علی خوانین، اصغر دهقانی، محمد رنجبریان، منصور رضا زاده ، محمد سجاد امامی آل آقا، سارا عزیزیان،
دوره ۲۲، شماره ۹۰ - ( تیر ۱۳۹۱ )
چکیده
سابقه و هدف: فرمالدئید ترکیب زیانآور شیمیایی است که بهطور گسترده در صنعت مورد استفاده قرار میگیرد. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی وضعیت پارامترهای آنتیاکسیدانی و لیپید پراکسیدانی بافت کبد در اثر مواجهه با فرمالدئید گازی انجام گرفت.
مواد و روش ها: در مطالعه حاضر، تعداد ۲۱ سر موش صحرایی نرآلبینو ویستار در سه گروه مورد استفاده قرار گرفت. که به ترتیب: ۱) مواجهه با فرمالدئید ppm۶ (۱۴روز و روزانه ۸ ساعت)، ۲) مواجهه با فرمالدئید ppm۱۲ (۱۴روز و روزانه ۸ ساعت) و ۳) گروه کنترل هیچ مواجهی با فرمالدئید نداشت. در پایان دوره ۱۴ روزه آزمایش، پس از جراحی موش ها، نمونههای کبد هموژن شده به منظور بررسی تأثیر فرمالدئید بر مقدار گلوتاتیون (GSH) و مالن دیآلدئید (MDA) به کمک دستگاه اسپکتوفتومتر مورد استفاده قرار گرفتند. و دادهها توسط آزمون ناپارامتری و در سطح معنیداری کمتر از ۰۵/۰ مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.
یافتهها: یافتههای پژوهش حاضر کاهش معنیدار آماری وزن نمونه ها را در گروه مواجهه یافته با فرمالدئید ppm۱۲ نسبت به گروه کنترل و همچنین فرمالدئید ppm ۶ نشان داد. کاهش نسبت وزن کبد به بدن در گروههای مداخله نسبت به کنترل از نظر آماری بهطور معنیداری بیشتر بود(۰۵/۰< p). بهعلاوه نتایج پارامترهای مورد اندازه گیری نشان دهنده کاهش معنیدار مقدار GSH بافت کبد و افزایش مقدار MDA بافت کبد گروههای مواجهه یافته با فرمالدئید نسبت به گروه کنترل بود (۰۵/۰< p). شایان ذکر است که افزایش مقدار MDA و کاهش مقدار GSH در گروههای تماس یافته با فرمالدئید وابسته به دوز بودن را نشان نداد.
استنتاج: یافتههای مطالعه حاضر نشان میدهد که مواجهه با فرمالدئید میتواند منجر به بروز سمیت در بافت کبد گردد. در ضمن به منظور بررسی سمیت فرمالدئید در جوامعی که بهصورت شغلی در معرض مواجهه با این عامل میباشند، انجام تحقیقات بیشتر پیشنهاد میگردد