فرزانه فلاحی، هما ایلخانی پور، عارف نصیری، ژیلا افشار، انیس امیرحکیمی، حسین مروج، لیلا سالاریان،
دوره ۳۴، شماره ۲۳۳ - ( خرداد ۱۴۰۳ )
چکیده
سابقه و هدف: نوروپاتی دیابتی (DN) یکی از شایع‌ترین عوارض دیابت است که می‌تواند منجر به ناتوانی و مرگ و میر شود. تقریبا نیمی از بیماران دیابتی به DN مبتلا خواهند شد. مطالعات اندکی به منظور ارزیابی شیوع DN در کودکان انجام شده است. بیش از ۹۰ درصد کودکان دیابتی به دیابت نوع ۱ (T۱DM) مبتلا هستند. دقیق ترین راه تشخیص نوروپاتی، نوار عصب (NCV) است. بر این اساس، هدف از این مطالعه بررسی شیوع DN در کودکان مبتلا به T۱DM، توسط علائم بالینی، معاینات نورولوژیک و NCV بود.
مواد و روش‌ها: این مطالعه، یک مطالعه مقطعی است که بین سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ انجام شد. بیماران (کم‌تر از ۱۸ سال) مبتلا به T۱DM که حداقل ۵ سال از تشخیص بیماری آن‌ها گذشته بود و از سایر بیماری‌ها مانند کم کاری تیروئید و بیماری‌های عصبی عضلانی رنج نمی‌بردند، وارد مطالعه شدند. کودکانی که مایل به انجام NCV نبودند، از مطالعه حذف شدند. اطلاعات دموگرافیک بیماران (سن، جنس، وزن، قد، شاخص توده بدنی (BMI) و مدت ابتلا به دیابت) جمع‌آوری شد. علائم عصبی با استفاده از نمره علائم نوروپاتی (NSS) ارزیابی شد. از بیماران در مورد گزگز، سوزش، بی‌حسی، خستگی، گرفتگی و درد در اندام تحتانی سوال شد. سابقه بالینی بیماران شامل HbA۱c، فشار خون، رتینوپاتی، لیپودیستروفی، نفروپاتی، سابقه کتواسیدوز دیابتی و دوز روزانه انسولین مورد بررسی قرارگرفت. رفلکس آشیل، با استفاده از چکش رفلکس و عملکرد اعصاب محیطی از طریق مونوفیلامان ۱۰ گرمی ارزیابی شد. بیمارانی که معیارهای ورود به مطالعه را داشتند، NCV برای آن‌ها انجام شد. NCV توسط متخصص طب فیزیکی و توانبخشی انجام شد. در NCV، اعصاب حسی و حرکتی پرونئال، تیبیال، و سورال در هر دو اندام تحتانی و اعصاب حسی و حرکتی مدیان و اولنار در هر دو اندام فوقانی مورد بررسی قرار گرفت.
یافته‌ها: در پژوهش حاضر، ۳۲ بیمار مبتلا به T۱DM، معیارهای لازم برای ورود به مطالعه را داشتند. میانگین سن۲/۵۵ ۱۴/۱۶± سال)، قد (۸/۹۶±۱۵۴/۲۸ سانتی‌متر)، وزن (۱۲/۳۲±±۴۴/۸۸ کیلوگرم) و BMI (۳/۷۸۷±۱۸/۵۵) بیماران مورد ارزیابی قرار گرفت. میانگین مدت زمان ابتلا به دیابت در بیماران مورد بررسی، ۲/۴۲۸±۷/۱ سال بود. میانگین میزان HbA۱c، ۱/۹۴۱±۹/۵۴ درصد بود. میانگین NSS، ۲/۶۲±۲/۹۴ بود. نتایج NSS نشان داد که ۷۵/۱۸درصد (امتیاز: ۳ یا ۴)، ۲۵/۳۱ درصد (امتیاز: ۵ یا ۶)، و ۶/۲۵ درصد از بیماران به ترتیب علائم خفیف، متوسط و شدید (امتیاز: ۷ تا ۹) داشتند. فشار خون بیماران مورد بررسی در محدوده نرمال قرار داشت. لیپودیستروفی (۲۱/۸۷ درصد)، نفروپاتی (۱۲/۵ درصد) و رتینوپاتی (۳/۱۲ درصد) به ترتیب از شایع‌ترین عوارض دیابت نوع ۱ در بیماران بودند. نتایج ارزیابی رفلکس آشیل نشان داد که هیچ اختلالی در هیچ یک از بیماران وجود ندارد. تنها یکی (۱۲/۳ درصد) از بیماران مورد بررسی در ارزیابی توسط مونوفیلامان، مبتلا به اختلال اعصاب محیطی تشخیص داده شد. با این حال، نتایج NCV این بیمار نشان داد که بیمار نوروپاتی محیطی ندارد.
استنتاج: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که شیوع DN در کودکان و نوجوانان مبتلا به T۱DM بسیار کم است. نتایج مطالعه حاضر همانند سایر مطالعات مشابه، نشان داد که ارزیابی بالینی صرف و داشتن علائم DN، به اندازه کافی برای تشخیص DN حساس نیست. بنابراین، ارزیابی بیش‌تر از طریق آزمون استاندارد(NCV) در این زمینه موردنیاز است. براساس نتایج مطالعه حاضر، NCV برای بیماران T۱DM زیر ۱۸ سال که نتایج مونوفیلامان ۱۰ گرمی آن‌ها نیز منفی بود، پیشنهاد نمی‌شود. تعداد محدودی از بیماران در مطالعه حاضر مورد ارزیابی قرار گرفتند و انجام مطالعات با جمعیت بیش‌تر ضروری است.
mazums.ac.ir