راضیه ایمانی، قدرت الله روشنایی، جلال پورالعجل، لیلا ملایی پور،
دوره ۲۸، شماره ۱۶۵ - ( ۷-۱۳۹۷ )
چکیده
سابقه و هدف: مرگ و میر بیماران HIV+ ممکن است به دلایل مختلف همچون ورود به مرحله ایدز یا همزمانی ایدز سل یا سایر علل رخ دهد. در تحلیل بقا در صورتیکه دلایل مختلف برای رخداد مرگ وجود داشته باشد، از روشهای ریسکهای رقابتی استفاده میشود. هدف این مقاله، تعیین عوامل تاثیرگذار بر علل مختلف مرگ با استفاده از روش ریسک رقابتی است.
مواد و روشها: این مطالعه بر روی ۱۲۳۱ بیمار HIV/AIDS مراجعه کننده به مراکز مشاوره بیماریهای تهران طی ۱۳۹۲-۱۳۸۳ انجام شد. مدل مخاطره علت- ویژه برای ارزیابی اثر عوامل بر مرگ به دلیل ابتلای همزمان به ایدز-سل و مرگ به سایر علل استفاده شد. تحلیل دادهها با نرمافزار R بسته cmprsk انجام شد.
یافتهها: ۱۸۱بیمار همزمان به سل و ایدز مبتلا بودند. میانهی بقای مبتلایان به ایدز-سل همزمان از زمان تشخیص ۶۶/۰± ۵۱/۶ سال و بیمارانی که تنها به ایدز مبتلا بودند ۹۸/۰± ۵۶/۱۱ سال بود. میزان مخاطره (فاصله اطمینان ۹۵ درصد) متغیرهای جنسیت ((۵۷/۵۹ – ۸۱/۲)۹۴/۱۲)، تعداد CD۴ ((۵۴/۰ – ۰۸/۰) ۲۲/۰)، درمان ART ((۷۵/۰ – ۲۴/۰) ۴۲/۰) و پروفیلاکسی دارویی ایزونیازید((۶/۰ – ۰۱/۰) ۰۸/۰) در مرگ به دلیل ابتلای همزمان ایدز- سل معنیدار بودند و در مرگ بر اثر سایر علل متغیرهای جنسیت ((۶۶/۵ – ۰۳/۲) ۳۹/۳)، تعداد CD۴ ((۵۱/۰ – ۲۲/۰) ۳۴/۰)، درمان ART ((۴۵/۰ – ۲۳/۰) ۳۲/۰)، پروفیلاکسی دارویی ایزونیازید ((۸۵/۰ – ۲۹/۰) ۵/۰) و پروفیلاکسی دارویی کوتریموکسازول ((۶/۰ – ۲/۰) ۳۴/۰) معنیدار بودند.
استنتاج: این مطالعه با بهکارگیری مدل مخاطره علت- ویژه عوامل خطر هر یک از علل مرگ را تعیین کرد. لذا با این روش میتوان عوامل موثر بر هریک ازعلل خطر را به صورت مجزا تعیین و راهکارهایی برای پیشگیری هر یک ازعلل رخداد ارایه داد.