فاطمه غیور کاظمی، فاطمه شهابی زاده، مریم صف‌آرا، سودابه شهیدثالث، سید امیر آل‌داوود، ساره حسینی، علی تقی زاده کرمانی، الهام زارعی،
دوره ۳۳، شماره ۲۲۰ - ( اردیبهشت ۱۴۰۲ )
چکیده
سابقه و هدف: تشخیص سرطان، یک تجربه تهدیدآمیز و تروماتیک است. آمیختگی با محتوای افکار پریشان‌کننده درباره سرطان، به رنج اضافی بیماران منجر می‌شود و همراه با اجتناب، می‌تواند یک عامل نگهدارنده کلیدی در واکنش‌های تروماتیک باشد. بنابراین پژوهش حاضر به مقایسه اثربخشی مداخله فراتشخیصی و طرحواره درمانی مبتنی بر توجه آگاهی بر اجتناب بعد از تروما و آمیختگی مرتبط با بیماری مزمن در زنان مبتلا به سرطان پستان با دوره پیگیری پرداخت.
مواد و روش‌ها: روش پژوهش، نیمه‌تجربی با پیش‌آزمون- پس‌آزمون و دوره پیگیری ۴۵روزه بود. جامعه آماری شامل زنان مبتلا به سرطان پستان درسال ۱۴۰۰-۱۳۹۷، در شهر مشهد بود. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه‌های آمیختگی شناختی مرتبط با بیماری مزمن و اجتناب بعد از تروما بود. ۴۱ نفر از آزمودنی‌ها به روش هدفمند انتخاب و به‌طور تصادفی ساده در گروه‌های آزمایش و کنترل جایگزین شدند و برای دو گروه آزمایش، مداخله فراتشخیصی و طرحواره درمانی مبتنی بر توجه آگاهی به مدت ۱۰جلسه هفتگی اجرا شد. برای گروه کنترل، دو جلسه آموزشی برگزار شد. داده‌ها با شاخص‌های آمار توصیفی فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد، تحلیل کوواریانس چندمتغیره و آزمون تعقیبی بونفرونی تحلیل شدند.
یافته‌ها: بین میانگین نمرات گروه‌های آزمایش اول و دوم با گروه کنترل در مراحل پس‌آزمون و پیگیری در متغیرهای آمیختگی مرتبط با بیماری مزمن و اجتناب بعد از تروما تفاوت معنی‌دار وجود داشت(۰/۰۰۱>P). بین اثربخشی فراتشخیصی و طرحواره درمانی مبتنی بر توجهآگاهی در مراحل پس‌آزمون و پیگیری، تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد(۰/۰۵P>).
استنتاج: پیشنهاد می‌شود برای کاهش مشکلات روانشناختی مبتلایان به سرطان پستان از طرحواره درمانی مبتنی بر توجهآگاهی و مداخله فراتشخیصی بهره گرفته شود.
شماره ثبت کارآزمایی بالینی: ۱N۲۰۲۱۱۰۱۲۱۲۸۰۵۰۱۶۵IRCT
mazums.ac.ir