---

سابقه و هدف: یائسگی ناشی از توقف فعالیت تخمدان‌ها است و با اختلال حافظه و یادگیری همراه می‌باشد. مطالعات نشان می‌دهد که اختلال حافظه و یادگیری به دلیل کاهش سطح استروژن بعد از یائسگی می‌باشد که آن هم ناشی از دو خاصیت نروپروتکتیو و نروتروفیک استروژن می‌باشد. بنابراین درمان با استروژن باعث کاهش اختلال حافظه و یادگیری می‌شود و از آن‌جا که استروژن درمانی دارای عوارضی می‌باشد، مطالعه حاضر اثر گیاه پنج انگشت (Vitex agnus castu) با فیتواستروژن بالا را بر یادگیری و حافظه، در موش‌های اواریکتومی شده مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: در مطالعه تجربی حاضر ۴۲ سر موش صحرایی ماده نژاد ویستار((Wistar با وزن تقریبی ۱۵۰ تا ۲۰۰ گرم به شش گروه هفت تایی تقسیم شدند. گروه‌ها به ترتیب شامل کنترل، اواریکتومی، عصاره گیاه پنج انگشت با دوز g/kg۸۰، عصاره گیاه پنج انگشت با دوز mg/kg۸، استرادیول با دوز μg /kg۴۰، ترکیب تاموکسیفن و عصاره گیاهی به ترتیب با دوز μg /kg۱۰۰ و mg/kg ۸۰ بودند. پس از بیهوشی برای ایجاد اوارکتومی، تخمدان در هر طرف از ناحیه شکمی جانبی با دستگاه کوتر به آهستگی جدا شد. بعد از گذشت سه ماه با دستگاه شاتل باکس، حافظه حیوان تعیین شد. یافته‌ها: در مقایسه با گروه اواریکتومی، گروه‌های کنترل، استرادیول با دوز μg /kg۴۰، عصاره گیاه پنج انگشت در دوزهای mg/kg ۸۰ و mg/kg ۸، فاکتور STLr (مدت زمان تاخیر ورود حیوان با چهارپا به بخش تاریک در مرحله آزمون، Step-Through Latency) را افزایش و فاکتور TDC (مدت زمان ماندن حیوان با چهارپا در بخش تاریک، Time spent in Dark Compartment) را کاهش دادند. استروژن و عصاره گیاه در دوز mg/kg ۸۰ تعداد شوک را نیز کاهش دادند. تجویز ترکیب گیاه و تاموکسیفن، از تأثیر آن جلوگیری کرد. استنتاج: عصاره گیاه پنج انگشت دارای اثری مشابه استروژن بوده و سبب بهبود اختلال یادگیری و حافظه ناشی از اواریکتومی، در موش ماده صحرایی می‌گردد.

---

سابقه و هدف: ویتامین Cو CoQ۱۰ به عنوان دو آنتی اکسیدان قوی شناخته می‌شوند. ما نقش محافظتی CoQ۱۰ و اسید اسکوربیک را در برابر ایسکمی- ریپرفیوژن بررسی کردیم. نهایتاً تأثیر درمانی این دو را با هم مقایسه کردیم. مواد و روش‌ها: ۳۵ سر موش سوری نر بالغ، نژاد balb-C به پنج گروه هفت تایی تقسیم شدند. شامل گروه سالم، ایسکمی کنترل، شم کنترل، گروه تحت درمان با CoQ۱۰ و گروه تحت درمان با ویتامین C بودند. در گروه‌های درمان، موش‌ها قبل از القای ایسکمی، باCoQ۱۰ و ویتامین C به مدت یک هفته درمان شدند. سپس ایسکمی القاء شد و بعد از کاهش التهاب موش‌ها مجدداً به مدت یک هفته تحت درمان با CoQ۱۰ و ویتامین C قرار گرفتند. از رنگ‌آمیزی نیسل برای شمارش سلول‌های نکروتیک و از کیت تانل برای بررسی آپوپتوز استفاده شد. در حالی که برای سنجش حافظه کوتاه مدت، تست‌های حافظه y-maze و شاتل باکس انجام شد. یافته‌ها: ریت بالای آپوپتوزی سدر گروه ایسکمی دیده شد. در گروه تحت درمان با این دو آنتی‌اکسیدان، مرگ سلول‌ها به مقدار قابل توجهی پایین‌تر ازگروه ایسکمی کنترل بود. بین دو گروه درمان، در گروه تحت درمان با CoQ۱۰ مرگ نورون‌ها کمتر از گروه تحت درمان با اسید اسکوربیک بود. نتایج تست‌های حافظه با نتایج تست‌های بافتی منطبق بود. استنتاج: با توجه به یافته‌های این مطالعه، مصرف این دو آنتی‌اکسیدان به مقدار قابل توجهی مرگ سلول‌ها و از دست دادن حافظه را کاهش داد. اما اثرات آنتی‌اکسیدانی CoQ۱۰ قوی‌تر از ویتامین C در این ناحیه از مغز بود.