اسدالله فرخ فر، هانیه احمدی، مرضیه فرخ فر، مهران فروزانیان، زهرا حیدری،
دوره ۳۴، شماره ۲۳۳ - ( خرداد ۱۴۰۳ )
چکیده
سابقه و هدف: سندرم سودواکسفولیشن (PEX) یک بیماری شایع مرتبط با سن است که با ترشح مواد فیبریلار از اجزای داخل چشمی به ویژه در سگمان قدامی چشم مشخص می‌شود. این وضعیت منجر به انسداد شبکه ترابکولار، اختلال در خروج مایع زلالیه و متعاقبا افزایش فشار داخل چشمی (IOP) می‌شود. این عوامل سبب افزایش خطر ابتلا به گلوکوم و آسیب به ساختارهای داخلی چشم و کاهش دید غیرقابل برگشت می‌شود. بنابراین، غربالگری و ارزیابی افراد مبتلا به این سندرم ممکن است امکان شناسایی به موقع خطر گلوکوم و اجرای اقدامات پیشگیرانه یا درمانی مناسب را فراهم کند. از این رو، بررسی سندرم PEX به‌منظور سنجش خطر ابتلا به گلوکوم و اعمال اقدامات مناسب برای حفظ بینایی و سلامت چشم از اهمیت بالایی برخوردار است. لذا هدف از این مطالعه تعیین میزان شیوع گلوکوم در بیماران مبتلا به سندرم PEX برای ارزیابی دقیق خطر ابتلا به گلوکوم بود. این ارزیابی ممکن است شامل نظارت بر فشار داخل چشمی، اقدامات پیشگیرانه و انجام درمان‌های مختص این بیماری باشد.
مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی بر روی بیماران بالاتر از ٤٠ سال مبتلا به سندرم PEX چشمی مراجعه‌کننده به بخش چشم پزشکی بیمارستان بوعلی سینا ساری، مازندران، ایران، در فاصله زمانی بهمن ١٣٩٧ تا اسفند ١٣٩٨ انجام شد. ابتدا معاینات کامل چشم پزشکی شامل رفرکشن با اتورفرکتومتر تاپکن، تعیین حدت بینایی با E چارت اسنلن، اسلیت لمپی و فاندوسکوپی با لنز ٩٠ برای تمام بیماران انجام شد. سپس فشار داخل چشمی(IOP) از طریق تونومتر گلدمن اندازه‌گیری شد. در افراد مشکوک به گلوکوم، زاویه چشم با استفاده از گونیوسکوپ سه آینه‌ای جهت بررسی ترابکولار مشورک انجام شد و نسبت کاپ به دیسک عصب بینایی (cup/disk) با Cirrus HD-NFL OCT (Carl Zeiss Meditec, Inc.) تعیین شد. براساس یافته‌های معاینات بالینی، بیماران در دو گروه گلوکوم و غیرگلوکوم قرار گرفتند. داده‌ها در نرم‌افزار SPSS نسخه ٢٢ تجزیه وتحلیل شدند. جهت توصیف داده‌ها از میانگین، انحراف‌معیار، تعداد و درصد استفاده شد. برای مقایسه میانگین‌های متغیرهای کمی از آزمون t-test و برای مقایسه میانگین‌های متغیرهای کیفی آزمون کای-دو در دو گروه مبتلا و عدم مبتلا به گلوکوم استفاده شد. سطح معنادار آماری ٠٥/٠ P<در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: از ١٠٠ بیمار (١٨٠ چشم) با میانگین سنی ۶/۹۷±۷۳/۶۹ سال، ۲۷/۷۷ درصد مبتلا به گلوکوم بودند که در ٩٠ درصد موارد گلوکوم درگیری دوطرفه مشاهده شد. ٥٤ درصد از بیماران مبتلا به گلوکوم، مردان با میانگین سنی ۷/۰۳± ۷۳/۸۸ سال بودند. بیماران گلوکومی فشار داخل چشمی و نسبت کاپ به دیسک بالاتری نسبت به موارد غیر گلوکومی نشان دادند (۰/۰۰۱>P). در گروه گلوکوم، چشم‌های چپ در مقایسه با چشم‌های راست فشار داخل چشمی بالاتر (۴/۷۵±۲۹/۱۲ در مقابل ۵/۶۵±۲۸/۸۶؛ ۰/۰۰۱>P) و نسبت cup/disk بالاتری (۰/۱۲±۰/۵۳ در مقابل ۰/۱۵±۰/۵۱؛ ۰/۰۰۱>P) را نشان دادند.
استنتاج: سندرم سودواکسفولیشن (PEX) شیوع قابل‌توجهی از گلوکوم، عمدتاً با درگیری دوطرفه را نشان می‌دهد. این سندرم می‌تواند یک عامل خطر مهم برای توسعه گلوکوما و شروع افزایش فشار داخل چشمی به ویژه در مردان مسن باشد. این یافته‌ها چشم‌‌انداز ارزشمندی را برای تحقیقات آینده ارائه می‌کنند و درک ما را از رابطه بین سندرم PEX چشمی و گلوکوم بهبود می‌بخشد، که ممکن است در بهبود نتایج درمان بیماران و استراتژی‌های مدیریت بالینی موثر باشد.
mazums.ac.ir