Safari F, Chadeganipour M, Mahdavi-Nasab M. The Oral Microbiome and Its Bidirectional Relationship with Oral Health and Systemic Diseases: A Review of Mechanisms and Clinical Implications. J Mazandaran Univ Med Sci 2025; 35 (251) :185-204
URL:
http://jmums.mazums.ac.ir/article-1-22181-fa.html
صفری فاطمه، چادگانی پور مصطفی، مهدوی نسب مهرو. میکروبیوم دهان و ارتباط دوطرفه آن با سلامت دهان و بیماریهای سیستمیک: مرور مکانیسمها و پیامدهای بالینی. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران. 1404; 35 (251) :185-204
URL: http://jmums.mazums.ac.ir/article-1-22181-fa.html
چکیده: (203 مشاهده)
حفره دهان انسان بهعنوان یکی از پیچیدهترین زیستگاههای میکروبی بدن، میزبان مجموعهای متنوع از میکروارگانیسمها شامل باکتریها، آرکئاها، قارچها و ویروسها است. تعادل این اکوسیستم میتواند تحت تأثیر عواملی چون رژیم غذایی، مصرف سیگار و الکل، سبک زندگی و شرایط پزشکی قرار گیرد. اختلال در این تعادل منجر به دیسبیوز میگردد. این بیتعادلی با طیفی از بیماریهای دهانی مانند پوسیدگی دندان، بیماریهای پریودنتال، کاندیدیازیس و هالیتوز مرتبط است. افزون بر این، شواهد روزافزونی بر ارتباط میکروبیوم دهان با بیماریهای سیستمیک از جمله اختلالات گوارشی، قلبی–عروقی، دیابت، بیماریهای خودایمنی و برخی سرطانها تأکید دارند. این پیوندها عمدتاً از طریق التهاب سیستمیک و انتقال میکروارگانیسمها برقرار میشود. بهعنوان مثال، در بیماریهای پریودنتال، باکتریهای پاتوژن میتوانند پاسخ ایمنی را تغییر داده و در بروز یا تشدید بیماریهای سیستمیک نقش داشته باشند. در مقابل، بیماریهای سیستمیک مانند دیابت نیز میتوانند با ایجاد تغییرات در محیط دهان، دیسبیوز را تشدید کنند. این چرخه تعاملی، اهمیت حفظ هموستاز میکروبیوم دهان را آشکار میسازد. این مقاله مروری، با بررسی راهبردهای مؤثر در حفظ تعادل میکروبی و سلامت دهان، بر ضرورت مراقبتهای شخصیسازی شده تأکید میکند. از جمله این رویکردها میتوان به کاربرد پروبیوتیکهای دندانی، زایلیتول، دهانشویهها، فلوراید و روغنهای ضروری اشاره کرد. پروبیوتیکهای اختصاصی دهان میتوانند از طریق مکانیسمهایی مانند رقابت با پاتوژنها، در بازگرداندن تعادل میکروبی مفید باشند. مواد جایگزین قند مانند زایلیتول نیز با مهار متابولیسم باکتریهای پوسیدگیزا مؤثر عمل میکنند. همچنین، استفاده صحیح از دهانشویهها و خمیردندانهای حاوی فلوراید، بهعنوان ارکان اصلی کنترل پلاک میکروبی شناخته میشوند. در خاتمه، این مرور نقش اساسی سلامت میکروبیوم دهان را در حفظ تندرستی عمومی برجسته ساخته و راهکارهای عملی برای پیشگیری و مدیریت بیماریهای دهانی را ارائه میدهد. پژوهشهای آینده با تمرکز بر شناسایی نشانگرهای زیستی و توسعه درمانهای مبتنی بر اصلاح میکروبیوم، گامی مؤثر در مسیر پزشکی شخصیشده در سلامت دهان خواهند بود.
نوع مطالعه:
مروری |
موضوع مقاله:
دندانپزشکی