنها در شرایط خاص جرم‌انگاری می‌شود.
به‌منظور کاهش تقلب‌های ورزشی و ارتقای سلامت ورزشکاران، توسعه روش‌های دقیق‌تر تشخیص دوپینگ و هماهنگی بین‌المللی در تدوین قوانین ضروری به نظر می‌رسد. هم‌چنین ایجاد بسترهای قانونی مناسب در ایران می‌تواند به بهبود روند مقابله با دوپینگ و افزایش شفافیت در عرصه رقابت‌های ورزشی کمک کند