سابقه و هدف: فریتین و دیدایمر بهترتیب بهعنوان شاخصهای زیستی التهاب و اختلالات انعقادی، در ارزیابی شدت بیماری کووید-۱۹ اهمیت یافتهاند. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط این دو مارکر با مشخصههای دموگرافیک، بیوشیمیایی، هماتولوژیک و التهابی در بیماران مبتلا به کووید-۱۹، انجام پذیرفت.
مواد و روش ها: در یک مطالعه مقطعی گذشتهنگر (پروندهخوانی)، کلیه بیماران مبتلا به کووید-۱۹ بستری شده در بیمارستان بوعلی سینا ساری طی بازه اسفند ۱۳۹۸ تا دی ۱۳۹۹ غربالگری شدند و پس از اعمال معیارهای ورود و خروج، در نهایت ۷۹۵ بیمار ( 442 زن ، 353 مرد) وارد تحلیل شدند. سطوح فریتین، دیدایمر، سنجش اوره، کراتینین، قند خون، آنزیمهای کبدی، بیلیروبینها، الکترولیتها، ESR،CBC ، CRP و همچنین پارامترهای انعقادی (PT، INR، PTT) از پروندههای بیمار استخراج شدند.
یافتهها: غلظت فریتین و دیدایمر در زنان بهطور معنیداری بیشتر از مردان بود (0/001< P و 0/025= P). هر دو مارکر در سطوح بالای CRP بهطور چشمگیری افزایش داشتند (0/001< P). فریتین با شاخصهای التهابی (WBC، Neut، ESR )، آنزیمهای کبدی و اوره و کراتینین همبستگی مثبت و معنیداری داشت. دیدایمر نیز با شاخصهای انعقادی (INR، PT، PTT)، آنزیمهای کبدی و پارامترهای کلیوی همبستگی مثبت و با Hb، Hct و MCH همبستگی منفی نشان داد. در تحلیل رگرسیون چندگانه، متغیرهای CRP، ALPو LDH بهطور مستقل با افزایش سطح فریتین مرتبط بودند؛ در حالی که افزایش دیدایمر بهطور معنیداری با افزایش CRP، INR، تعداد گلبولهای سفید و سطح فسفر همراه بود.
استنتاج: پایش مداوم فریتین و دیدایمر بهعنوان نشانگرهای زیستی کلیدی در کووید-۱۹ که منعکسکننده شدت التهاب و خطر اختلالات انعقادی است، نتایج را بهبود میبخشد.