نگار نیکزاد، مجید کاظمی، فاطمه عبدلی،
دوره ۳۱، شماره ۲۰۰ - ( شهریور ۱۴۰۰ )
چکیده
سابقه و هدف: رایج‌ترین درمان هیپربیلی‌روبینمی، فتوتراپی است. درمان‌های مکمل نظیر ماساژ و رفلکسولوژی با تاثیر بر دفع مکونیوم می‌تواند برای کاهش میزان بیلی‌روبین مناسب باشد، این مطالعه جهت مقایسه تاثیر رفلکسولوژی و ماساژ بر بیلی‌روبین سرمی نوزادان مبتلا به هیپربیلی‌روبینمی انجام شد.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده در سال ۱۳۹۸، ۹۰ نوزاد تحت فتوتراپی در بخش نوزادان بیمارستان شهر رفسنجان به روش نمونه‌گیری در دسترس و مبتنی بر هدف انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. نمونه‌ها به دو گروه مداخله و یک گروه کنترل تقسیم شدند. در گروه ماساژ، روزانه سه بار به‌مدت ۲۰ دقیقه مداخله ماساژ و در گروه رفلکسولوژی نیز روزانه سه بار به‌مدت ۲۰ دقیقه رفلکسولوژی دریافت نمودند. گروه کنترل فقط فتوتراپی بودند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ویژگی‌های فردی و ثبت میزان بیلی‌روبین سرمی قبل و بعد از مداخله بود.
یافته‌ها: میانگین بیلی‌روبین قبل از مداخله در گروه رفلکسولوژی۳/۱۵±۱۸/۳۹، ماساژ۲/۲۴±۱۸/۵۱و کنترل ۲/۴۴±۱۸/۲۳بود که اختلاف آماری معنیداری را نشان نداد(۰/۹۲۳=P). اما۴۸ ساعت بعد از مداخله میانگین بیلی‌روبین در گروه‌های رفلکسولوژی۰/۹۶±۸/۲۰، ماساژ۰/۶۸±۸/۶۷ و کنترل۱/۲۲±۹/۳۳اختلاف آماری معنیداری را بین سه گروه نشان داد(۰/۰۰۱P<). آزمون تعقیبی مشخص کرد که اثر مداخله رفلکسولوژی در کاهش میانگین بیلی‌روبین به‌طور معنیداری بیش از مداخله ماساژ و کنترل بود(۰/۰۰۱P<). هم‌چنین اثر مداخله ماساژ در کاهش بیلی‌روبین به‌طور معنیداری بیش از گروه کنترل بود(۰/۰۲۷=P).
استنتاج: به نظر می‌رسد انجام رفلکسولوژی، در کاهش میزان بیلی‌روبین نوزادی نسبت به ماساژ موثر‌تر باشد. پرستاران می‌توانند جهت کاهش بیلی‌روبین در کنار فتوتراپی از رفلکسولوژی و ماساژ به عنوان دو روش غیر دارویی استفاده نمایند.
شماره ثبت کارآزمایی بالینی : ۳N۲۰۱۸۰۲۰۶۰۳۸۶۴۲IRCT
mazums.ac.ir